Het is niet erg als je taalfoutjes maakt

preview_player
Показать описание
Ben jij een taalnazi of vind je alles goed? De taal die algemeen geaccepteerd is noemen we het Standaardnederlands - vroeger heette dat ABN, 'Algemeen Beschaafd Nederlands'.

Regelmatig vliegen we elkaar in de haren als we het hebben over de vraag wanneer iets wel of niet nou 'goed' Nederlands is. Voor een deel kunnen we kijken naar de officiële spellingswet. Die bepaalt hoe je woorden moet schrijven (en dat kun je terugzoeken in het beroemde Groene Boekje). Maar we hebben in het Nederlands geen officiële grammatica: de ideeën daarover zijn gebaseerd op gewoonte en traditie.

En die zijn lang niet voor iedereen hetzelfde. Daarom ben je echt niet strafbaar als je 'groter als' zegt in plaats van 'groter dan'. Ook op het gebied van uitspraak en woordkeus zijn we vrij: als je 'houdoe' in plaats van 'doei' wil zeggen, dan kan dat gewoon.

Toch kiezen we er soms voor om ons expres wél aan de ongeschreven regels te houden, en soms expres juist níet. Dat ligt aan de situatie, legt taalkundige Kristel Doreleijers (Tilburg University) uit. Dialect is dus niet per se 'fout'.

0:00 Hoe moet je spellen volgens de wet?
0:40 Is er een officiële grammatica? En woordkeus? Uitspraak? Zijn spellingsregels verplicht?
1:10 Wat is ABN? Waarom gebruiken we de term ABN niet meer?
1:27 Hoeveel talen en dialecten heeft Nederland?
1:51 Hoe is het Nederlands ontstaan?
2:52 Waarom is dialect aan het verdwijnen?
3:52 Waarom gebruiken we soms dialect en soms gewoon Nederlands?

Meer wetenschap? Check:

Over de Universiteit van Nederland:
De Universiteit van Nederland heeft een onafhankelijke redactie die elke week podcasts, video’s en social posts maakt over wetenschappelijke onderwerpen. Wij geloven dat iedereen moet kunnen leren van de topwetenschappers die we hebben in Nederland. Zonder collegegeld of tentamens. Wij zijn de universiteit voor iederéén.
Рекомендации по теме
Комментарии
Автор

Ik ben met 11 jaar vanuit Limburg naar Duitsland verhuisd. Wat geen groot verschil was, omdat ik een limburgse en een duitse oma had, die via het dialekt elkaar prima konden verstaan. Een paar jaar later ben ik naar Wenen getrokken wat wel een groot verschil was. Ik heb hier niemand om nederlands mee te praten, dus is mijn taalgebruik inmiddels gebaseerd op dat wat ik op de npo of dumpert hoor. Toen ik laatst naar een nederlandse kaaswinkel in Wenen ging, waar oostenrijkse studenten werkten die een tijd in NL leefden, vond ik het grappig dat ze dachten dat ik een echte Amsterdammer was. Gewoon omdat ik inmiddels standaardnederlands gewend ben en altijd probeer een harde g uittespreken en niet probeer om als een limburger klinken. Ik zou graag willen weten wat een gewone Hollander over mij zou denken als ik met hem praat. Uiteraard is het niet te overhoren dat ik een erg duitse invloed heb, maar toch zou ik het graag willen weten.

mymarci
Автор

Leuk artikel.
“Vermeldt altijd de bron … “
Ben ik een taalnazi of niet?? Hmmm…moeilijk 😊😉

collypolly
Автор

Beste goeie info. Maar het taalkaartje is niet helemaal o.k. Het Stellingwerfs is Nedersaksisch en het taalgebied hoort dus groen gekleurd te zijn, niet blauw. Jammer. Ik ben in de allereerste plaats Stellingwerver

henkbloemhoff
Автор

Wat een leuk en nuttig filmpje. Goed gedaan!
Een ingezonden brief naar een krant hoeft dus niet in het standaard Nederlands?

woutmoerman
Автор

Ik ben geen Nederlander. Ik ben Nedersaks.

a.bakker
Автор

Je noemt het ergernis, Kristel, die mensen ervaren als er geen standaard Nederlands wordt gesproken, maar daar zit een ander gevoel onder : het gevoel er niet meer (helemaal) bij te horen. Ergernis als merkbaar teken van vrees. Ik ga niet zitten huilen als ik store te horen krijg in plaats van winkel, en sale in plaats van uitverkoop - ook dialect? - maar voel me vreemdeling worden. De meisje die daar loopt, dialect? Het huis wat daar staat? Die standaardtaal dient als bindmiddel ; de afwijkingen ervan kunnen ontbindend werken. Dat maakt mensen angstig. Ik hou niet van angst, maar ken (hem? haar? het?) wel, dus geef mij maar uitontwikkelde standaardtaal. Een dialect kan een muur optrekken tussen de sprekers ervan en degenen die het niet beheersen. Leve de standaardtaal.

jellevanbuurennotabene
Автор

Mooie uitleg. Maar alweer hebben we te maken met een 'neerlandocentrisch' verhaal. Het lijkt wel alsof er maar één land is waar Nederlands gesproken wordt. Een Nederlander spreekt over het Nederlands en alleen Nederland komt in beeld. Dat dat vandaag nog steeds gebeurt ...

peterdebrabandere
Автор

Eh... sorry, Paars bedoel ik, die kleur heeft het Nedersaksisch op deze kaart, niet groen - zoals vaak wel het geval is

henkbloemhoff
Автор

het verbaast me dat in NL er geen trots is op eigen dialecten, in andere landen (USA UK, Austria)
Zeeuws Vlaams is prachtig en ook mijn visboer bezoeken is geweldig luister plezier.
ben zelf dyslectisch begaafd en maak daarom de meest maffe taal sprongen. goed om te weten dat ik daar niet de minister maar verder iedereen anders mee mag lastig vallen .

ErikHobijn
Автор

Toen ik op de radio voor het eerst een vrouw uit Kerkrade hoorde praten, dacht ik eerst dat het een Duitse uit het Rijnland was die gewoon slecht Nederlands sprak... 😂

lennardschneider
Автор

Maar leuk verhaal in het sappige brabands met de zachte chee

paterpoei
join shbcf.ru