filmov
tv
Γρεβενά 0123 στον εμφύλιο η μάχη των Γρεβενών εγγρ 220815 διάρκ 2ω08'50''

Показать описание
Περιγραφή
Η μάχη των Γρεβενών έχει χαρακτηριστικά που την καθιστούν μια ιδιαίτερη στιγμή του εμφυλίου πολέμου. Ήταν η πρώτη μάχη του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) σε κατοικημένη περιοχή, σε αστικό κέντρο, που κόστισε πολλές ανθρώπινες ζωές στα εμπόλεμα μέρη. Εξαιρετικά βαρύ ήταν το τίμημα για τον ΔΣΕ, αφού καταμέτρησε σχεδόν 300 νεκρούς και τραυματίες και η μάχη αυτή αποτέλεσε ταυτόχρονα την πρώτη μεγάλη ήττα του.
Ο ΔΣΕ ανέλαβε μια στρατιωτική επιχείρηση χωρίς να διαθέτει τα απαιτούμενα οπλικά μέσα, με ένα πρόχειρο σχέδιο και μεγάλη έλλειψη συντονισμού, όταν ο αντίπαλος «εθνικός στρατός» διέθετε ισχυρή αμυντική οργάνωση και μεγάλη δύναμη πυρός. Στην μάχη των Γρεβενών φάνηκε ότι ο ΔΣΕ αναζητούσε να προσδιορίσει τη μορφή του ένοπλου αγώνα ως παρτιζάνικου ή τακτικού. Εμφανίστηκαν επίσης και οι πρώτες διαφοροποιήσεις μεταξύ κομματικών και στρατιωτικών στελεχών. Πολλά από τα στρατιωτικά στελέχη θα παραμεριστούν και θα διωχτούν, όπως ο διοικητής του αρχηγείου Γράμμου - Βοΐου συνταγματάρχης Γιώργης Γιαννούλης, που του ανατέθηκε η διεύθυνση της μάχης των Γρεβενών και εκτελέστηκε στον Γράμμο, στις 20 Αυγούστου 1948, χωρίς καν να δικαστεί από ανταρτοδικείο, με την ανυπόστατη κατηγορία ότι «ήταν υπεύθυνος για τον αιφνιδιασμό στο ύψωμα της Μπάτρας».
Η μάχη των Γρεβενών σηματοδότησε τους νέους πολιτικούς προσανατολισμούς του ΚΚΕ, όπως αυτοί παρουσιάστηκαν στις 27 Ιουνίου 1947 στο συνέδριο του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος στο Στρασβούργο. Εκεί ο εκπρόσωπός του Μιλτιάδης Πορφυρογένης διακήρυξε την πρόθεση του ΚΚΕ για τη «δημιουργία μιας λεύτερης δημοκρατικής Ελλάδας, με δική της κυβέρνηση και δική της κρατική υπόσταση».
Τα Γρεβενά των δημοκρατικών αγώνων, με το ανυπότακτο και εξεγερτικό πνεύμα ενάντια σε κάθε κατακτητή και κοινωνική αδικία, έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντίσταση κατά της φασιστικής Κατοχής, αλλά και στα δίσεκτα χρόνια του εμφυλίου πολέμου. Το ορεινό τους ανάγλυφο έγινε πεδίο και επίκεντρο σκληρών στρατιωτικών αναμετρήσεων.
Χιλιάδες κάτοικοι από την περιοχή των Γρεβενών άφησαν την γκλίτσα ή το αλέτρι για να κρατήσουν το ντουφέκι. Ολόκληρες οικογένειες, από τους γέροντες έως τα ανήλικά παιδιά, βρέθηκαν σύσσωμες στη δίνη του εμφυλίου πολέμου πληρώνοντας βαρύ κόστος.
Ευρετήριο ομιλητών – εισηγητών:
Χρήστος Παπαδημητρίου / Ιστορικός (από 13’ 10’ έως 35’ 22’’),
Γιώργος Γιαννόπουλος / Συγγραφέας – Εκδότης (από 36’ 10’’ έως 49’ 54’’),
Γιάννης Μότσιος (από 50’ 25’’ έως 1ω 04’ 29’’),
Βασίλης Γκανάτσιος (Χείμαρρος) (από 1ω 05’ 30’’ έως 1ω 28’ 50’’),
Ακολουθεί συζήτηση και παρεμβάσεις.
Η μάχη των Γρεβενών έχει χαρακτηριστικά που την καθιστούν μια ιδιαίτερη στιγμή του εμφυλίου πολέμου. Ήταν η πρώτη μάχη του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ) σε κατοικημένη περιοχή, σε αστικό κέντρο, που κόστισε πολλές ανθρώπινες ζωές στα εμπόλεμα μέρη. Εξαιρετικά βαρύ ήταν το τίμημα για τον ΔΣΕ, αφού καταμέτρησε σχεδόν 300 νεκρούς και τραυματίες και η μάχη αυτή αποτέλεσε ταυτόχρονα την πρώτη μεγάλη ήττα του.
Ο ΔΣΕ ανέλαβε μια στρατιωτική επιχείρηση χωρίς να διαθέτει τα απαιτούμενα οπλικά μέσα, με ένα πρόχειρο σχέδιο και μεγάλη έλλειψη συντονισμού, όταν ο αντίπαλος «εθνικός στρατός» διέθετε ισχυρή αμυντική οργάνωση και μεγάλη δύναμη πυρός. Στην μάχη των Γρεβενών φάνηκε ότι ο ΔΣΕ αναζητούσε να προσδιορίσει τη μορφή του ένοπλου αγώνα ως παρτιζάνικου ή τακτικού. Εμφανίστηκαν επίσης και οι πρώτες διαφοροποιήσεις μεταξύ κομματικών και στρατιωτικών στελεχών. Πολλά από τα στρατιωτικά στελέχη θα παραμεριστούν και θα διωχτούν, όπως ο διοικητής του αρχηγείου Γράμμου - Βοΐου συνταγματάρχης Γιώργης Γιαννούλης, που του ανατέθηκε η διεύθυνση της μάχης των Γρεβενών και εκτελέστηκε στον Γράμμο, στις 20 Αυγούστου 1948, χωρίς καν να δικαστεί από ανταρτοδικείο, με την ανυπόστατη κατηγορία ότι «ήταν υπεύθυνος για τον αιφνιδιασμό στο ύψωμα της Μπάτρας».
Η μάχη των Γρεβενών σηματοδότησε τους νέους πολιτικούς προσανατολισμούς του ΚΚΕ, όπως αυτοί παρουσιάστηκαν στις 27 Ιουνίου 1947 στο συνέδριο του Γαλλικού Κομμουνιστικού Κόμματος στο Στρασβούργο. Εκεί ο εκπρόσωπός του Μιλτιάδης Πορφυρογένης διακήρυξε την πρόθεση του ΚΚΕ για τη «δημιουργία μιας λεύτερης δημοκρατικής Ελλάδας, με δική της κυβέρνηση και δική της κρατική υπόσταση».
Τα Γρεβενά των δημοκρατικών αγώνων, με το ανυπότακτο και εξεγερτικό πνεύμα ενάντια σε κάθε κατακτητή και κοινωνική αδικία, έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντίσταση κατά της φασιστικής Κατοχής, αλλά και στα δίσεκτα χρόνια του εμφυλίου πολέμου. Το ορεινό τους ανάγλυφο έγινε πεδίο και επίκεντρο σκληρών στρατιωτικών αναμετρήσεων.
Χιλιάδες κάτοικοι από την περιοχή των Γρεβενών άφησαν την γκλίτσα ή το αλέτρι για να κρατήσουν το ντουφέκι. Ολόκληρες οικογένειες, από τους γέροντες έως τα ανήλικά παιδιά, βρέθηκαν σύσσωμες στη δίνη του εμφυλίου πολέμου πληρώνοντας βαρύ κόστος.
Ευρετήριο ομιλητών – εισηγητών:
Χρήστος Παπαδημητρίου / Ιστορικός (από 13’ 10’ έως 35’ 22’’),
Γιώργος Γιαννόπουλος / Συγγραφέας – Εκδότης (από 36’ 10’’ έως 49’ 54’’),
Γιάννης Μότσιος (από 50’ 25’’ έως 1ω 04’ 29’’),
Βασίλης Γκανάτσιος (Χείμαρρος) (από 1ω 05’ 30’’ έως 1ω 28’ 50’’),
Ακολουθεί συζήτηση και παρεμβάσεις.
Комментарии