Πέτρος Πελοποννήσιος, (Λαμπαδάριος) - NIHAVEND PESREV,(Νιχαβέντ Πεσρέφι) - Vosporus Orchestra

Πέτρος Πελοποννήσιος-Λαμπαδάριος (1730-1777)
Ο μεγαλύτερος Ρωμηός μουσικός που ανέδειξε η ομογένεια και ο γνωστότερος της εποχής του. Έχαιρε της εκτιμήσεως όχι μόνο των Mevlevi Δερβισών, που υπήρξε μέλος, αλλά και του Σουλτάνου.
Ως επιβράβευση μάλιστα της απαράμιλλης μουσικής αντίληψης αλλά και της αφοσίωσης του Πέτρου, οι δερβίσηδες καταχώρισαν το όνομά του στο ιερό τους βιβλίο με την προσθήκη του επιθέτου χιρσίζ (δηλ. κλέφτης) Πέτρος. Το ίδιο όνομα χαράχτηκε και πάνω στο δεύτερο μαυσωλείο στην εσωτερική πύλη του μοναστηριού του Πέραν, πράγμα που μπορεί να διακρίνει μέχρι σήμερα κάθε επισκέπτης στην Πόλη. Η προσθήκη επιθέτων ήταν μια ιερή και συμβολική πράξη για τους δερβίσηδες, και απενέμετο μόνο σε μέλη τους με αναγνωρισμένη δράση. Εν προκειμένω, η λέξη χιρσίζ, που σημαίνει και ληστής, συμβολίζει αυτόν που στερεί το κακό από τη δύναμή του.
Πέθανε "λοιμού παρανάλωμα γενόμενος".

Κατά τήν ἥμερα δέ τῆς κηδείας του πού ἔγινε στόν πατριαρχικό ναό, λέγεται ὅτι ἔλαβε χώρα καί τό. ἑξῆς ἀνέκδοτο: Στήν κηδεία τοῦ Πέτρου προσῆλθαν καί οἱ δερβίσηδες ἀπό ὅλους τους Τεκκέδες τῆς βασιλευούσης, οἱ ὁποῖοι ζήτησαν τήν ἄδεια παρά τοῦ Πατριάρχου Σωφρανίου τοῦ Β΄ νά λάβουν καί αὐτοί μέρος καί νά ψάλουν εἰς ἔνδειξιν σεβασμοῦ πρός τόν κηδευομενο δάσκαλο κατά τήν ἐκφορά τοῦ νεκροῦ, τήν πένθιμη ὠδή μετά τῶν πλαγιαύλων. Ὁ δέ Πατριάρχης τούς ἀπάντησε: "Συναισθάνομαι καί ἐγώ τήν ὑμετέραν μεγίστην λύπην, τήν ὁποίαν προύξενησεν εἰς ὅλους μας ὁ θάνατος τοῦ μακαρίτου διδασκάλου δέν σᾶς λέγω μέν τό ὄχι, ἄλλ' ἴνα μή δυσαρεστηθῆ ἡ Ὑψηλή Πύλη, (Κυβέρνησις), παρακαλῶ πάντας ὑμᾶς ὅπως ἄκολουθησητε ἄχρι τοῦ τάφου, καί ἐκεῖ πράξατε τό πρός αὐτόν καθῆκον ὑμῶν". Οἱ δερβίσηδες ὑπάκουσαν στούς συμπαθεῖς λόγους τοῦ Πατριάρχου καί ἀκολούθησαν τόν νεκρό μετά δακρύων μέχρι τοῦ ἐν Ἐγρή-καποῦ νεκροταφεῖο τῶν Ὀρθόδοξων. Ἀφοῦ ἔψαλη τό τρισάγιο καί ἐγιναι ἡ κατάθεσις τοῦ νεκροῦ στόν τάφο, τόν περικύκλωσαν οἱ δερβίσηδες καί ἔψαλλαν αὔλωδως μετά πλήρους συγκινήσεως. Ἕνας δέ ἀπό τούς μεγάλους δερβίσηδες κατέβηκε στόν τάφο κρατόντας στά χέρια, σάν καιόμενη λαμπάδα, τόν πλαγίαυλον τοῦ εἶπε στά τούρκικα "ὤ μακαρίτα διδάσκαλε, λάβε καί ἄφ' ἠμῶν τῶν ὀρφανῶν μαθητῶν σου τό τελευταῖο τοῦτο δῶρον, ἴνα συμψάλλης ἄσματα δι' αὐτοῦ εἰς τόν Παράδεισον μετά τῶν ἀγγέλων". Τόν δέ πλαγίαυλο τόν ἔβαλε στήν Ἀγκαλιά τοῦ νεκροῦ, καί ἐξερχόμενος παρά τοῦ τάφου ἦταν πλήρη δακρυσμένος.

[OrpheusDionysus]

Χαρακτηρίζεται ως χαλκέντερος εργάτης της μουσικής ο οποίος "εθαυμάζετο υπό των συγχρόνων αυτού δια την έξοχον μουσικήν αυτού αντίληψιν και μίμησην, δυνάμενος μάλιστα να διαφυλάξη πιστώς δια της γραφής οιονδήποτε μέλος έστω και άπαξ ψαλλόμενον υπ άλλου. Εντεύθεν υπό των Οθωμανών καλείτο χιρσίζ (κλέπτης) και χότζας (διδάσκαλος)". Κατά μία άλλη άποψη, αν και όχι επικρατούσα, ο Πέτρος υπήρξε δερβίσης, ο οποίος είλκυε την καταγωγή του από οικογένειες Λακώνων οι οποίες βρίσκονταν στη Σμύρνη από τον 13ο αιώνα.

Το 1770 πήγαν στην Κωνσταντινούπολη τρεις Οθωμανοί μουσικοί οι οποίοι θέλησαν να επιδείξουν στο Σουλτάνο Χαμίτ Α΄, το μουσούργημά τους. Κάτι τέτοιο έθιξε όμως τους αυλικούς μουσικούς και ζήτησαν τις οδηγίες του Πέτρου ώστε να τους εκθέσουν. Ο Πέτρος τους συμβούλεψε να τους καλέσουν σε δείπνο και όταν έρθουν σε ευθυμία να τραγουδήσουν, να ζητήσουν να τους παίξουν και το άσμα που έφεραν για το σουλτάνο. Οι Οθωμανοί Πέρσες μετά από παράκληση των Δερβίσηδων τραγούδησαν όντως το άσμα. Ο Πέτρος όμως υποκρύπτετο εκείνη τη βραδιά ακούγοντας το άσμα τους. Η ικανότητά του να συλλαμβάνει τους ήχους με μία μόνο ακοή αρκούσε ώστε να μάθει το άσμα τους. Το άσμα μάλιστα επαναλήφθηκε δύο τρεις φορές μετά από παράκληση των Δερβίσηδων, με αποτέλεσμα ο Πέτρος ακούγοντάς το να το συγγράψει. Την επομένη που θα παρουσίαζαν οι τρεις Οθωμανοί το άσμα τους στο Σουλτάνο, εισήλθε στο χώρο αυτό ο Πέτρος, ο οποίος χαιρετίστηκε εγκαρδίως από τους Δερβίσηδες που τον αποκαλούσαν διδάσκαλο. Αφού λοιπόν εψάλλη το άσμα υπό των Οθωμανών, ο Πέτρος παρατήρησε πως αυτό το άσμα είναι δικό του, αφού μαθητές του στην Αραβία είχαν διδάξει το τραγούδι στην περιοχή τους. Οι τρεις ξένοι τότε προκάλεσαν τον Πέτρο να επαναλάβει το άσμα. Ο ίδιος βγάζοντας μία πανδουρίδα (χαρτί που αναγράφετο μουσική) με το συγγραμμένο το άσμα, το έψαλλε με αποτέλεσμα να προκληθεί έντονη λογομαχία, σε σημείο κάποιος να προσπαθήσει να φονεύσει τον Πέτρο. Οι Δερβίσηδες τότε συνέλαβαν τους τρεις μουσικούς και εντός ολίγων ημερών τους εξόρισαν στην πατρίδα τους. Εκ του γεγονότος, αποδόθηκε το όνομα "χιρσιζ" στον Πέτρο, δηλαδή κλέπτης.