Κότσαρι- Ηράκλης Σερεμετίδης

«Κότσαρι»,
χορός περιοχής Καρς,
φωνή και βιολί: Ηράκλης Σερεμετίδης,
Στίχοι: αυτοσχεδιαστικοί
Μουσική: παραδοσιακή

Το παρόν ηχητικό ντοκουμέντο είναι απόσπασμα από ζωντανή ηχογράφηση στο σπίτι του Γιώργου Καραπουλουτίδη, στην Κωνσταντία Αλμωπίας του Νομού Πέλλας, το 1978. Η ηχογράφηση προέρχεται από το αρχείο του Γιάννη Μιχαηλίδη.

Το φωτογραφικό υλικό ανήκει στον π. Θεόδωρο Πασχαλίδη, που κατάγεται από τον Ξηροπόταμο Θεσσαλονίκης.

Βιογραφικά στοιχεία Ηράκλη Σερεμετίδη
(γράφει ο Γιάννης Μιχαηλίδης, δάσκαλος ποντιακού τραγουδιού και λύρας στο «Σχολείον Ψαλτικής»)

Ο Ηράκλης Σερεμετίδης γεννήθηκε στον Ξηροπόταμο του Νομού Θεσσαλονίκης, τη δεκαετία του 1920. Η καταγωγή του ήταν από το χωριό Κίρεζλι του Ατά Παζάρ. Το Ατά Παζάρ είναι επαρχία που εντοπίζεται γεωγραφικά στο Νομό Νικομήδειας, η οποία περί το 1870 μετοικήθηκε από Έλληνες του Πόντου που προέρχονταν κυρίως από την Αργυρούπολη και τα Κοτύωρα.
Τα μουσικά ερεθίσματα ήταν έντονα στο οικογενειακό του περιβάλλον, καθώς ο πατέρας του Γεώργιος έπαιζε ζουρνά και ο μεγαλύτερος αδερφός του ο «’Ναστασ’» έπαιζε ποντιακή λύρα (κεμετζέ). Ο αδερφός του μάλιστα ήταν ένας από τους πιο γνωστούς λυράρηδες της ευρύτερης περιοχής και αρκετές ιστορίες διασώζονται γι’ αυτόν μέχρι τις μέρες μας. Η κεμετζέ ήταν το πρώτο όργανο που έπιασε στα χέρια του και έμαθε ο Ηράκλης. Με τη μουσική ασχολούνταν επίσης δύο από τους τρεις μικρότερους αδερφούς του, ο Παναής που έπαιζε κλαρίνο και ο Σάββας ο «Σαρού» (=ξανθός) που έπαιζε λαούτο και νταούλι. Η οικογένειά του έγινε σύντομα γνωστή για το μουσικό της συγκρότημα. Όλοι μαζί έπαιζαν σε γάμους, πανηγύρια και άλλες εκδηλώσεις της περιοχής. Έπαιζαν ποντιακά, παραδοσιακά, ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια της εποχής. Για να είναι πιο ολοκληρωμένο το μουσικό σχήμα ο Ηράκλης αποφάσισε να αφήσει τη λύρα για το βιολί. Το παίξιμό του στο βιολί ήταν ξεχωριστό και ιδιαίτερο γιατί έμοιαζε με αυτό της ποντιακής λύρας. Ο Ηράκλης κατάφερε να συγκεράσει τις τεχνικές της λύρας και τους ήχους από τη μουσική παράδοση της πατρίδας του και να πετύχει τη μετάβαση σε ένα άλλο μουσικό όργανο διατηρώντας τα χαρακτηριστικά ηχοχρώματα της παραδοσιακής ποντιακής μουσικής.
Μια άτυχη στιγμή στη ζωή του υπήρξε το γεγονός ότι έμεινε τυφλός σε σχετικά νεαρή ηλικία. Λέγεται ότι μια μέρα που πήγε να δουλέψει στα χωράφια ένα κλαδί μπήκε στο μάτι του και του στέρησε την όραση. Έκτοτε έμεινε γνωστός στο χωριό και τα περίχωρα ως ο Ηράκλης ο «κιόρτ’ς» (=ο τυφλός). Ο ίδιος όμως δεν το έβαλε κάτω και αφιερώθηκε στη μουσική μέχρι το τέλος της ζωής του.

210-8022266

[VasiliosPolatidis]

Οι στίχοι σαφώς δεν είναι παραδοσιακοί, απλά αφηγούνται μια μικρή ιστορία του καλλιτέχνη ο οποίος είχε την έμπνευση να τους τοποθετήσει πάνω στη γνωστή μελωδία του χορού Κότσαρι.