Ομιλία της ποιήτριας ΖΩΗ ΣΑΒΙΝΑ για τα ΧΑΪΚΟΥ του ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ (Νικάριος)

"Τα «Βότσαλα» του Νικόλαου Κασιμάτη και η αύρα του χαϊκού…από το πολύ στο λίγο"

στην πρώτη παρουσίαση του βιβλίου "Χαϊκού - Βότσαλα" του Νικολάου Κασιμάτη ( Νικάριου) εκδόσεις Έλευσις & Υδράνη την Κυριακή 11 Δεκεμβρίου 2016

Το 1ο μέρος της ομιλίας μου είναι το μεγαλύτερο και αφορά
την διαδρομή του χαϊκού, τον Λευκάδιο Χερν τον πρώτο πολιτισμικό μεταφορέα του χαϊκού στη Δύση, την διαδρομή του είδους στην Ελλάδα και την Παγκοσμιοποίηση του είδους.

Στο 2ο μέρος αναφέρομαι στο βιβλίο
του Νικόλαου Κασιμάτη (Νικάριου)
"Χαϊκού" βότσαλα , εκδόσεις Έλευσις & Υδράνη 2016

………………………………………………………
…Ας έρθουμε τώρα στα «Βότσαλα» του Νικόλαου Κασιμάτη
…σαν να τ’ ακούω να πέφτουν ένα ένα στη γαλάζια θάλασσα του νου…
Όταν μου ζητήθηκε από τον αγαπητό Νικόλαο, να ρίξω μια ματιά στα χαϊκού του, τα οποία είχε έτοιμα προς έκδοση, δέχτηκα να τα κοιτάξω, παρά το ότι το αποφεύγω, και ίσως η μαθηματική του ευγένεια, θα έλεγα, με έπεισε… Αλλά το βλέπω και ως έναν πειρασμό, να βλέπεις έναν «νεοσύλλεκτο» του χαϊκού! Τουλάχιστον εμένα μου αρέσει η εντρύφηση μέσα στο νου ενός άλλου ποιητή. Έτσι ξεκίνησαν τα αλληλο-τηλεφωνήματά μας…
Αναπόφευκτα ο ρόλος μου, έφερε σε κάποια χαϊκού, νέες σκέψεις-δοκιμές, με πολύ καλά αποτελέσματα. Με συγκίνησαν κάποια από τα χαϊκού του, εκτίμησα την αγάπη του και την προσπάθειά του, τις εκφραζόμενες ευαισθησίες του μέσα και από φιλοσοφημένες σκέψεις, ακόμα και τα λυρικά του στοιχεία ή τα γήινα από τα οποία κάποια είναι πολύ εύγλωττα -καθαρά χαϊκού, δηλαδή ενέχουν αυτά που προηγουμένως ανέφερα. Λιτότητα και αμεσότητα.
Ανοίγοντας το κομψό βιβλιαράκι του διαβάζω:
*
αντιστέκεσαι
καμπύλη στον άνεμο
λιγνό μου δέντρο
*
Ιδού ...ένα "μάθημα" συμπεριφοράς θα έλεγα... Λυγίζουμε χαλαρά, ως αντίσταση κι έτσι ποτέ δε σπάζουμε... Μία αφύπνιση συνείδησης, να λέγεται με αυτόν τον μοναδικό τρόπο, ώστε ένα χαϊκού ν’ αφηγείται μια στάση ζωής, στα πάντα...
Σ’ ένα άλλο μας λέει:
*
γέρικο κλήμα

μα η κρεβατίνα μου

πράσινη μένει
*
Εδώ μου δίνει την αίσθηση ότι ψηλάφισε «το μεγάλωμά μας» δηλαδή το ότι γερνάμε, ναι, αλλά εσωτερικά είμαστε νέοι, με την έννοια ότι έχουμε πείρα κι αυτή είναι χλωρή, με τα κλαράκια της και το νου της ν’ απλώνεται, πάνω στην κρεβατίνα της ζωής μας… Έτσι καταργείται ο χρόνος με αυτήν την μονοσήμαντη διαδρομή καταθέτει την αγωνία του και ξαναβρίσκει «το γνωρίζω ή τώρα ξέρω» μεσα σ' αυτήν την παραπομπή, δια μέσω του χαϊκού! Το χαϊκού είναι «το κέντρο» της ιδέα μας.

2...........................................

Είναι υπαινικτικό το είπα πιο πάνω, γι αυτό και γοητευτικό,
κάνει το νου να στριφογυρνά να βρίσκεται σ’ εγρήγορση
…κι ο κάθε αναγνώστης ίσως ν’ αποκομίσει άλλες
κρυμμένες εκδοχές του. Συμβαίνει με το καλό ποίημα : αυτό, να γεννά!

Όταν διάβασα το πιο κάτω χαϊκού, πήγε ο νους μου στον Μπασό, τον Ιάπωνα χαϊκουϊστή, τον κορυφαίο εκπρόσωπο του είδους…
Μας λέει o Nικόλαος:
*
άγρια ραδίκια

σιωπηλός ξεδιαλέγω

τα σάπια φύλλα
*
Τόσο απλό, πιο απλό δεν γίνεται, μια ισχνή εικόνα του κόσμου μας, το λιτό που εκπλήσσει… Πόσες ερμηνείες να του δώσουμε;
Οι επιλογές μας! Μάλιστα, συμβαίνει σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας… Επιλέγουμε διαρκώς κι αν όχι;
…θα καταπιούμε και τα σάπια φύλλα…

Ας μοιραστώ μαζί σας κι αυτά , που μου αρέσουν, λέει:
*
κλείνω τη μέρα
ανοίγω το συρτάρι
ψάχνω την πένα
*
Εδώ έχουμε μία εικόνα ενός φαινομενικά απλού χάϊκου, με κοφτές αναφορές, η οποία εικόνα-λέξεις, υπακούουν στο πιο κάτω του νου του, και μ’ ένα δεύτερο χαϊκού συνεχίζει, σαν σε συνέχεια του πρώτου, αλλά κι ανεξάρτητο συγχρόνως:
*
βρήκα την πένα
δεν έχω το μελάνι
…όλο κάτι λείπει
*
Αυτά τα δυο καταλήγουν με χιούμορ και προβληματισμό ο οποίος στηρίζεται στον οπλισμό της ίδιας της ζωής μας «…όλο κάτι λείπει ». Μία γεύση γλυκόπικρης αλήθειας και πολλαπλασιαστική στο νου μας…

Υπάρχουν περισσότερα σαφώς, ερωτικά ή λυρικά είτε φιλοσοφικής υφής κλπ, αλλά, θα τα ανακαλύψετε διαβάζοντάς τα, μέσα στο βιβλίο του.
Τελειώνουν τα «βότσαλα» με τρία χαϊκού με τον τίτλο «ζωή».
Προβληματική αναφορά με τη σκέψη βουτηγμένη στην επάρκεια ή ανεπάρκεια της ζωής, καταλήγοντας στο τρίτο και λέγοντας :
*
αν φοβήθηκα;
χθες, σήμερα κι αύριο
ζωή θα σε ζω
*
Ιδού και η φιλοσοφική πλευρά των πραγμάτων-σκέψεων, να και η Δυτική σκέψη του, απομακρύνοντας τ’ απόνερα της μοίρας;
Ότι έχει, είναι το τώρα,
και το «τώρα» είναι η αιωνιότητά μας και προαναγγέλλει «ζωή θα σε ζω»!

3.......................................

Είναι μία πρόκληση και μία αράγιστη συνειδητοποίηση. Συντελείται σ΄όλο το κομψό βιβλιαράκι, μία μύηση ζωής. Στο ποιητικό γίγνεσθαι κρύβεται η ομορφιά και στο καρποφόρο σπέρμα άνθισε η γεύση δυνατών συγκινήσεων και ισχυρών έλξεων!

Σαν από μια χαραμάδα να εισβάλει το σημείο –χαϊκού-
διαρρηγνύοντας την ανάπτυξη ή τους πλατειασμούς, αποκαλύπτοντας, το μετάξι που δεν μεταφράζεται σε πλαστικό. Το βλέφαρο ανοιγοκλείνει για να περάσει μέσα το φως μαζί με τον ποιητή. –Χρααααπ, σε μια χαρακιά !

Ζωή Σαβίνα
11 Δεκεμβρίου 2016

όλη η παρουσίαση