Zaman Nedir? Bilmiyoruz... Peki Gözlemlenebilir mi?

Zaman nedir? Aristoteles ve Augustine bu soruya farklı şekilde yaklaşır. Biri daha özenl bir zamandan bahsederken diğeri daha nesnel bir zaman tanımı yapar. Ama bugün geldiğimiz noktada her ikisinin zaman tanımının büyük oranda yanlış olduğunu biliyoruz. Bu yanlışlamaysa Galileo ile başladı. Galileo bize uzayın goreliliğini gösterdi. Daha sonra Newton mekaniği, bunu fizik ve matematik açısından düzgün bir zemine koydu. Uzay göreli zaman parametresel hale geldi.

1800'lerde ışığın doğası anlaşılınca, hızı hakkında da deneysel ve teorik sonuçlar elde edildi. Peki ışığın hızı neye göre? Eğer bir şeye göreyse ışığın sabit bir hızı olabilir mi? G9zlemciden gözlemciye değişmeli. İşte bu soruyla birlikte Lorentz ve Einstein öncülüğünde özel görelilik oluştu ve hem uzay hem zaman göreli hale geldi.

Genel görelilikse uzay ve zamanı varlık düzlemine çekti. Uzay ve zaman sadece matematiksel ve algısal bir şey gibi gözükse bile artık bir elma kadar vardı. Gerçekten var mı? Ufak bir problem var. Kuantum mekaniği genel görelilikten farklı bir zaman tanımı yapar. Kuantum zaman operatörü yok. Tunelleme için varış zamanı belirteci yok. O halde zaman gerçekten var mı?

#zaman #kuantum #özelgörelilik #genelgörelilik

00:00 Giriş
00:52 Açıklama
01:10 Aristo, Augustine, Kindi
05:37 Galileo - Göreli Uzay
09:44 Newton - Uzay Zaman Mutlak mı?
14:00 Işık Hızı ve Eter
19:22 Özel Görelilik
25:41 Genel Görelilik
30:49 Kuantum Zamanı
33:19 Zaman Gözlemlenebilir mi? (Heisenberg)
36:51 Tünelleme Ne kadar Sürer
40:24 Son, Uzay-Zaman Gözlemlenebilir mi?

[doğalfrekans]

Düzeltme: Riemann kısımında "1910'lara gelinene kadar uzayın eğriliği üzerine bazı çalışamlar yapılmıştı, başta Riemann'ın olmak üzere" gibi bir şey demem lazımdı.

2. Düzeltme:16:20'de Maxwell denklemleri ışığın hızını 229.792 km/sn olarak söylemişim. ''299.792'' km/sn olmalıydı.

00:00 Giriş - Zaman Gözlemlenebilir mi?
00:49 Açıklama
01:07 Aristoteles’in Gözünde Zaman ve Zamanın Başlangıcı
02:49 Augustine’nin Gözünde Zaman + Aristoteles ile Augustine’nin Fikirleri Arasındaki Farklar
04:24 Kindî Gözünde Zamanın Başlangıcı Var mı?
05:38 Neden Galileo’dan Öncesini Ayrı Tuttuk?
06:14 Aristotelesçi Gelenekte Hareket Yasaları
06:29 Galileo’nun Serbest Düşüş Deneyi
06:50 Aristotelesçi Gelenek Nerede Hata Yaptı?
07:23 Galileo’nun Devrimsel Gözlemleri
08:28 Zaman Artık Bir Parametre, Uzaysa Göreli
09:42 Objeler Neden Aynı Anda Yere Düşer (Newton Mekaniği)
11:01 Newton Mekaniği Uzay Görelidir Der Ama Newton…
13:09 Newton’a Göre Zaman
13:58 Zamanın Mutlaklığı Üzerine Bir Soru
14:31 Ole Rømer Nasıl Işığın Hızını Ölçtü + Işığın Hızı Ne kadar?
15:50 Young, Maxwell ve Hertz Nasıl Işığı Elektromanyetik Dalga Yaptı?
17:06 Işık Neye Göre Hareket Eder?
17:46 Michelson-Morley Deneyi ve Sonuçları
19:20 Lorentz’den Uzay-Zaman Göreliliği
19:43 Einstein Anladı! Elektromanyetik Teori Galileo Göreliliği ile Uyumsuz
21:36 Einstein Özel Göreliliği Keşfetti
22:22 Uzay Zaman Diagramında Lorentz Dönüşümü ve Görelilik
24:23 Özel Görelilik Nasıl Elektromanyetik Teoriyi Kurtardı
25:02 Newton Mekaniği vs Özel Görelilik
25:39 Kütleçekim Kuvveti Yok Dünya Asansör
26:46 Eşdeğerlik ilkesi
27:23 Işık Bükülür mü + Kütleçekim Kuvveti Yine Yok
27:47 Uzay-Zaman Eğriliği ve Genel Görelilik
28:57 Genel Görelilik Yorumlamaları
30:43 Kuantum Nedir + Genel Görelilik ile Kuantum Mekaniği Uyumlu mu?
32:13 Kuantumun Parametrik Zamanı
33:02 Olay Zamanı Nedir?
33:17 Belirsizlik İlkesi Dahilinde Kuantum Operatörleri ve Gözlemlenebilirler
34:00 Zaman Operatörü Yok! + Enerji Zaman Belirsizliği Var mı?
34:54 Zaman Operatör ile Genel Görelilik İlişkisi
36:49 Tünelleme Nedir?
37:42 Tünelleme Ne Kadar Sürer ve Tünelleme Kopenhag Yorumuna Ters mi?
39:51 Neden Zaman Operatörüne İhtiyacımız Var?
40:24 Gelecek Videolar İçin…
40:43 Evrende Hiç Madde ve Enerji Olmasaydı Uzay-Zaman Olur muydu?
41:31 Uzay-Zaman Direkt Gözlemlenebilir mi?

[LIVE-dmrc]

Bir yillik bir kanal ama ne kadar ciddiyetle ve profesyonelce icerik uretildigi ilk andan itibaren hissediliyor.

Cok basarili olacagina inaniyor ve gonulden destekliyorum.

[ErsinYlmazpastry]

Başkan sen ne diyorsun, bilim videosu dediğin uzun olduğunda daha keyf veriyor. Ayrıca sunumun da kaliteli, en az 20 dk olsun isteriz. 🎉

[safaky]

Mükemmel olmuş, uzunluğuna ise ekstra sevindim. Tekrar tekrar izlemelik olmuş elinize sağlık

[RemediosdelaRoza]

Üstüne en çok düşündüğüm konuda videonun denk gelmesi müthişmiş. Seviliyorsunuz❤

[belginruzgar]

Videonun uzun olduğunu görünce sevinen bir tek ben miyim..

[jcroca]

Sayenizde, günlük hayatta hareket ettiğimiz hızlarda neden zamanı durduramadığımızı, sadece ışık hızına ulaştığımızda durdurabildiğimizi nihayet anlayabildim, teşekkür ederim.

[spacewrapper]

Muzzam bir calisma, herkes icin basvuru kaynagi olmus 👍 butun videolari boyle hazirlamak zor olabilir ama en azindan ayda bir bu sekilde ayrintili video cok guzel olur 👍👨‍🌾🙋🏻

[itumekanik]

Bugüne kadar YouTube dan download ettiğim tek video oldu. Teşekkürler.

[amraxtagiyev]

Merhaba 24:00 anda labaratoriya referans çerçivesinde elektronlar ve hareket eden yük büzüşmeli ve burada ek olarak çekim elektrik yaranmalı ve sanırım manyetik küvve ile dengelenmeli

[scalgar]

Uzun zamandır böyle uzun anlatım bekliyordum doyurucu bir video oldu teşekkürler

[divizor]

Bilim konusu içeren videoları yapmak çok çok araştırma ve güncel bilgilerin derlenmesini gerektirir emeğinize sağlık bilim ve gerçekliği anlatan bütün bilim sayfalarına teşekkürler🙏🏽

[armonimedya]

Elleriniz dert görmesin. Gerçekten herkesin anlayabileceği, su gibi akıp geçen bir video olmuş. Bu arada uzun videoların daha fazla önerildiğine dair bir şey duydum. Siz tabi daha uzmansınız bu konuda ama bana da mantıklı geldi.

[solaris]

28:38 Peki elma neden yere düşüyor, yani bu eğrilik havada durması gereken cismi nasıl etkiliyorda dünyanın merkezine doğru düşüyor, bu konuya açıklama getiren bir yutup videosu vardı "we all move light speed" orada bütün cisimler ışık hızında hareket ediyor zaman ve ışık hızı arasındaki dönüşüm gibi birşeylerden bahsediyordu onuda tam anlamamıştım.

[kenankemal]

Son derwce başarılı bir video.hem anlatım ve ses tonu kullanımı başarılı olmuş.hemde anlatılmak istenen konunun alt yapısını oluşturan diğer konular çok yerinde ve aydınlatıcı olarak kullanılmış.bütün videolarınızı izledim.açıkçası çoğunda ne anlattığınuz konusunda kafam karışıyordu.bu benden kaynaklanmıyordu.çünkü yazılan yorumlardada bu kafa karışıklığına sahip olan pek çok kişi olduğunu görüyordum.fakat bu video eskilerine oranla tek kelimeyle mükemmel.mükelmel öteside diyebilirim.evet gerçekten harika ve hep bu düzeyde video yayınlamanızı bekliyorum.zamanın biraz uzun kullanılması hiç önemli değil.kaldıki pek çok defa geri ala ala ve bir kaç defada tekrar tekrar izledim videoyu.mükemmel gerçekten❤️

[entreter]

Küçüklüğümden beri zaman diye bişey olmadığını düşünüyordum. Bu videoda zaman kelimesinin farklı konulardaki farklı tanımlarına göre çok değiştiğini farkettim. Konu çok ilginç, video için teşekkürler. Uzun videolara belki çok emek harcıyorsunuz ancak gerçekten çok kaliteli bir içerik olmuş.

[MrEgemenatasoy]

Şahane olmuş. Emeğinize sağlık. Çiçek gibi 40 dk.🤘

[tolgayldrm]

Uyurken dinlemelil şeyler açıyorum genelde, konu çok güzel fakat arkaplan müziği o kadar kötü ki dinleyemiyorum 1.dakikada kapatmak zorundayım. Sinirimi bozdığu için yazmak istedim. Abone oldum umarım ileri videolarda dikkat edersin.

[sweetmelody]

Birde paralel evrenlerle ilgili yayın yaparsanız sevinirim

[aydnaydogdu]

Bu güzel video için çok teşekkür ederim. 30K yaklaşmışız. Devam...