Beyin Pili (derin beyin stimülasyonu) nedir? Doç. Dr. Atilla Yılmaz

Parkinson hastalığı, Distoni, Esansiyel Tremor yani titreme hastalıklarında başarıyla uygulanan beyin pili ameliyatının ne olduğuna kısaca değineceğimiz bu videoda beyin pili ameliyatının ne demek olduğunu anlayacağız.
1. Derin beyin Stimülasyonu (Beyin Pili) Ameliyatı Nedir?
Halk arasında “Beyin Pili” olarak bilinen Derin beyin Stimülasyonu; beynin bazı özellikli bölgelerinin elektrotlar ve pil aracılığıyla uyarılması mantığına dayanmaktadır. Günümüzde ilaca dirençli veya ilaç yan etkisi nedeniyle ilaç kullanamayan Parkinson hastalığı (titremeli felç), Esansiyel tremor hastalığı (titreme hastalığı), Distoni (istemsiz kasılma hastalığı), Obsesif Kompulsif hastalığı (takıntı hastalığı), Majör Depresyon ve Epilepsi hastalığında (sara hastalığı) FDA onayıyla ve güvenle kullanılmaktadır.
Ülkemizde Parkinson hastalığı, Esansiyel tremor hastalığı ve Distoni hastalığında SGK güvencesi altında olup vatandaşlarımız bu imkândan oldukça düşük bir fiyat farkıyla veya ücretsiz olarak faydalanabilmektedirler.
2. Derin beyin stimülasyonu (Beyin Pili) ameliyatı nasıl yapılır?
Derin beyin stimülasyonu ameliyatı iki aşamada yapılmaktadır.
İlk aşamada elektrotlar beynin önceden hedeflenen bölgesine lokal anestezi altında açılan iki adet delikten gönderilmektedir. Deliklerin boyutu en fazla 50 kuruşluk madeni para boyutunda olup bu sırada hasta herhangi bir acı hissetmemektedir. Elektrotlar beyne özel sistemler sayesinde yerleştirilirken beynin elektriksel aktivitesi izlenmekte (mikroelektrot kayıt) ve ardından test akımları verilerek etkinlik veya yan etki oluşup oluşmayacağı ameliyat esnasında değerlendirilmekte ve bu sayede gerekirse düzeltme yapılabilmektedir. Bu sebeple ameliyatın ilk aşaması uyanık olarak lokal anestezi altında yapılmaktadır. Ardından ameliyatın ikinci aşamasına geçilmekte ve bu aşamada köprücük kemiği altına yerleştirilecek pile elektrotların bağlantısı yapılmaktadır.
3. Derin beyin Stimülasyonu - Beyin Pili ameliyatına kimler adaydır?
Beyin pili ameliyatı ülkemizde halk arasında titremeli felç olarak bilinen Parkinson hastalığında, titreme hastalığı olarak bilinen Esansiyel Tremor hastalığında ve istemsiz kasılma hastalığı olarak bilinen Distoni hastalığında SGK güvencesi kapsamında başarıyla uygulanmaktadır. Ülkemiz dışında Obsesif Kompulsif Hastalık (takıntı hastalığı), Majör Depresyon (ağır depresyon) ve Epilepsi hastalığında (Sara hastalığı) FDA onayıyla ve güvenle kullanılmaktadır.
Peki bu ameliyata kimler adaydır?
Parkinson hastalığı tedavisinde beyin pili ameliyatına kimler adaydır?
En az 5 yıllık hastalık geçmişi olanlar
İlaç tedavisinin artık yetersiz olduğu durumlar
İlaç yan etkilerinin başlaması sebebiyle ilaç dozunun yükseltilemediği durumlar.
Distoni (istemsiz kasılma) hastalığı tedavisinde beyin pili ameliyatına kimler adaydır?
Bu hastalık primer (birincil) ve sekonder (ikincil) olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır.
Altta yatan herhangi bir sebep olmadan Distoni hastalığından muzdarip olanlar Primer yani birincil Distoni hastalığı grubuna girmekte olup bu ameliyattan görülecek fayda oldukça yüksektir.
Bir sebep sonrası Distoni hastalığına yakalananlar ise (travma, menenjit, ilaç kullanımı vs. gibi) Sekonder yani ikincil Distoni grubuna girmektedirler ki bu gruptaki hastalar diğer grup kadar yüksek bir oranda fayda görmeseler de az oranda görebilecekleri faydanın bile hayat konforlarına oldukça büyük bir katkısı olmaktadır.
Beyin pili ameliyatı Distoni yani istemsiz kasılma hastalığında ilaç tedavisinin veya Botoks tedavisi gibi girişimlerin yetersiz kaldığı durumlarda başarıyla uygulanmaktadır.
Titreme hastalığı tedavisinde beyin pili ameliyatına kimler adaydır?
İlaç tedavisinin artık yetersiz olduğu durumlar
İlaç yan etkilerinin başlaması sebebiyle ilaç dozunun yükseltilemediği durumlar.
4. Derin beyin Stimülasyonu - Beyin Pili ameliyatı yapılmasına nasıl karar verilir?
Ameliyatın uygulanmasına Nöroloji, Beyin ve Sinir Cerrahisi ve Psikiyatri hekimlerinden oluşan bir heyetle karar verilmektedir. Heyetin tüm üyeleri öncelikle hastayı muayene eder, İlaç tedavisinin artık yetersiz olduğu veya ilaç kullanımının yan etkilere sebep olduğu gözlenir ve hastada psikiyatrik bir bozukluk olmadığına karar verilir ise hastaya beyin pili ameliyatı uygulanmasına karar verilir.
5. Beyin Pili Ameliyatının Avantajları nelerdir?
Başta beyin pili olmak üzere Nöromodülasyon ameliyatlarının avantajları arasında aşağıdakileri sayabiliriz.
Sistem kalıcı hasar bırakmamakta beyne ve diğer dokulara bir zarar vermemektedir. Hatta sistem istenildiği zaman tamamen kapatılabilmektedir.
Uzaktan kumanda sayesinde gerekli ayarlar istenildiği zaman yapılabilmekte ve hastalık ilerlese dahi kumanda aracılığı ile verilecek akımın değerleri değiştirilerek hastalığın ilerlemesiyle mücadele edilebilmektedir.
Şarjlı pillerde pil şarj edilebildiğinden pil ömrü 15 seneye kadar uzayabilmektedir.
Şarjsız pillerde pilin ömrünün tükenmesi durumunda lokal anestezi altında çok küçük bir kesi ile pil kolaylıkla değiştirilebilmektedir.