Γιάννης Τσικνάκης | Συρτό Λευτέρη Μανασάκη (Γαλιανού)

Показать описание

Γιάννης Τσικνάκης: Λεμάν *
Μανώλης Λιαπάκης: λαγούτο

Aφού 'σαι, κόσμε, μάταιος, ίντα 'θελες να γίνεις
έπρεπε σκότος που 'σουνε παντοτινά να μείνεις.

Απόσπασμα από την εκδήλωση αφιερωμένη στον μουσικό Γιάννη Τσικνάκη που πραγματοποιήθηκε στο Ηράκλειο, στο διδασκαλείο παραδοσιακού χορού και μουσικής "Χορωδείον", τη Δευτέρα, 12 Νοεμβρίου 2018:

Ο Γιάννης Τσικνάκης, ανιψιός του Λευτέρη και του Μανώλη Μανασάκη από τη Γαλιά Ηρακλείου Κρήτης, είναι ένας σύγχρονος εκφραστής και συνεχιστής της γαλιανής μουσικής παράδοσης.
Έμαθε λύρα (βιολόλυρα) σε σχετικά μεγάλη ηλικία - 27 ετών - και φέροντας τη βαριά μουσική κληρονομιά του τόπου του στους ώμους του, φάνηκε αντάξιός της.

* Στο συγκεκριμένο απόσπασμα παίζει «Λεμάν», ένα αυτοσχέδιο μουσικό όργανο - συνδυασμός μπουζουκιού, μαντολίνου, μπουλγαρί - που κατασκεύασε (στα μέσα περίπου της δεκαετίας 1930-1940) και έπαιζε (εκτός της βιολόλυρας και άλλων μουσικών οργάνων) ο Λευτέρης Μανασάκης.

Το μουσικό φαινόμενο που ονομάζεται Λευτέρης Μανασάκης ή Γαλιανός (1917-1944) έμαθε να κατασκευάζει και να παίζει τετράχορδη βιολόλυρα και μαντολίνο σε μικρή ηλικία.
Σύμφωνα με μαρτυρίες, στα 17 του κιόλας «κρατούσε» ολόκληρα γλέντια και ήταν περιζήτητος. Όταν δεν έπαιζε για τον κόσμο που τον λάτρευε, έπαιζε για τον εαυτό του. Η μουσική και η βιολόλυρα ήταν η παντοτινή του συντροφιά.
Ο πλούτος της μουσικής του μπορεί να φανεί μόνο κατά προσέγγιση και από μαρτυρίες όσων τον έζησαν από κοντά.

Παρόλο που θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους δημιουργούς της εποχής του, δεν κατάφερε να ηχογραφήσει δίσκο, λόγω των δύσκολων χρόνων της κατοχής και της σύντομης ζωής του. Πέθανε πολύ μικρός σε ηλικία - σκοτώθηκε σε ηλικία μόλις 25 ετών - αλλά κατάφερε να γράψει μουσική ιστορία, αφήνοντας πίσω του μια μεγάλη κληρονομιά. Κανείς δε γνωρίζει, ακόμα και σήμερα, για ποιον λόγο ακριβώς σκοτώσανε τον Λευτέρη. Πιθανόν όμως να υπήρξε κι αυτός θύμα του μίσους και των έριδων που δημιούργησε ο εμφύλιος πόλεμος.

Ο περίφημος «Γαλιανός Συρτός» διασώθηκε από τον αδερφό του Λευτέρη Μανασάκη, τον Μανώλη που τον ηχογράφησε για πρώτη φορά ο ίδιος, συνοδευόμενος από τον Ross Daly:

Ο Γιάννης Τσικνάκης, πιστός στο χρώμα της γαλιανής μουσικής σχόλης, ηχογράφησε τον Γαλιανό Συρτό με τον τίτλο «Ξύπνα, Λευτέρη Γαλιανέ» στον δίσκο του «Αφιέρωμα - ΛΕΥΤΕΡΗΣ και ΜΑΝΩΛΗΣ ΜΑΝΑΣΑΚΗΣ ή ΓΑΛΙΑΝΟΙ»:

Η βασική μελωδία των σκοπών του Γαλιανού έχει κατά καιρούς εμφανισθεί με πολλές παραλλαγές και αυτοσχεδιασμούς, δανείζοντας πολλά στοιχεία στη δισκογραφία και στις συναυλίες επώνυμων και ανώνυμων μουσικών της περιοχής και της υπόλοιπης Κρήτης.
Παρόλα αυτά, όσο εύκολη είναι η μίμηση μιας μελωδίας, τόσο πιο δύσκολη είναι η απόδοση του συγκεκριμένου ύφους της γαλιανής σχολής, ενώ δυσκολότερο έως αδύνατο είναι να αντιγραφούν οι γαλιανοί σκοποί με ακρίβεια και σεβασμό στην πρωτότυπη δημιουργία.
Πρόκειται για μελωδίες πλούσιες σε ποικίλματα, αν όμως τις ανάγουμε στα βασικά τους στοιχεία, εκεί βρίσκεται και η αξία τους: απόλυτη οικονομία, απόλυτη ισορροπία ήχων, χωρίς να λείπει ή να περισσεύει τίποτα.

Ο σκοποί του Γαλιανού αποτελούν τοπικό ιδίωμα και η διατήρησή τους, σε μία εποχή μουσικών γενικεύσεων, είναι πολύτιμη.

Περισσότερες πληροφορίες & πηγές: