30β. Τα Διάδοχα, Ελληνικά (;) Kράτη.

Tο κεφάλαιο 30β είναι από τα πλέον ενδιαφέροντα. Στο βιβλίο ξαφνικά εμφανίζονται οι λέξεις «ελληνικά βασίλεια» από το πουθενά, αλλά δεν γίνεται καμία αναφορά γιατί ( δηλαδή μετά από αιώνες ιστορίας και προσδιορισμού ως Ρωμαίοι/Ρωμιοί/Βυζαντινοί ξαφνικά πετάμε το Ελληνικά Βασίλεια, χωρίς εξηγήσεις?).

00:00 Εισαγωγή
00:20 Ιστορική Πηγή.
01:09 1) Χωρίς την Πόλη…
02:08 2) Τα Διάδοχα Βασίλεια.
04:44 3) Όλοι εναντίων Όλων!
06:35 Τίτλοι Τέλους

Δυο ζητήματα θα πρέπει να τονισθούν στους μαθητές. Αρχικά, το μέγεθος της καταστροφής και του κατακερματισμού της αυτοκρατορίας, αποτέλεσμα της 4ης Σταυροφορίας. Οι μαθητές πρέπει να αντιληφθούν ότι αυτή η στιγμή είναι ένα καταστροφικό χτύπημα και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος από το να το αντιληφθούν μέσω των εδαφών που χάνονται από τον χάρτη. Επίσης, θα μπορούσε να τονισθεί ότι η Αυτοκρατορία διαλύθηκε σε κράτη διαφορετικών λαών – άρα οι Αυτοκρατορίες εμπεριέχουν πολλούς διαφορετικούς λαούς σε ένα κράτος – να ένα εξαιρετικό προοίμιο για την ιδέα του έθνους κράτους που θα δούμε στην ΣΤ’.

Το ζήτημα της ταυτότητας των Βυζαντινών, του αυτοπροσδιορισμού , αλλά και της σχέσης τους με εμάς σήμερα είναι ιδιαιτέρως σημαντικό και είναι το δεύτερο. Για τον λόγο αυτό επέλεξα και την πηγή του Βακαλόπουλου, επειδή θέλω να κατανοήσουν οι μαθητές ότι, όσο στριμώχνεται η αυτοκρατορία στις Ελλαδικές κτήσεις, τόσο συμπαγοποιείται ο ελληνικός της χαρακτήρας, σε ένα μοτίβο που επαναλαμβάνεται ήδη από την εποχή του Ηράκλειου. Μιλώντας την ίδια γλώσσα και με μελέτη των αρχαίων, προκύπτει εδώ, ίσως η πρώτη επαφή με την ελληνική ταυτότητα. Η γέννηση και τα έργα του Πλήθων Γεμιστού απέχουν περίπου 150 χρόνια.

Η συνειδητοποίηση αυτή του Ιωάννη Βατατζή και του Θεόδωρου Β’ είναι αδιανόητα σημαντική καθώς αποτελεί απόδειξη της πολιτισμικής μας συνέχειας. Όμως δεν αποτελεί απόδειξη για την ολότητα της Βυζαντινής Ιστορίας . Στο καίριο ερώτημα εάν « οι Βυζαντινοί ήταν Έλληνες;» πρέπει να προσδιορίσουμε τον χρόνο! Διότι το ελληνικό στοιχείο περνά διάφορες φάσεις κυριαρχίας στην Αυτοκρατορία μέχρι να έλθει η κορύφωση τους με τους Λασκαρήδες. Έτσι το ερώτημα έχει διαφορετική απάντηση ανάλογα με την ιστορική εποχή και όχι μια γενική και ενιαία για όλες. Δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η Βυζαντινή ιστορία καλύπτει 1.000 χρόνια, επομένως η χρονική τοποθέτηση είναι κρίσιμη.

Επίσης, δεν πρέπει να αμελούμε ότι οι Βυζαντινοί αυτοπροσδιορίζονταν και Ρωμαίοι. Η διπλή αυτή ταυτότητα δεν θα πρέπει να μας ενοχλεί – στα πρώτα μαθήματα τονίσαμε επαρκώς (ελπίζω!) στους μαθητές ότι ο πολιτισμός τους, ο ελληνορωμαϊκός, ήταν ένωση και των δυο, άρα η μια ταυτότητα δεν αναιρεί την άλλη, απλά την συμπληρώνει – και μήπως και εμείς πρέπει να αναρωτηθούμε, αν και ποσό Ρωμαίοι είμαστε;

Η συζήτηση για την διπλή ταυτότητα έχει δυο προεκτάσεις που μπορείτε (και πρέπει) να ακολουθήσετε). Την σχέση των παιδιών μεταναστών με την μητρική τους χωρά και με εμάς (ειδικά εάν η χωρά τους είναι στα Βαλκάνια και άρα η Βυζαντινή ιστορία τους αφορά) και φυσικά, την διπλή μας ταυτότητα ως Έλληνες και…πολίτες της Ε.Ε.

Γενικά ως θέμα είναι το πλέον καυτό και ενδιαφέρον – ίσως αργότερα κάνω ένα extra πάνω σε αυτό.

Θεωρώ επίσης αυτονόητο ότι θα δουλέψετε την πηγή του Βασιλιεφ στην τάξη. Και αυτή είναι εκ των ων ουκ άνευ.

Όσο για το οικόσημο των Δούκων τα πράγματα είναι πολύ ενδιαφέροντα. Οι Βυζαντινοί δεν είχαν οικόσημα, παρά τα απέκτησαν προς το τέλος της Ιστορίας τους. Το οικόσημο αυτό είναι συνδεδεμένο με την οικογένεια των Δούκων και η ομοιότητα του δεν μπορεί να είναι …τυχαία..
-------------------------------------------------------------------------------
OST:
Cinematic Soundtrack Heroes part 1 (Pixabay) - title music - Music by AntipodeanWriter from Pixabay
Cold Cinematic Landscape (Pixabay)
Epic Hollywood Tralier - Music by Daddy's Music from Pixabay.
Powerful Victory Trailer - Music by Musictown from Pixabay
-------------------------------------------------------------------------------
All photos are property of their respective owners.
This video is of academic purpose.