Πρωτοχρονιάτικα Κάλαντα της Κάσου - New Year's Carols of Kassos

Παραδοσιακά Πρωτοχρονιάτικα Κάλαντα της Κάσου - Traditional New Year's Carols from the Island of Kasos, Greece.

Τα Κάλαντα της Πρωτογρονιάς

Αρχιμηνιά και αρχιχρονιά
ψιλή μου δέντρολιβανιά
κι αρχή, καλός σας χρόνος
εκκλησιά μετ’ άγιο θρόνος.
Άγιος Βασίλης έρχεται
άρχοντες το κατέχετε
από την Καισαρεία
συ ’σαι αρχόντισσα κυρία.
Βαστά εικόνα και χαρτί
ζαχαροκάντιο ζυμωτή
χαρτί και καλαμάρι
δες και με το παλικάρι.
Το καλαμάρι(ν) έγραφε
πολιτικέ μου κάντιφε
και το χαρτί(ν) ομίλει
άσπρε μου καθάριε κρίνε.
Και πάνω στα βλαστάρια σου
κοιμάται με τη μάνα σου
γούρνες και πηγαδάκια
μαύρα μου, γλυκά ματάκια.
Και κατεβαίνα(ν) πέρδικες
γαριφαλιές λεβέντικες
κι έραιναν, κι ανέβαιναν
και ροδόσταμνο έραιναν.
Εραιναν τον αφέντη σας
τον μπέη τον λεβέντη σας
τον πολυχρονεμένο
που είν’ στην πόλη ξακουσμένος.
Εσού σου πρέπει αφέντη μας
μπέη μας και λεβέντη μας
καράβι να αρματώσεις.
Στην Αγγλιτέρα να το πάς
φλουρί να το φορτώσεις.
Στη πλώρη να ειν’ το μάλαμα
στη πρύμη το λο(γ)άρι
και τα πανιά και τα σχοινιά
σαφί8 μαργαριτάρι.
Και πάλι ξανά πρέπει σου
καρέγλα διαμαντένια
για ν’ ακουμπάς τη νιότη σου
τη μαργαριταρένια.
Και πάλι ξανά πρέπει σου
καριόλα να κοιμάσαι
βελούδο να σκεπάζεσαι
να μη κρυολο(γ)άσαι.
Επόπαμε τ’ αφέντη μας
ας πούμε της Κυράς μας.
Κερά ψιλή, κερά λιγνή
κερά καμαροφρύδα
που ’χεις τον ήλιο πρόσωπο
και το φεγγάρι στήθος
και του κοράκου το φτερό
έχεις καμαροφρύδη.
Κερά μαρμαροτράχηλη
και φεγγαροματούσα
όταν σε εγέννα η μάνα σου
ούλα τα δέντρα ανθούσα
κι όταν σε κοιλοπόνησεν
ή το η μέρα σκόλη
και ε(δ)όκα σου τη την ευχή
οι δώδεκα Αποστόλοι.
Επόπαμε και της κεράς
ας πόυμε και του γιού σας.
Έχετε και γιό στα γράμματα
που σύρνει το κοντύλι
να του τ’ αξιώσει ο Θεός
να βάλλει πετραχήλι.
Επόπαμε κα υιού
ας πούμε και της κόρης.
Έχετε κόρη όμορφη
γραμματικός την θέλει.
Μ’ αν είναι και γραμματικός
πολλά προυκιά (γ)υρεύγει.
(Γ)υρεύγει αμπέλια ατρύγηστα
αμπέλια τρυγησμένα
(γ)υρεύγει και μεσόκοπες
να τα κορφολοούσι.
(γ)υρεύγει μύλους δώδεκα
και με τους μυλωνάδες.
(Γ)υρεύγει και τη θάλασσα
μ’ ούλα της τα καράβια
(γ)υρεύγει και τον κυρ - Βορία
να τα καλαρμενίζει.
Επόπαμε της κόρης σας
ας πούμε της βάίσσας.
Ά(να)ψε βάίσσα το κερί
κι ανέ(β)α και κατέ(β)α
φέρε πανιέρι κάστανα
πανιέρι πορτοκάλια
και βάλλε και γλυκό κρασί
να πιού τα παλικάρια
κι αν έχεις κίτρο κόψετο
κάμε το με το μέλι.
Γιατ’ είμαστε στα κάλαντα
κι ήμαστε βραχνιασμένοι.
Για δώσε μας το πετεινό
για δώσε μας την κότα
για δώσε μας το τάλαρο
να πάμε σ’ άλλη πόρτα.