Σαργιάδα Αιτωλοακαρνανίας

Χωριό της ημιορεινής Τριχωνίδας της Αιτωλίας. Σε υψόμετρο 500 περίπου μέτρων, με φυσικές ομορφιές, πολύ πράσινο, όμορφες ρεματιές και ξεχωριστούς και υψηλούς καταρράκτες, αλλά και καταπληκτική θέα τη λίμνη του Καστρακίου και τον ποταμό Ζέρβα (τα φυσικά σύνορα του χωριού), την οροσειρά του Παναιτωλικού, με καθαρή δε ατμόσφαιρα εύκολα κανείς διακρίνει το Παναχαϊκό και τον Ερύμανθο στην Πελοπόννησο, τα βουνά των Αγράφων και τη Νότια Πίνδο, καθώς και τον ορεινό όγκο της Κεφαλλονιάς.

Με μεγάλη έκταση κοντά στα φυσικά σύνορα, μεταξύ των αρχαίων ελληνικών φυλών, των Αιτωλών και των Ακαρνάνων, τον ποταμό Αχελώο παλαιότερα, την τεχνητή λίμνη του Καστρακίου σήμερα, ήταν φυσικό να είχε κατοικηθεί από αρχαιοτάτων χρόνων. Πολλά μικρά ευρήματα των κατοίκων του αποδεικνύουν αυτό αλλά καμία οργανωμένη έρευνα ακόμη από την Αρχαιολογική Υπηρεσία δεν έχει πραγματοποιηθεί. Οι ονομασίες όμως, όπως π.χ. του Πατρίκιου, όπου υπάρχουν ερείπια παλαιού παλατιού, καθώς και το Βασιλόρεμα, όπου διακρίνεται τεράστια λαξευμένη πέτρα σαν μπανιέρα για το λουτρό της βασίλισσας αλλά και η παράδοση, που σώζεται από γενιά σε γενιά και θέλει τη «Σαριάδα» να ιδρύεται από τη βασίλισσά του τη Σαρία και να συνορεύει με το βασίλειο του Αγγελοκάστρου (όπου μέχρι τα τελευταία χρόνια οι Σαριαδιώτες είχαν πολλά κτήματα) αποτελούν σοβαρές ενδείξεις ότι υπήρχε αρχαίος οικισμός. Υπάρχει όμως μια αδιάψευστη παράδοση, η οποία διατηρείται μέχρι σήμερα. Είχαν γεννηθεί, λέει, τα πολύ παλιά χρόνια, δίδυμα μοσχάρια, ένα σπάνιο φαινόμενο. Επειδή αυτό θεωρήθηκε θεϊκό σημάδι αποφασίστηκε να γίνουν εγκαίνια ίδρυσης νέου χωριού, τα όρια του οποίου θα χάραζαν τα εν λόγω μοσχάρια με ένα ξύλινο άροτρο που θα έσερναν. Όταν το αυλάκι έκλεισε τον κύκλο του, στη σημερινή περιοχή «Σταυρός» πραγματοποιήθηκε τελετή θυσίας των μοσχαριών και θάψιμο μαζί με το άροτρο με την ευχή θάνατος από ατύχημα, μέσα στα όρια του χωριού ποτέ να μην πραγματοποιηθεί. Παρόλους του πολέμους, τις άγριες φιλονικίες και την έντονη ζωή του χωριού τα παλαιότερα χρόνια αλλά και τα νεότερα με την κυκλοφορία των αυτοκινήτων, όσο θυμούνται οι παππούδες μας, αλλά και από όσα τους είπαν οι δικοί του παππούδες εντός αυτών των ορίων ποτέ κανένας θάνατος από ατύχημα δεν πραγματοποιήθηκε.