6. Μια κόρη πήρε τα άρματα... (Σταυρούλα Δαλιάνη)

Τέσσερα χρόνια έκανε η κόρη με τους κλέφτες,
κανείς δεν την εγνώρισε πως ήταν κορασίδα.
Mια, Κυριακή, και μια Λαμπρή μια πίσημην ημέρα,
βγήκαν οι κλέφτες στο γλεντί, να ρίξουν το λιθάρι.
Το ρίχνει ένας, το ρίχνουν δυο, το ρίχνουν τρεις και πέντε,
τρέχει τότε κ’ η κλέφτισσα και το λιθάρι αρπάζει.
Στα χέρια της το έσφιξε, μακριά για να το ρίξει,
και στις εφτά και στις οχτώ όλους τους προσπερνάει.
Μα πάλι η κόρη έτρεξε και το λιθάρι αρπάζει,
Από τη φούργια την πολλή κι από το βιάσιμό της,
εσπάσανε οι κόπιτσες, που σφίγγαν το λαιμό της.
Εφάνηκε το στήθος της, τα κιτρολέμονά της,
οι κλέφτες σαν την είδανε, γλυκά την ερωτάνε;
Πες μας, νεράιδα του βουνού, του Λειβαρτζιού κοπέλα,
ποια μάννα σε εγέννησε και ποιον έχεις πατέρα;
Κλέφτες, σαν με ρωτήσατε, να σας ειπώ ποια είμαι.
Ορκίζομαι στην\ Παναγιά και στον άγιο Βασίλη,
πως όλα θε’ να τα ειπώ, τίποτα δε θα κρύψω.
πατέρα είχα το Γιαννιά και μάννα τη Νταλιάνα.
Σκεντέρμπεης με ζήτησε γυναίκα να με πάρει, Τι έχεις καημένε Πορετσέ19
να με φορέσει στα χρυσά, και Τούρκισσα να γίνω.
Κάλλιο να με σουβλίζανε, τα μάτια μου να βγούνε,
παρά να γίνω Τούρκισσα, την πίστη μου ν’ αλλάξω.
Γι’ αυτό εβγήκα στο κλαρί, εφόρεσα τ’ αντρίκεια,
Και πήρα δίπλα τα βουνά και τις κοντοραχούλες,
να βρω κλέφτες κι αρματολούς, αδέρφια να τους κάμω.
Εκδίκηση να πάρουμε της μάνας μου το φόνο,
και τ’ έρημου πατέρα μου, τη φοβερή κρεμάλα.
Τους Τούρκους να ξεκάνουμε, τους άπιστους τους σκύλους,
να δώσουμε ελευθέριά σ’ όλα τα βιλαέτια.
(Δουδούμης Περικλής, «Ιστορία της Κωμοπόλεως Λειβαρτζίου», σελ. 23, Αθήνα 1941).
Αναφέρεται στην Αρχοντούλα, κόρη του κλέφτη Γιαννιά από την Προστοβίτσα (σημ. Δροσιά) Τριταίας και της Νταλιάνας από το Λιβάρτζι, που βγήκε στα βουνά μεταμφιεσμένη σε άνδρα για να μην παντρευτεί τον αγά της περιοχής. Εκεί παρέμεινε τέσσερα χρόνια αλλά δεν έγινε αντιληπτό από τους κλέφτες ότι ήταν γυναίκα, παρά μια ημέρα κατά την εκπαίδευσή τους, όταν στο πέταγμα του λιθαριού φάνηκε το γυναικείο κάλλος της. Τότε αφού αναγνωρίσθηκε από τους κλέφτες, μαρτύρησε την καταγωγή της και το λόγο για τον οποίο κατατάχθηκε στο κλέφτικο σώμα.
(Αφήγηση Κωνσταντίνος (Ντίνος) Νταερές από το χωριό Λιβάρτζι Καλαβρύτων, Σεπτέμβρης 1985).
Ανέκδοτα δημοτικά τραγούδια της περιοχής ανατολικά του Ερυμάνθου
Πολιτιστικός & Εξωραϊστικός Σύλλογος Αγραμπέλων
«Ο Άγιος Δημήτριος»
Αγράμπελα (Πορετσό) 2023 με πρόεδρο την Ειρήνη Πετρούτσου.
Το έργο περιλαμβάνει δώδεκα ανέκδοτα δημοτικά τραγούδια της ευρύτερης περιοχής που ο σύλλογος των Αγραμπέλων ''Άγιος Δημήτριος '' βρήκε από την συλλογή του ιστοριοδίφη Ηλία Τουτούνη (7) και Κώστα Παπαντωνόπουλου (1) και 4 από βιβλιογραφία της περιοχής
Τα τραγούδια αυτά μετά από μελέτη και επεξεργασία, καταγράψαμε στο εν λόγω CD που συνοδεύεται από σχετικό βιβλιαράκι με τους στίχους και την ιστορία των τραγουδιών.
Τα τραγούδια μελοποίησε το συγκρότημα Δαλιάνη.
Σταυρούλα Δαλιάνη τραγούδι,
Διαμαντής Ρουμελιώτης τραγούδι
Γιώργος Δαλιάνης, κλαρίνο, φλογέρα, τραγούδι.
Χρήστος Δαλιάνης βιολί,
Αλέκος Σταματόπουλος τουμπερλέκι, ταβούλι.
Αντώνης Σκοτελιέρης Λαούτο.
Νικόλας Δαλιάνης κλαρίνο, φλογέρα και τραγούδι.

Κώστας Παπαντωνόπουλος - Πλιέγκας