ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ ΜΟΥ ΠΕΡΗΦΑΝΑ ~ ΠΕΤΡΟΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ

Τραγούδι με προέλευση από τα Τζουμέρκα της Ηπείρου.
Ο ρυθμός του κομματιού είναι 6/8 και χορεύεται ως "ΤΣΑΜΙΚΟΣ".
Η ηχογράφηση έγινε στα στούντιο του Δευτέρου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας
(27-2-2017) για τη ζωντανή ραδιοφωνική εκπομπή ''ΖΩΝΤΑΝΗ ΓΡΑΜΜΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ'' με το Γιάννη
Τζουανόπουλο.

Αναφέρεται στο φρικτό θάνατο του Αντώνη Μακρυγιάννη (Κατσαντώνη). Ο ονομαστός αυτός κλέφτης πήρε μέρος σε πολλές μάχες εναντίων των δερβεναγάδων του Αλή Πασά στις αρχές του 1800. Kαταγόταν από το χωριό Βασταβέτσι (το σημερινό Πετροβούνι) της Ηπείρου από σαρακατσάνικη οικογένεια. Τα πρώτα του λημέρια τα είχε στα Τζουμέρκα ενώ αργότερα τάχθηκε καπετάνιος στα σώματα του νονού του Βασίλη Δίπλα που κατήχε τ' Άγραφα. Το πιο περήφανο ανδραγάθημά του ήταν ο φόνος του Βελή-Γκέκα ο οποίος είχε ισχυρές δυνάμεις Τουρκαλαβανών και τον κατεδίωκε για αρκετό καιρό στ' Άγραφα. Το έτος 1807 νοσηλεύθηκε στο Μοναστηράκι Ευρυτανίας λόγω ευλογιάς (ασθένειας που είχε από παιδική ηλικία) ενώ τη φύλαξή του ανέλαβαν πέντε κλέφτες-συντροφοί του. Επικεφαλής αυτών ήταν ο Γεώργιος Χασιώτης. Ο τόπος απόκρυψής του (κάποιο σπήλαιο της περιοχής) προδόθηκε στον Αλή-Πασά κατά μή εκδοχή από έναν καλόγερο κατά άλλη εκδοχή από κάποιον Γκούρλια. Άλλοι πιστεύουν ότι τον πρόδωσε παρά τη θέλησή του ένας Σιούρτας, ενώ άλλοι αναφέρουν ότι προδόθηκε από μία γριά που πουλούσε βότανα στην περιοχή. Ο Αλής μόλις το έμαθε έστειλε αμέσως τον έμπιστο σφραγιδοφύλακά του με 800 άνδρες τον συνέλαβαν και τον πήγαν δεμένο στα Γιάννενα οπού εκεί υπέστη μαρτυρικό θάνατο δια της συντριβής των οστών. Η παράδοση θέλει τον Κατσαντώνη κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου του να τραγουδάει περήφανα για να μην δείχνει τον πόνο του ενώ άλλη αναφέρει τη φράση Έρμα γρόσια, φράση την οποία επαναλαμβάνει συνεχώς. Ο λαός θρήνησε με τους παρακάτω στίχους που πρώτη η φύση πενθεί και ταυτόχρονα να αισθάνεται περήφανη αφού θα δεχθεί στις αγκάλες της άλλον ένα ανδρειωμένο κλέφτη ορκισμένο σε Πίστη και Ιδανικά.

Τζουμέρκα μου περήφανα.
βουνά μου ξακουσμένα.

Σαν τι κακό να πάθατε,
τι τάχα να θρηνείτε;

Τον Κατσαντώνη πιάσανε
στα Γιάννενα τον πάνε.

Κι εκεί τον εσκοτώσανε
και κλαίμε τον χαμό του.

Τραγούδια που αναφέρονται στη δράση του Κατσαντώνη είναι πολλά, με αποτέλεσμα να δημιουργούν ομώνυμη κατηγορία κλέφτικων τραγουδιών (Κατσαντωναίϊκα).

Τραγουδά και παίζει λαούτο, ο ιστορικός και τραγουδιστής παραδοσιακών τραγουδιών Πέτρος Ανδρουτσόπουλος και τον συνοδεύουν οι επίσης παραδοσιακοί μουσικοί : Κώστας Κοπανιτσάνος με κλαρίνο και Κλέαρχος Κορκόβελος με κύμβαλο.