1η Επέτειος του Πολυτεχνείου - Νοέμβρης 1974

Περιγραφή:
Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου στην Αθήνα, τον Νοέμβριο του 1973 ήταν η κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση ενάντια στη Χούντα των Συνταγματαρχών, η οποία είχε επιβάλει δικτατορία στην Ελλάδα στις 21 Απριλίου του 1967, επισπεύδοντας έτσι το τέλος της.
Η Εξέγερση ξεκίνησε στις 14 Νοεμβρίου με κατάληψη του Μετσόβιου Πολυτεχνείου Αθηνών από φοιτητές και σπουδαστές και η οποία κλιμακώθηκε σε αντιδικτατορική διαδήλωση, καθώς συνέρρευσαν χιλιάδες πολιτών και τελείωσε τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου, με την εισβολή ενός τανκ στην κεντρική είσοδο του πανεπιστημιακού συγκροτήματος, οπότε εισέβαλε η αστυνομία και ο στρατός. Ακολούθησαν γεγονότα που άφησαν νεκρούς, τραυματίες και οδήγησαν πολλούς σε φυλακίσεις και βασανιστήρια.
Η 17η Νοεμβρίου τιμάται έκτοτε με προσκύνημα στον τόπο της θυσίας και πορεία κάθε χρόνο στην Αθήνα. Εκδηλώσεις και πορείες γίνονται σε όλη την Ελλάδα.
Στην ταινία είμαστε έναν χρόνο μετά, στην πρώτη Επέτειο της Εξέγερσης, συγκεκριμένα την Κυριακή 24 Νοεμβρίου 1974, καθώς η επέτειος εορτάστηκε αργότερα λόγω των εκλογών. Την ημέρα εκείνη κορυφώθηκαν οι εκδηλώσεις στο χώρο του Πολυτεχνείου και πραγματοποιήθηκε η μεγάλη πορεία προς το ΕΑΤ-ΕΣΑ και την αμερικανική πρεσβεία.
Βρισκόμαστε πρωί έξω από το Πολυτεχνείο στην οδό Πατησίων, όπου έχει αρχίσει να συγκεντρώνεται κόσμος. Βλέπουμε τα κάγκελα της περίφραξης γεμάτα από ανθοδέσμες, πανό με συνθήματα όπως «Έξω οι βάσεις του θανάτου», «Έξω από το ΝΑΤΟ», «Έξω τώρα οι Αμερικάνοι», «Ο αγώνας του Νοέμβρη συνεχίζεται» και άλλα.
Ο κινηματογραφιστής έχει εισέλθει στο εσωτερικό του Πολυτεχνείου και καταγράφει τα χιλιάδες στεφάνια, λουλούδια, σημειώματα, καθώς και μια πικέτα με τον στίχο του Γιάννη Ρίτσου «Πάνω σε τούτη την πεσμένη πόρτα δώσαμε ξανά τον όρκο / όρκο της νιότης, της ζωής, της λευτεριάς, όρκο του ονείρου και της πράξης». Πλάνο από τοίχο του Πολυτεχνείου με σύνθημα «ΕΑΜ – ΕΛΑΣ – ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ». Κόσμος συγκεντρώνεται διαρκώς στην Πατησίων, συνεχώς προσέρχονται συλλογικότητες με στεφάνια και πανό, λευκά κεριά αναμμένα στη μνήμη όσων έπεσαν. Συγγενείς των νεκρών του Πολυτεχνείου και πολίτες όλων των ηλικιών, βαθιά συγκινημένοι αφήνουν τα δάκρυα τους να τρέξουν μπροστά στα στραπατσαρισμένα κάγκελα που κατεδάφισε το τανκ ένα χρόνο πριν.
Σκίτσα, ποιήματα πιασμένα στα κάγκελα, ένας ταχυδρομικός φάκελος που γράφει «Γράμμα για τον νεκρό μας» ανάμεσα στα λουλούδια. Ένας άνθρωπος γράφει ένα σημείωμα και το κρεμάει πάνω σε άγαλμα στον προαύλιο χώρο του Πολυτεχνείου. Γενικά πλάνα των κτιρίων του συγκροτήματος, του κεντρικού διώροφου κτιρίου Αβέρωφ και των δύο μονοώροφων της Πρυτανείας και των Καλών τεχνών που το πλαισιώνουν. Πλάνα κόσμου που περιμένει να δει την έκθεση των ντοκουμέντων της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Πλάνο από πανό που γράφει: «Ο λαός δεν ξεχνά, οργανώνεται, νικά». Πανοραμικό πλάνο από τον εξώστη του κτιρίου Αβέρωφ στην πύλη, απέναντι το ξενοδοχείο «Ακροπόλ» και πολυκατοικίες της Πατησίων.
Ο εσωτερικός περίβολος του ιδρύματος έχει γεμίσει, νεολαίοι κουβαλούν στα χέρια τον ήρωα της αντιδικτατορικής δράσης ταγματάρχη Σπύρο Μουστακλή, ο οποίος από τα βασανιστήρια στην ΕΑΤ-ΕΣΑ έμεινε παράλυτος, αλλά δεν πρόδωσε τους συναγωνιστές του. Μέχρι το θάνατό του ο Σπύρος Μουστακλής κατέθετε στεφάνι στις επετείους του Πολυτεχνείου, κάθε χρόνο.
Πυκνό πλήθος φωνάζει συνθήματα. Άνθρωποι με σηκωμένα τα χέρια σχηματίζουν το σήμα της νίκης.

[nikosasimakopoulos]

Συγκλονιστικό φιλμ για την εξέγερση του Πολυτεχνείου, που θα σκορπίσει ρίγη συγκίνησης σε όλους τους Έλληνες, αλλά ιδιαίτερα στους εβδομηντάρηδες εκείνους, που θα αναγνωρίσουν μέσα στο πλήθος τους εαυτούς τους ή τους φίλους τους. Η συνεισφορά της Aylon Film Archives στα παγκόσμια πολιτιστικά δρώμενα θ' αφήσει εποχή. Μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα κατάφερε να συγκεντρώσει τα βλέμματα εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων και ξένων, διότι έκανε το μοναδικό στον κόσμο, διαδικτυακό αποθετήριο ψηφιοποιημένων κινηματογραφικών φιλμ ερασιτεχνών, που γυρίστηκαν από το 1940 έως το 1980, διασώζοντας από τη λήθη του χρόνου τις μνήμες (ιστορικές, πολιτιστικές, προσωπικές) εκατομμυρίων ανθρώπων σ' όλο τον κόσμο. Ένα μεγάλο εύγε στον εμπνευστή και δημιουργό της Aylon Film Archives, κ. Νίκο Σταθογιαννόπουλο, και στους υπέροχους συνεργάτες του.

[AthensTaxiWagon]

Priceless archives that Greeks must watch and learn! Good timing also!! Keep up the great work

[JEANPIT]

Ένα μεγάλο μπράβο στην Aylon Film για την ανάδειξη των θεμάτων.

[oposoum]

Η πρώτη επέτειος του Πολυτεχνείου έγινε μια εβδομάδα μετά τις εκλογές, γιατί ο Καραμανλής αποφάσισε να γίνουν οι εκλογές στις 17 του Νοέμβρη.
Θυμάμαι ακόμα ένα χαρακτηριστικό σύνθημα γραμμένο στην υπόγεια διάβαση που περνάει κάτω από την Αλεξάνδρας για να βγεις στο Πεδίο του Άρεως, "Κυβέρνηση σεβάσου τους νεκρούς. Όχι εκλογές στις 17 Νοέμβρη".
Οι μνήμες ακόμα ήταν νωπές. Τεράστιος αριθμός κόσμου είχε κατέβει στο Πολυτεχνείο. Ανάμεσά τους και πολλές μανάδες ντυμένες στα μαύρα, που είχαν χάσει το παιδί τους στα γεγονότα του 73. Ζητούσαν δικαίωση από την νέα κυβέρνηση.
Ακόμα επικρατούσε μια αμφιλεγόμενη κατάσταση, με πρόσφατη την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, με πολλά στελέχη της χούντας να κατέχουν ακόμα σημαντικές θέσεις και μια αβεβαιότητα στον κόσμο, για το τι μέλλει γενέσθαι.
Θυμάμαι ότι μια αίθουσα είχε μετατραπεί σε πρόχειρο μουσείο, με πολλές φωτογραφίες, ματωμένα μπλουζάκια φοιτητών που είχαν πάρει μέρος στην εξέγερση, κάλυκες από σφαίρες και απομεινάρια δακρυγόνων. Σε ένα σημείο βρισκόταν και η ελληνική σημαία, που τώρα ηγείται της πορείας.
Στο Αμφιθέατρο είδαμε για πρώτη φορά τη γνωστή ταινία που τράβηξαν οι ξένοι δημοσιογράφοι. Τη στιγμή που το τανκς ρίχνει την πόρτα, ο κόσμος ξέσπασε σε ένα εκκωφαντικό, παρατεταμένο χειροκρότημα. Ανατριχιαστικές στιγμές που έχουν καρφωθεί στη μνήμη.

[ΓΕΩΡΓΙΟΣΒΕΣΚΟΥΚΗΣ-ρφ]

Ναι Μόνο Τότε
Το Έλεγες Επέτειο Του Πολυτεχνείου
Με Τα Χρόνια Η Επέτειος Του
Πολυτεχνείου Μέχρι Σήμερα
Έγινε Για Εκμετάλλευση Απο Τα
Κόμματα Μεγάλα Κ Μικρά

[ImperatorJustinianus]

Κάτι σαν πλατεία Μεϊντάν ήταν το Πολυτεχνείο της Δαμανάκη...

[m.troxxx]

Ήθελα να ήξερα τι δουλειά έχει το ΕΑΜ και το ΕΛΑΣ εξει