Ίδρυμα 'Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή' - 'Τα παλιά Γιάννινα με το βλέμμα ενός νέου'

Ίδρυμα "Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή"
Έκθεση: «Τα παλιά Γιάννινα με το βλέμμα ενός νέου: οι φωτογραφίες του Πέτρου Ζωνίδη.»
Διάρκεια έκθεσης: 08.01.2024 – 15.03.2024
Μουσική: Adam Laloum - Schubert, Impromptu n°3, en sol bémol majeur D. 899, op. 90 - Andante
Παραγωγή: Ίδρυμα "Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή"

«Τα παλιά Γιάννινα με το βλέμμα ενός νέου: οι φωτογραφίες του Πέτρου Ζωνίδη.»

Το Ίδρυμα «Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή» μετά το Λεύκωμα «Τα Ιωάννινα μέσα από ταχυδρομικά Δελτάρια» ( 2013 ) του Κώστα Βλάχου, το Λεύκωμα φωτογραφιών του Άγγελου Καλογερίδη ( 2013 ), την έκθεση φωτογραφίας: «Τα Γιάννινα, τα δικά μου» του Χριστόδουλου Ευτυχιάδη (2016), την έκθεση σπάνιων φωτογραφιών με την ταυτόχρονη πρώτη έκδοση Λευκώματος του πρωτοπόρου Γιαννιώτη φωτογράφου Αλκιβιάδη Λαμπρινού ( 2019 ) αλλά και τις εκθέσεις φωτογραφίας ( Σούτσου 26 ) σημαντικών φωτογράφων συμπολιτών μας ( 2016–2023 ), συνεχίζει χωρίς διακοπή τον δημιουργικό του βηματισμό. Είναι πολιτιστικά βήματα, που καθορίζουν την διαδρομή προσφοράς του Ιδρύματος στον τόπο μας. Ένα τέτοιο σημαντικό βήμα είναι και οι δύο ταυτόχρονες εκδηλώσεις αφιερωμένες στον Πέτρο Ζωνίδη και στο εντυπωσιακό φωτογραφικό του έργο της δεκαετίας 1920–1930 περίπου με ιστορικό, λαογραφικό, κοινωνικό και έντονα αισθητικό ενδιαφέρον.
Πρόκειται για την έκδοση του δωδέκατου στη σειρά Ημερολογίου 2024 του Ιδρύματος και την έκθεση των φωτογραφιών του με τίτλο «Τα παλιά Γιάννινα με το βλέμμα ενός νέου: οι φωτογραφίες του Πέτρου Ζωνίδη» Στις λήψεις του ερασιτέχνη φωτογράφου Πέτρου Ζωνίδη (1904-1991) αποτυπώθηκαν τα Γιάννινα, όπως ελάχιστοι πλέον τα έχουν δει ή τα θυμούνται. Μεταξύ του 1920 και του 1930 περίπου η πόλη μας ήταν τελείως διαφορετική, οι δρόμοι της ήταν αλλιώτικοι και τα κτήριά της αγνώριστα. Στις πανοραμικές του φωτογραφίες ο φακός απαθανάτισε απρόσκοπτα το τοπίο από το κέντρο της πόλης ως την Παμβώτιδα αφού δεν υπήρχαν ψηλά, ογκώδη κτήρια να εμποδίζουν το βλέμμα. Τα νερά της λίμνης χάιδευαν τα τείχη του κάστρου, όταν ακόμη δεν είχε κατασκευαστεί ο παραλίμνιος δρόμος. Πολλά επίσης τοπόσημα της πόλης βρίσκονταν σε διαφορετικά σημεία από αυτά που γνωρίζουμε σήμερα: πολλά τζαμιά στέκονταν ακόμα στη θέση τους, τα γλυπτά μνημεία είχαν διαφορετική μορφή, το σημερινό ταχυδρομείο ήταν τότε το Οθωμανικό Παρθεναγωγείο και η προτομή του Λορέντζου Μαβίλη ήταν τοποθετημένη στου Μάτσικα ακριβώς δίπλα στην όχθη της λίμνης.
Το βασικό γνώρισμα, όμως, της πόλης που διέσωσε ο Ζωνίδης είναι ότι έσφυζε από ζωή. Τότε ο φωτογράφος ήταν μόλις είκοσι ετών και με το φακό του αιχμαλώτισε τη ζωντάνια των μόλις απελευθερωμένων Ιωαννίνων και τη φρεσκάδα της νεολαίας τους. Στις λήψεις του διακρίνουμε παρέες νεαρών στο Μώλο, στρατιώτες που παρατάσσονται στο στρατόπεδο, τους μουσικούς της Φιλαρμονικής να παίζουν τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα στους δρόμους. Ο φωτογράφος αποτύπωσε τα μαζικά συλλαλητήρια επί δικτατορίας Παγκάλου. Τα Γιάννινα στις φωτογραφίες του είναι μια πόλη που αλλάζει και προοδεύει.
Ο Πέτρος Ζωνίδης δεν ήταν ένας σπουδαγμένος φωτογράφος και η αισθητική του δεν είναι μελετημένη και υπολογισμένη, όπως ενός επαγγελματία· φωτογράφιζε με την καρδιά και το ταλέντο του. Μπορεί και εμείς, οι σημερινοί θεατές των φωτογραφιών του, να διαπιστώνουμε ότι τα μνημεία της πόλης δεν βρίσκονται πια ακριβώς στις ίδιες τοποθεσίες, ότι δεν διασώζονται όλα τα ιστορικά κτήρια, ούτε όλοι οι παλιοί δρόμοι. Καταφέρνουμε, όμως να αναγνωρίσουμε στις λήψεις του την πόλη μας, ακόμη κι αν δεν την γνωρίσαμε εκείνη την εποχή. Διότι τις φωτογραφίες αυτές τις τράβηξε ένας εικοσάχρονος άνδρας που αντίκριζε την πόλη του με την αισιοδοξία και την ελπίδα της νιότης. Με το φακό και το βλέμμα του στραμμένα προς το μέλλον.
Είναι η δεύτερη φορά που φωτογραφίες του παρουσιάζονται στους συμπολίτες μας. Την πρώτη φορά ο Δήμος Ιωαννιτών στο ισόγειο του Δημαρχείου το 1988, με την πρωτοβουλία του γιού του Κώστα Ζωνίδη και του αγαπητού μας Φ. Γιωβάννη, οργάνωσε έκθεση φωτογραφιών του. Μερικές από εκείνες τις φωτογραφίες του περιλαμβάνονται τόσο στο παρόν ημερολόγιο όσο και στην έκθεση του Ιδρύματος.
Το Ίδρυμα ευχαριστεί τον αγαπητό μας συμπολίτη Κώστα Ζωνίδη και την οικογένειά του, που διαφύλαξαν, συντήρησαν και παραχώρησαν στο Ίδρυμα το δικαίωμα και την δυνατότητα να καταστήσει γνωστό το περιεχόμενό τους στους συμπολίτες μας. Ευχαριστούμε την Αικατερίνη Κούρου και τον Βασ. Πατερούση, που βοήθησαν στο εγχείρημα. Ευχαριστούμε τον εξαίρετο συμπολίτη, συνεργάτη και φίλο του Ιδρύματος Φ. Γιωβάννη που με τις γνώσεις, τις πληροφορίες και τις συμβουλές του συνετέλεσε αποφασιστικά για να καταστεί δυνατή η εμφάνιση και η έκθεση των φωτογραφιών αυτών.

Νάπ. Μάργαρης
Πρόεδρος του Ιδρύματος