Türkan Seçer - Al Fadimem

Показать описание

Türkü Sözleri:
Evlerinin önü yoldur
Yol üstünde karakoldur
Evinizin önü yoldur
Yol üstünde karakoldur
Kurban olam allı gelin
Gel testini bizden doldur
Kurban olam al fadimem
Gel testini bizden doldur

Al fadimem bal fadimem
Yanakların gül fadimem
Al fadimem bal fadimem
Yanakların gül fadimem
Uyan uyan sabah oldu
Namazını kıl fadimem
Uyan uyan sabah oldu
Su başına gel fadimem

Al fadimem gürcü müsün
Şu dağların burcu musun
Allı gelin gürcü müsün
Şu dağların burcu musun
Sana diyom al fadimem
Sen kötünün harcı mısın
Kurban olam al fadimem
Sen kötünün harcı mısın

Al fadimem bal fadimem
Yanakların gül fadimem
Al fadimem bal fadimem
Yanakların gül fadimem
Uyan uyan sabah oldu
Namazını kıl fadimem
Uyan uyan sabah oldu
Su başına gel fadimem
Uyan uyan sabah oldu
Su başına gel fadimem

Türkünün hikayesi:
Bu hikaye, Emirdağ'da yaşanmış gerçek bir aşk öyküsüdür.

Efe Kadir ile Al Fadime'nin aşkı geçmişte yaşanmış gerçek bir aşk öyküsüdür. Çünkü onlar türkü dizeleriyle aşk destanlarını zaten yazmışlardır. Bu nev'i olayların illa da hikaye ya da roman şeklinde okuyucuya aktarılması şart olmadığı gibi, Fadime ile Efe Kadir'in bizlere bıraktıkları türkü dizeleri, altmış yıldan beri, bu aşkın masumiyetini, güzelliğini ve unutulmazlığını muhafaza etmektedir. Morcalı Aşireti'nden bu iki gencin dudaklarından dökülen aşk dizeleri efsaneleşmiştir.

Al Fadime'nin Avusturalya'da yaşayan kızı Leman Bostan'ın annesi hakkındaki açıklamaları şöyledir:

Bu aşk serüveni bundan altmış yıl önce yaşanmıştır. Al Fadime; Emirdağ'ın Sağırlı Köyü'ndendir. Emirdağ, Cevizli köyü eski adıyla (Konara) Köyü'nden Efe Kadir namıyla, Kadir Kilci isimli delikanlı ile Al Fadime birbirlerini severler. Bu köyler o zaman Bayat'a bağlıdır. Her ikisi de Morcalı Aşireti'ne mensuplardır.

Efe Kadir, Al Fadime'yi ailesinden o günün törelerine uygun bir şekilde istetir. Fakat köyün en güzel kızı, al yanaklı, selvi boylu, ardı kırk belikli güzel Fadime'yi, Efe Kadir'e vermezler. Bunun üzerine Efe Kadir, Fadime'yi kaçırmaya karar verir. Birbirini seven sevgililer kaçarlar. Ancak Fadime'nin dayıları, o günün Morcalı Kolu'nda adı-sanı anılan, gözü kara, babayiğit kişilerdir. İyi niyetle yola çıkan genç aşıkların bu küçücük aşk kervanını yakalamaya çıkarlar. Zira olayı hazmedemezler. Aşka, sevgiye, gönül sesine kulak veren yoktur. Sözde namuslarını kurtaracaklarını düşünürler. Oysa Fadime, Efe Kadir'in helali olacaktır.

Çok geçmez sıkı takip sonucu genç aşıkları Emirdağ merkezinde yakalatırlar.

Sorgu hakimi, yaşının küçüklüğü nedeniyle Al Fadime'yi ailesine teslim eder. Efe Kadir de cezaevine gönderilir. Bir süre sonra Al Fadime de ailesinin baskısıyla kendi köyünden Musa Bostan, nam-ı diğer "Kara Musa" isimli şahıs ile evlendirilir. Fadime'si elinden alınan Efe Kadir dokuz ay mahkumiyetten sonra tahliye olur ve köyüne döner.

Güzün atılan tohumlar, hasata dönüşmüş, haşhaş çizimi, arpa buğday biçimi gelmiştir. Morcalı Aşireti tamamiyle arazide, doğadadır. Haşhaş kozasına atılan çizgi, bıçağının ağlattığı kozağı görenler, koyun güden çobanlar, koyundan süt sağan gelinler, Efe Kadir'in türkülerini mırıldanmaya başlamışlardır artık. Tırpancılar işe başlamış, rüzgarla kelle döğen ak buğday başakları, poşulu tırpancılara teslim olmuştur. Dönüm başı yapıp, tırpanını "bileği taşı" yla bileyen tırpancılar, nefes buldukça Efe Kadir'in hapishanede dokuz ay boyunca Fadimesi'ne yaktığı türkülerini çığırmaktadırlar.

Türkünün sözlerinden de anlaşılacağı üzere; Efe Kadir, türkülerini Fadimesi elinden alındıktan sonraki dönemlerde yakmıştır. Türkülerinde Fadime'sine duyduğu sevda, ayrılığın acısı nakış nakış işlenmiştir.

Fadime'nin Kara Musa ile olan evliliğinden altı çocuğu olmuştur: Güleser-Şehriban isimli ikizleri, Mustafa, Leman, Rasime ve Ali Osman. Üçüncü çocuğu olan Mustafa, yıldırım düşmesi sonucu vefat etmiştir.

Yaşadıkları aşk türküye dökülen ve tüm sevdaları türkü sözleriyle anlatılan Fadime ile Efe Kadir'in yanan gönüllerinden dökülen sevgi sözcükleri sarışın, pembe yanaklı, sırma saçlı, uzunca boylu, ceylan bakışlı Fadime kıza, Al Fadime ünvanını kazandırmıştır.

Morcalı Aşireti'nde ata binme, cirit oynama, lacivert urba giyme, Ege'de Manisa yöresinde olduğu gibi kasket üzerine poşu dolayıp Emirdağ'a, Yukarı Maçaklı, Aşağı Maçaklı köylerinden geçip, Özburun Değirmen deresinden Bolvadin'e inmek, vilayete gitmek, disiplin gösterilen şeylerdir o zaman.

Gerek Köroğlu Beli'ne vardığımızda, gerek Bolvadin istikametinden seyir ederken Efe Kadir ve Al Fadime akla gelir. Al Fadimem türküsü her çalındığında sevdiğine kavuşamamış, sevdasını gönüllerine gömmüş yiğit Emirdağ gençlerinin havas olduklarının fululaşmış hatıraları yaralı yüreklerini parçalar. Havası sert, insanı mert, yiğidin harman olduğu, Emirdağ'ın Morcalı Aşireti'ne ait tüm köy ve obaları, tabiat hali güzel ve bakirdir. Fadimeleri, Efe Kadirleri ve sevgileri yeni açan çiğdem çiçekleri, tabiat ana gibi güzeldir.

Metin Akın
Emirdağ