Kelin qaynana va qaynata xizmatini qilish shartmi? Anvar qori Tursunov #Shorts

Keliniga o‘z qizidek yaxshi muomala qiladigan qaynonalar jamiyatimizda ko‘plab topiladi. Ular o‘z kelinlarini asrab-avaylaydi, ehtiyot qiladi. Kelinning qilayotgan ishlaridan ayb axtarmay, aksincha ancha-muncha kamchiliklardan ko‘z yumadi, o‘zlarini xuddi bilmagan kimsaga soladi. Kelinning har bir xatti-harakatini kuzatib, ularga bosim o‘tkazmaydi, balki ularni o‘z holiga qo‘yadi. Ular kelin ham omonat ekanini his qiladi. Bunday qaynonalar tahsinga sazovordir.
Afsuski, jamiyatimizda o‘z haddini bilmaydigan, kelinga nisbatan zulm o‘tkazadigan qaynonalar ham oz emas. Undaylar qaynona-kelin o‘rtasidagi muomala madaniyatini bilmaydi. Ular xuddi bozordan joriya sotib olgandek, kelinga muomala qilishadi. Ular kelinni hamma ishlarni qilishga majbur, xato qilishga esa haqqi yo‘q, deb o‘ylaydi. U chizgan chizig‘imdan chiqmasligi kerak, deb tushunishadi. Hatto keliniga uning uyidan kuyovto‘rani yo‘qlash uchun yuborilgan buyumlar, yemak-ichmaklarga qarab baho berishadi. Bu g‘oyat achinarli holdir. Qanchadan-qancha yosh oilalarning ajralib ketishlariga o‘z haq-huquqini bilmagan qaynonalar sabab bo‘lmoqda. Ular arzimagan xato-kamchiliklardan janjal chiqarib, kelinini haydashdan or qilmaydi. Aslida, ularning o‘zi “qaynona” degan nomga mutlaqo loyiq emasdirlar. Kelin-kuyov o‘zaro bir-birlari bilan til topishib, yaxshi yashab kelayotgan bo‘lsalar ham: “Kelin menga yoqmadi”, deb o‘g‘lidan xotinini taloq qilishini talab qiladigan qaynonalar ham ko‘p. O‘z erining roziligiga erishgan bo‘lsa-da, qaynonasini rozi qilolmayotgan kelinlar talaygina.
Mana shu o‘rinda mazkur sifatlarga ega bo‘lgan qaynonalarga quyidagi savollar bilan murojaat qilmoqchiman.
Ular kelinning zimmasida qaynonaning qanchalik huquqi borligini biladilarmi? Ular kelinlarga nisbatan o‘tkazayotgan zulmlarining javobini berishga tayyormilar? Kelin joriya yoki xizmatkor emasligidan xabarlari bormi?
Bilmasalar, bilib qo‘ysinlar, qaynona va qaynotaga xizmat qilmoqlik shar’iy jiihatdan mutlaqo kelinning majburiyatiga kirmaydi. Barcha fiqhiy kitoblarimizda ta’kidlanishicha, kelin qaynonaga xizmat qilishi zarurligini ko‘rsatadigan birorta dalil yo‘q. Qaynona u yoqda tursin, hatto o‘z erining ovqatini pishirib berish, non yopish, kir yuvish kabilar ham uning zimmasiga qazoan vojib emasdir.
Aslida er o‘z jufti haloliga tayyor ovqat, non va shu kabi uning zaruriy ehtiyojlarini muhayyo qilmog‘i lozim. Diyonat yuzasidan xotin eriga yordam ko‘rsatishi maqsadga muvofiqdir. Ayol o‘zining taqvosi diyonati va muruvvatidan kelib chiqib, erining og‘irliklarini yengillatishi maqtovga sazovor. Xususan, bizning jamiyatimizdagi urf-odatlarga ko‘ra xotin eriga va uning ota-onasiga sidqidildan xizmat qilishga o‘rgangan, ularning xizmatini qilib duosini olish odat tusiga aylangan. Holbuki, bular ayolning zimmasidagi majburiyatlardan emas. Aksincha bu ayolning erga va uning ota-onasiga nisbatan qilgan fazilatidir. Shuning uchun kuyovto‘ra ham uning ota-onasi ham kelinning qilayotgan xizmatlarini fazilat deb bilsinlar va ana shunga munosib uni ham qadrlasinlar. Chunki u o‘zining majburiyatida bo‘lmagan ishlarni ham xuddi o‘zining zimmasidagi majburiyatdek bajarishga harakat qilmoqda. Xizmat mobaynida yo‘l qo‘yilgan kamchiliklarni avf aylasinlar. Xususan, er va qaynonalar diqqatiga shuni ma’lum qilmoqchimanki, kelinning qilgan xizmatlarida sodir bo‘layotgan arzimas kamchiliklarni deb ularni haydashga shoshilmasinlar. Bu bir ojizaga nisbatan zulm hisoblanadi. Ko‘pincha er-xotinning o‘rtasidagi ajrimlarga arzimas, oddiy xato va kamchiliklar sabab bo‘lmoqda. Boisi, er yoki qaynona kelin barcha uy ishlarini o‘z vaqtida va bexato qilishi zarur deb bilishlaridir. Holbuki, bu tushuncha shariatimiz ko‘rsatmalariga zid ekanini yuqorida aytib o‘tdik. Ovqatning tuzi kamroq bo‘lgani yoki kiyim dazmol qilinmagani yoki hovli supurilmagani yoki nonushta o‘z vaqtida tayyorlanmagani hech qachon eri xotinning o‘rtasida ajrim paydo bo‘lishiga yaroqli sabab bo‘lolmaydi. Agar mazkur sabablardan birortasini ro‘kach qilib, er yoki qaynona kelinini haydasa, kelinga nisbatan zulm qigan bo‘ladi.
Bu bilan biz kelinlarni uy xizmatlaridan bosh tortishlariga targ‘ib qilmoqchi emasmiz. Aksincha, maqsadimiz er va qaynona kelinning majburiyati qay darajada ekanini bilib, ana shunga muvofiq harakatlanmoqlari umididamiz xolos. Kelin va uning oilasidagilar kuyovto‘ra va qaynonaning moddiy bazasi emas, shar’iy jihatdan ulardan qarzdor ham emas. Ular kelindan turli-tuman narsalarni talab etishga mutlaqo haqli emas. Aksincha, kelin Allohning omonati bo‘lgani uchun uni qancha ardoqlasalar, qancha ehtiyot qilsalar, munosibdir. Zero, ular Alloh taoloning bergan omonatidan so‘ralgaydirlar.



Sayyid Ahmad Mahmud o‘g‘li

#Shorts

[nonamedidov]

Shariatda rostanam yoqkuu iloo eri buyursa va òwanda eri rozi bòladgan holat bosa qariydi lekin qaramasa kelin gunohkor bòmidi Allohu alam

[Feruza-]

Kelinni hech qaysi qaynata qaynona oʻz farzandiday koʻrmaydi. Bu fakt. Qancha ezilip koʻngillariga qarasak ham hizmatini qilsak ham.

[MohinurJorayeva-hvmp]

1, 5 yil boʻldi kelin boʻlib kelganimga 6 oylik bolam bor erim davlat ishida ishlaydi ertalab 8.00 da ketib kech 00.00 dan erta kelmaydi yakshanbad a ham ishlaydilar bechora oilaviy dam olaman deb ishidan 20 kunga otpuska olib qaynona qaynotamga aytib meni va bolam Toshkentga olib ketdi dam ham olmadi Toshkentda bir kasal qayniakam bor shuni duxtirga koʻrsatish bilan otpuskasini oʻtqazdi qaytib kelsak qaynonam menga shunaqa gaplarni gapirdi sen 1 hafta turib qaytsang boʻlardi hamma ishni oʻzimga qoldirib ketding hattoki kelin degani choʻri degani uyda oʻtirib ishlarni qilish kerak hachqayerga bormaslik kerak sen degan gapni ham qildi oʻzlari har oyda borib keladi shu kasal akamni koʻrish bahonada aylanib keladi uyda qaytib kelgan qayniopam bor shu roʻzgʻor ishiga yordam berar deb ketgan edim erim bilan kelganimdan keyin bunaqa gaplar menga qizidaymas qulday choʻriga qaraganday qaraydigan qaynonani endi men ham onamday koʻrmayman faqat erimni xafa qilmaslik uchun xizmatini qilaman lekin chin koʻngildan emas

[maftunapardaboyeva]

ming hizmatini qoyillatsang ham shirin mukmilada bolsang ham bilmidiganlar kop odam ajratadiganlar kop qaynona qaynota bir ogiz shirin gapiga zorlar kop

[monikaw]

Tarozini har tomoni bor kelin kasal bulsa nega onasinikiga yuboradi qarasin qiziday koʻrsin bir kosa ovqat tutmaydi kasal paytda

[ИродаАбосовна-нз]

Meni qaynonam qaynisinlimni bolasiga qarab o'yirarfi menam yosh bolalik edim bir yarim yosh bolamni uyda yolg'iz qoldirib xizmatlarini qilardim ohiri nima bo''ldi kelinim uyda ish qilmaydi hamma ishimni o''zim qilaman deb mani yomonlab yurdila shunaqa qaynonani xizmatini qilgiz keladimi keyin

[ГулчехраКамолова-лэ]

Домла кечирасизу шу гап Шукурило домладан чиккан ланат шу Шукурилло домлага хамма ёш келинларни миясини захарланган шу домла булади Анваркори сизга Рахмат яхши гапларни маслахат берасиз оллох Рози бусин

[umedasirocheva]

Unda nega Rasulloh davrida kimki uylansa ayoli bilan alohida hovlida kuchib yashashgan? Qaynona qaynotasi bilan emas. Fotima onamiz Ali ga turmushga chiqganda ular alohid uyda kuchib yashashgan, Ali rozianlohu anhu ota onasi bilan emas.

[melorilemon]

Эрни ота онаси важный хотиндики не важныйми домла? Вакт кеса келинди уйга жонатишмидику 2 та нон оберишка пули йок одамларни алам киладида хотин кишини тушинармидилар эркелар гапирураслар рози килиш кере деп рози кисин хоп эрхам справедливый болсин эрини хотин рози киляткани бу дегани Аллох оша эрдан хали рози деганимас эрларгаям яхши насихат килилар илтимос

[СаидаМуталиева]

Биз оналар кизимизга иложинг борича кайна кайнотангни хурсанд кил хизматларини кил деймиз, улар булса узларидан кетиб колишар экан.куев онамни оегини упсанггина сандан рози буламан килган ишларинг бир тийин бизга диб шарт куяркан.хозир диенатли куев ва кайноналар орзу булиб колди.

[farmar]

Kelinlar xizmat qilishga qiladi ammo ularga ota onasi erga itoat qilma qaynata qaynanagga xizmatini qilma deb ustoz bo'lyapti

[EE]

Kasal boʻlsa qarash kerak ekan. Sogʻ boʻlsachi qaynona sogʻ boʻla turib erini ichki kiyimigacha opchiqib yuvdiradi

[ShaxnozaGenjabayeva]

Er musofirda bo'lsachi 2yillab kelmasa kelin nima sotib olingan xizmatchimi

[yulduzqoshaqiva]

Taba onasiga chin dildan qarash uchun kelin kasal bolsa qarasin qaynonalarma kasal bolsez golayib otiradi er xotin bezrayishib bizga qaramagandan keyin kelinlaram chin dildan qarameta

[shaxinaumaraliyeva]

Eri erkak bolsa qaynonasini xizmatini qiladi erkak bomasa qimi qoyuradi. Haqiqiy Erkak kishi Ota onasini xor qildirib qoymidi

[yulduzsapayeva]

Qaynona hech qachon bilmidi ming hizmatjni qilsa ham

[muhsinjonnematjonov]

domla biz erimizni ota onasiga qaremiz zahar gaplariga chideymiz kulib hop deymiz lekn erlarimiz qaynalarimiz ozimizni onamiz kelsa homrayib zaharmanda gaplarini gapirwadi nega ayollaringizni onasiga ham mexribon etiborli ogil bolin degan maruza yoq ayollarni shunchalik pastan past orinda turadimi😢

[ShaxloSaitqulova]

Kelin boʻlganimga 4 yil boʻldi domla hizmatini qilaman qaynona qaynotamni lekin hech bilmaydi hamma ishini qilaman hattoki qaynotamni ichki kiyimlari gacha yuvaman lekin yaxshi koʻrmaydi

[IrodaMilikova]

Asalom valaykum domulo iltimos sizdan qaynanala tugrisida chiqaring

[Sarafrozbeby]

Endi erni rozi qilush kk qaynona qaynotayam kup narsa xoxlavoradi erni rozi qilishni uzi bir qiyin bub qogan xozi erkaklaram sal uyoq buyog'iga qarab buyruq bersin ayol qul emaski xammani kungliga qarasa eeee bu uzbekistonda qiyin qaynonani qaynotani rozi qilish nima qisangam yoqmaydi shu un er vechna norozi