Over de toekomst van werk

Aukje Nauta, bijzonder hoogleraar, kroonlid van de SER, over de toekomst van werk.

Waarom werken we zo graag? Uit veel onderzoeken blijkt dat levensgeluk eigenlijk maar van heel weinig externe factoren afhankelijk is. Sommige mensen worden nu eenmaal gelukkiger geboren dan anderen. Toch is er één factor die er wel toe doet: het hebben van betaald werk. Mensen geven aan dat ze echt gelukkig worden van werken. Omdat het hebben van betaald werk je het gevoel geeft dat je waarde toevoegt.

Werk moet wel voldoen aan een aantal randvoorwaarden om je gelukkig te maken. Er zijn drie universele, basale menselijke behoeften die werk kan vervullen. De behoefte:

1. je competent te voelen, het gevoel hebben dat je iets kunt
2. aan autonomie
3. aan verbinding met andere mensen

In de toekomst van het werk in voornamelijk de zakelijke dienstverlening (zoals overheden en banken, waar veel professionals werken) is het noodzakelijk in te zien dat de professionals op een voetstuk moeten staan. Zij hebben heel veel kennis, zeker technici hebben vaak meer kennis dan hun managers. Het is van belang hen te vragen hoe zij hun werk willen inrichten en vervolgens het eigenaarschap ook bij de medewerker te laten. Professionals zijn heel goed in staat zelf te bepalen wat ze nodig hebben. Professionals mogen hier veel assertiever in worden en aangeven dat zij prima in staat zijn zelf hun werk in te vullen. Vanuit die automie staan ze sterker en zelfverzekerder in hun baan.

Andersom geldt dat medewerkers niet meer kunnen handelen alsof de organisatie wel voor hen zorgt. Het gaat er ook om dat medewerkers zich verantwoordelijk voelen voor dat wat er in de organisatie gebeurt. Een onderdeel van je functie is dan ook dat je je verantwoordelijk voelt voor je eigen loopbaan en voor die van je collega’s, dat je elkaar helpt groeien.

In de toekomst gaat het niet meer over de vraag of je hoog of laag opgeleid bent, het gaat over de vraag wat je kunt en wie je kent. Het gaat erover dat je weet wat je kunt en wat je leuk vindt om te doen en op die manier creëer je de baan die het beste bij jou en de levensfase waarin je zit past.