Κάλαντα Πρωτοχρονιάς Χίου

Πρωτοχρονιάτικα κάλαντα - "παινέματα" Χίου
Μικτή Χορωδία του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας
Παιδική Χορωδία του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας (1981-2021)
Μουσικό Σύνολο "Ενωδεία"
Σολίστ: Χρήστος Πούρικας, Γιώτα Κοντού, Αμαλία Σδρόλια.

Διευθύνει ο Δημήτρης Καρβούνης
Αίθουσα συναυλιών του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας
30 Δεκεμβρίου 2019.

Η πανέμορφη Χίος, το νησί των ναυτικών με την τεράστια ιστορία και τις υπέροχες μυρωδιές δεν θα μπορούσε παρά να υποδέχεται τον καινούργιο χρόνο με πολύ ιδιαίτερο τρόπο.
Η γοητευτική αρχόντισσα του Αιγαίου φοράει τα καλά της και οι Χιώτες θαλασσινοί με τα πρωτοχρονιάτικα έθιμα τους, υμνούν και τιμούν την μεγάλη τους αγαπημένη που δεν είναι άλλη από τη θάλασσα φυσικά.
Κάθε χρόνο την παραμονή της Πρωτοχρονιάς αναβιώνει στην «Χώρα» ,( την πόλη της Χίου) στην κεντρική πλατεία Βουνακίου το έθιμο με τα Πρωτοχρονιάτικα Καραβάκια.
Το έθιμο αυτό ξεκίνησε ως τιμή για τις νίκες του ελληνικού στόλου σε ναυμαχίες κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών πολέμων, από Χιώτες, Ψαριανούς και Έλληνες της Μικράς Ασίας. Ομάδες ατόμων από διάφορες συνοικίες της πόλης αρκετούς μήνες πριν, προετοιμάζονται γι αυτή τη μέρα και κατασκευάζουν με τέχνη και μεράκι εμπορικά και πολεμικά πλοία 5,5 μέτρων σύμφωνα με τους κανονισμούς. Κάθε ομάδα παρουσιάζει το καραβάκι της, στο οποίο έχει δώσει ένα όνομα και στη συνέχεια τραγουδάει με τη συνοδεία της τραμπούκας (χιώτικο όργανο) ή κάποιες φορές και άλλων οργάνων, παινέματα, κάλαντα που δίνουν ευχές για το νέο έτος και σατιρίζουν πολλές φορές τα πολιτικά δρώμενα της περιοχής. Στο τέλος η καλύτερη ομάδα με το καλύτερο καραβάκι και τα καλύτερα παινέματα βραβεύεται με χρηματικό έπαθλο και στη συνέχεια κάνει περιφορά το καραβάκι της στις γειτονιές της Χίου τραγουδώντας τα παινέματα.
Δεν είναι τίποτα άλλο από τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα που τραγουδάνε οι Χιώτες καλαντάρηδες με τα βαποράκια τους στην στη γειτονιά του Φρουρίου και σε άλλες περιοχές,
Στους στίχους καλησπερίζουν «φέρνοντας αγέρα μυρωμένο, απ’ τα αφρισμένα κύματα», στη συνέχεια επαινούν και εύχονται στο νοικοκύρη του σπιτιού που επισκέφτηκαν. Σειρά έχει φυσικά η παράκληση στον Άγιο Βασίλη, αλλά οι Χιώτες δεν θα ήταν δυνατό να παραλείψουν τον Άγιο Νικόλαο, στο τραγούδι με το οποίο υποδέχονται το νέο χρόνο. Του ζητούν να προστατεύει τους ναυτικούς. Οι φιλόξενοι κι ανοιχτόκαρδοι Χιώτες εύχονται για την νέα χρονιά «Καλή καρδιά, χαμόγελο και θεία ευλογία» και επανέρχονται στον Άγιο Βασίλη

Καλησπερίζω φέρνοντας αγέρα μυρωμένο
απ’ τ’ αφρισμένα κύματα χιλιοτραγουδισμένο.
Σ’ αυτό το σπίτι που `ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει.

Άγιε μου Βασιλάκη μου και Άγιε μου Νικόλα
προστάτευε τους ναυτικούς την ώρα του κυκλώνα.
Χρόνια πολλά, να `στε καλά κι εσείς και οι δικοί σας
να `ρθούνε τα ξενάκια σας κι όλοι οι ναυτικοί σας.

Σε όλους σας ευχόμαστε αγάπη, ειρήνη υγεία
καλή καρδιά, χαμόγελο και Θεία ευλογία.

Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψιλή μου δεντρολιβανιά
κι αρχή κι αρχή του Γεναρίου του μεγά του μεγάλου Βασιλείου.
Βασίλη μ’ από που `ρχεσαι, κι από κι από πού κατεβαίνεις
και βαστάς, και βαστάς ρόδα και ραίνεις
κάτσε να φας, κάτσε να πιεις, κάτσε τον πόνο σου να πεις
κάτσε, κάτσε να τραγουδήσεις και να μας καλώς ορίσεις
κι έβγα, κι έβγα να μας κεράσεις, που να ζεις, που να ζεις και να γεράσεις.

#ζήσετημουσική