Δανάη Καρά ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Δαυίδ Ναχμίας ΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Η ερμηνευτική πορεία της Δανάης Καρά αντιπροσωπεύει ένα διαρκές στοίχημα, καθώς συνδυάζει τη βαθιά πιανιστική τεχνική με μια σπάνια πνευματική ευρύτητα. Ανεξάρτητα από το αν καταπιάνεται με τον κλασικό ή τον σύγχρονο μουσικό κανόνα, η Καρά δείχνει πάντα μια έμφυτη ικανότητα να διακρίνει τις λεπτές αποχρώσεις που συνθέτουν τη μουσική ουσία.

Στην ερμηνεία της, διακρίνουμε την επιθυμία να κατανοηθεί ο πυρήνας κάθε μουσικού έργου: όχι μόνο η δομή και η μελωδική ανάπτυξή του, αλλά και η βαθύτερη πνευματική του διάσταση. Ένα πρελούδιο του Σοπέν ή μια σονάτα του Μπετόβεν δεν είναι απλά πεδία τεχνικής επίδειξης. Αντιθέτως, για την Καρά, λειτουργούν ως ζωντανοί διάλογοι με την ιστορική κληρονομιά και ως αφορμές για προσωπική αναζήτηση.

Αυτή η διάθεση διαλόγου αποκαλύπτεται και στην παιδαγωγική της δραστηριότητα. Κάθε διδασκαλία της δεν περιορίζεται στη διόρθωση ψηφιακών λεπτομερειών ή στην τήρηση των αγωγικών ενδείξεων· στοχεύει να ενισχύσει στον σπουδαστή την κατανόηση της μουσικής γλώσσας ως αφορμή διεύρυνσης του ορίζοντα. Σε αυτό το πλαίσιο, η “ανάγνωση” της παρτιτούρας αποκτά σχεδόν φιλοσοφικό χαρακτήρα: η μάθηση δεν είναι απλώς μίμηση, αλλά εξερεύνηση των πολλαπλών στρωμάτων νοήματος που κρύβονται σε κάθε φράση, σε κάθε παύση, σε κάθε δυναμική.

Είναι αξιοσημείωτο πόσο αρμονικά συνυπάρχουν, στην καλλιτεχνική της φυσιογνωμία, η αυστηρότητα της μελέτης και ο αυθορμητισμός της ερμηνείας. Η αυστηρότητα φαίνεται κυρίως στην επιμονή της στην καθαρότητα του ήχου και στη σχολαστική προετοιμασία. Ο αυθορμητισμός, από την άλλη, εκδηλώνεται στη ροή του λόγου της επί σκηνής, όπου κάθε νότα μετατρέπεται σε οργανικό κομμάτι μιας αφήγησης που διαπλέκει το παρελθόν με το παρόν και ανοίγει μια αίσθηση προσμονής για το μέλλον.

Αυτή η διάσταση “αφήγησης” στη μουσική της Καρά παίρνει σχεδόν θεατρικά χαρακτηριστικά, θυμίζοντας κάποιον παλιό στοχαστή που αναζητά στη ρητορική όχι μόνον τη σαφήνεια της έκφρασης, αλλά και την ουσία του περιεχομένου. Όπως ο Κώστας Γεωργουσόπουλος έχει τονίσει για τη θεατρική πράξη, έτσι και η Καρά δείχνει ότι η ερμηνεία μιας μουσικής σύνθεσης οφείλει να είναι ταυτόχρονα επιστημονικά ακριβής, αισθητικά ευφάνταστη και ηθικά υπεύθυνη.

Συν τοις άλλοις, δεν θα μπορούσαμε να παραβλέψουμε την επιρροή της ελληνικής πολιτισμικής κληρονομιάς στο έργο της. Αν και η κλασική μουσική θεωρείται κατεξοχήν ευρωπαϊκή υπόθεση, η Καρά αντλεί έμπνευση και από την ελληνική μουσική παράδοση, εντάσσοντάς τη σε μια ευρύτερη αντίληψη για την τέχνη. Αυτό δεν σημαίνει ότι αλλοιώνει το ύφος των ξένων συνθετών, αλλά μάλλον ότι εμπλουτίζει την ερμηνευτική της φαρέτρα με ένα ηχόχρωμα πιο ώριμο και πολυσύνθετο, που γεννιέται όταν ο καλλιτέχνης αντιμετωπίζει τη μουσική σαν παγκόσμια γλώσσα.

Το συναίσθημα που αναδύεται από κάθε ερμηνεία της: μια αίσθηση εμβάθυνσης και ειλικρίνειας, που δεν μένει στην επιφάνεια του ήχου αλλά εισχωρεί στην ουσία του. Είναι αυτό που κάνει τους ακροατές να νιώθουν ότι συμμετέχουν σε μια πνευματική διαδικασία, ένα είδος “μύησης” στον βαθύτερο κόσμο της μουσικής. Έτσι, η Δανάη Καρά κατακτά μια θέση ξεχωριστή στο μουσικό γίγνεσθαι, έχοντας διαμορφώσει ένα καλλιτεχνικό ήθος που, παρότι αντλεί από την παράδοση, δείχνει τον δρόμο για μια νέα αντίληψη της ερμηνείας.

Η προσφορά της Δανάης Καρά δεν περιορίζεται στην έξοχη πιανιστική τεχνική, αλλά εκτείνεται στη διαμόρφωση μιας βαθιά ουμανιστικής αντίληψης για την τέχνη: η μουσική ερμηνεία είναι ταυτόχρονα επιστημονική έρευνα, προσωπική κατάθεση ψυχής και υπαρξιακός στοχασμός. Σ’ αυτό το νοητό τρίπτυχο διαφαίνεται η σπουδαιότητα της πορείας της, καθώς μετατρέπει τη σκηνή σε χώρο ζωντανού διαλόγου με το κοινό, αλλά και με την ίδια την ιστορία της μουσικής. Με αυτόν τον τρόπο, ανανεώνει το διαρκές αίτημα για τέχνη που να εμπλουτίζει ουσιαστικά την ανθρώπινη εμπειρία.

Δαυίδ Ναχμίας