ΤΗΣ ΩΡΙΑΣ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ - Δερβιτσάνη Βορείου Ηπείρου

Показать описание

Σε πολλές περιοχές της Ελλάδος υπάρχουν φρούρια με τ' όνομα "Κάστρο της Ωριάς" ή της "Σουριάς,, Μουριάς κλπ..." καθώς και της "Μαρούς" στην Καππαδοκία και του "Ήλ" τον Πόντο, που έπεσαν με προδοσία, παρά την αντίσταση της βασιλοπούλας, η οποία αυτοκτόνησε, μόλις οι Τούρκοι πήραν το Κάστρο. Έρευνες αναφέρουν πως το τραγούδι ξεκίνησε από τη Μ. Ασία, και συγκεκριμένα από την άλωση του Αμορίου το 838 μ.Χ. ύστερα από προδοσία.

Στην Βόρεια Ήπειρο, οι κάτοικοι της κοιλάδας της Δερόπολης θεωρούν δικό τους το "Κάστρο της Ωριάς". Στο χωριό Σωφράτικα, στον κάμπο ανάμεσα στα καταπράσινα και αιωνόβια δέντρα, ύψωνε τη μορφή του ένα καστρί με όλο του τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. "Κάστρο της Ωριάς" ή "Το παλιό κάστρο της Ωριάς" το αποκαλούσαν αυτό το παλιό, στοιχειωμένο λείψανο. Τούτο το Κάστρο που το έζωσε η παράδοση και ο μύθος, ήταν καταφύγιο κι απαντοχή της βυζαντινής αρχόντισσας Αργυρώς κι έγινε αργότερα τραγούδι που τραγουδιέται μέχρι και σήμερα.
Τραγούδι: Το πολυφωνικό συγκρότημα του Δημήτρη Δέδε από τη Δερβιτσάνη Β. Ηπείρου

Οι στίχοι:
Σε πολλά κάστρα που πήγα αχ, και σεργιάνησα
Ωσάν της Ωργιάς το κάστρο, κάστρο δεν είδα
(Κάστρο θεμελιωμένο, Κάστρο ξακουστό,
Κάστρο της μαυρομάτας και της αλωναριάς
Σαράντα οργιές του ψηλού, δώδεκα πλατύ
Μολύβι σκεπασμένο, μαρμαροχυτό
Σαράντα πύργους έχει ασημόχυτους
Με πόρτες σιδερένιες κι αργυρά κλειδιά
Και του γιαλού η πόρτα 'στράφτει μάλαμα)
Τούρκοι το πολεμούσαν χρόνους δώδεκα
Και δεν μπαρ' (ν)α το πάρουν το μυριόρημο.
Και βγήκε ένα Τουρκάκι Ρωμιογέννητο
(Ωρμιοκουναρημένο, γενιτσαρόπουλο
στον αμιρά του πάνει και παρακαλεί:
'Αφέντη μ' αμιρά μου και σουλτάνε μου;')
"Θα πάρω γω το κάστρο, πόσα η ρόγα μου;"
"Πεντακόσια η φορεσιά σου, χίλια η ρόγα σου"
(Χίλια άσπρα την ημέρα κι άλογο καλό
Και δυο σπαθιά 'σημένια για τον πόλεμο'
'Ούτε τα' άσπρα σου θέλω, ούτε τα φλουριά
ούτε και τα' άλογό σου ούτε και τα σπαθιά
εγώ θέλω την κόρη που 'ναι στα γυαλιά'
'Ωσάν το κάστρο πάρεις χάρισμα κι αυτή'
Καινούρια ρούχα βγάζει, ράσα φόρεσε,
Τον πύργο-πύργο πιάνει και γυροβολάει
Στην πόρτα πάει και στέκει και παρακαλάει
'Γι' ανοίξου, ανοίξου πόρτα, πόρτα της Ωριάς,
πόρτα της μαυρομάτας της βασίλισσας.'
'Για φεύγ' απ' αυτού Τούρκε, βρε παλιόσκυλε'
'Μα το σταυρό κυρά μου μα την Παναγιά,
εγώ δεν είμαι Τούρκος, ούτε Κόνιαρος,
είμαι καλογεράκι απ' ασκηταριό.
Δώδεκα χρόνους έχω οπ' ασκέτευα,
Χορτάριν εβοσκούσα σαν το πρόβατο,
Κι ήρθα να πάρω λάδι για την εκκλησιά.
'Να ρίξουμε τσιγκέλια να σε πάρουμε'
Είμαι από την πείνα κι αντραλίζομαι'
Γελάστηκε μια κόρη, πάει τον άνοιξε,
Όσο ν' ανοίξ' η πόρτα, χίλιοι μπήκανε,
Όσο να καλανοίξει γιόμισ' ο καλιάς
Κι όσο να καλοκλείσει, κάστρο πάρθηκε
Κι εκείνος πάει στην κόρη που 'ταν στα γυαλιά.
Κι η κόρη από τον πύργο κάτω έπεσε,
Ούτε σε δέντρα πέφτει, ούτε σε κλαριά
Μόνο σε Τούρκου χέρια κι εξεψύχησε).

#Greek_folk_music #Music_of_Epirus