Hadisler de Kur'an gibi Allah’tan mı gelmiştir? | Prof. Dr. Hayri Kırbaşoğlu

Bazı akademisyen arkadaşlar vahyi resmi vahiy ve gayri resmi vahiy olarak bir ayrıma
tabi tutarak açıklamaktalar. Resmi vahiy Müslümanlara din olsun diye Allahʼın gönderdiği
vahiylerdir. Onun dışında Allahʼın peygamberiyle adına vahiy, ilham veya başka bir şey
denilebilen bir iletişim imkanı da vardır. Bu rivayetlerin bir kısmı böyle olabilir ama kesin
olur demek doğru değildir. Bunlar vahyi metluğ, vahyi gayri metluğ demek zor, hadislerin
okunmayan vahiy olduğu iddiası da temelleri çok zayıf çok çelişkilidir. İslam Düşüncesinde
Sünnet kitabımda tamamen detaylı şekilde konuya ulaşabilirsiniz. Sünnetin vahiy olduğu
iddiasının Kurʼanʼdan delilleri, rivayetlerden delili, kendi aralarında tutarlılık, mantıki
tutarlılık açısından tek tek incelemem sonucunda vardığım Hz. Peygamberin Kurʼan dışında
bize aktarılan mirası büyük ölçüde Kurʼanʼdan aldığı ilhamla yaptığı Kurʼanʼın açılımıdır.
Kurʼanʼı Kerimʼi tomurcuk olarak düşünecek olursak sünnet bir goncadır. Bunun dışında
içtihatları da var. Yani tamamen kendisi Kurʼanʼın ışığında kendi içtihadını açıklamıştır. Bu
konuda kitaplar da mevcuttur. İçtihadi Resul, Akdieti Resul, Akiseti Resul, Peygamberin
Kıyasları gibi kitaplar da vardır. Sahabeyle istişare ederek verdiği kararlar vardır.
Peygamberimizin bütün söyledikleri peygamberlik sıfatıyla da değil bir kısmı devlet başkanı
sıfatıyla, bir kısmı ordu komutanı sıfatıyla, bir kısmı aile reisi sıfatıyladır. Bunlar usulü fıkıhta
uzun uzun tartışılmıştır. Muhammed Tahir bin Aşurʼun İslam Hukuk Felsefesi kitabını
özellikle öneririm. Kitapta peygamberimizin sözlerinin on üç, on dört sıfatla, hangi sıfatlar
olduğu örneklerle anlatılmaktadır. Onu bulamayanlara özet olarak ben yine İslam
Düşüncesinde Sünnet kitabımda açıkladım. Hatta ek olarak başka bilgiler de verdim. Bizim
ulemamız baştan beri Hz. Peygamber bir şey yaptığı zaman bunun sünnet olup olmadığını
anlamak için şunlara bakar;
1. Peygamber bir şey söylediğinde peygamber olarak mı yoksa insan olarak mı
söyledi? Hangi sıfatla? İnsan olarak söylediğinde bunlar sünnet kavramı dışında
kalmaktadır.

2. Peygamber olarak söylese veya yapsa bile acaba bizim kendisine uymamızı istiyor
mu yoksa istemiyor mu? Eğer bizim bu konuda kendisine uymamızı istiyorsa bu
sünnet olur, değilse sünnet olmaz. Mesela namazı benim kıldığım gibi kılın diyorsa
peygambere uymak gerekir ama hiç öyle bir talebi yoksa o da sünnet kapsamı
dışında kalır. Bu talep de bazen haccı benim yaptığım gibi yapın gibi kesin bazen
de sadaka vermek gibi isteğe bağlı olmaktadır. Dolayısıyla bu talebin kesin mi
isteğe bağlı mı olduğuna bakmak lazım.
Bir şeyin peygamberin sünneti olup olmadığını belirlemek bir takım süreçleri
gerektirir. Bu konuda İslam geleneğinde en gelişmiş disiplin usulü fıkıhtır. Bu yüzden ben
ısrarla son zamanlarda eğer usulü fıkıh kültürü İslam dünyasında egemen olsa hadis ve
sünnetle ilgili problemlerimizin neredeyse yarısının kendiliğinden ortadan kalkacağını
düşünüyorum. Hanefi Şafii fark etmez çok iyi bir sistematik ister. Dolayısıyla Hz.
Peygamberin hadislerinin vahiy olduğunu söylemek kesinlikle mümkün değildir.
Özellikle peygamberimizin hadislerinin vahiy olduğunu söylemenin çok büyük bir
tehlikesi vardır. O da şudur ki vahiy olduğu söylenilen hadislerden bir çoğu Kurʼanʼı Kerim
ile terstir. Daha önemlisi de eğer peygamber her attığı adımı vahiy ile atıyor ise iş Kurʼanʼı
Kerimʼin ve Cenabı Hakkın uluhiyetine nakısa getirmeye kadar gitmektedir. Kurʼanʼı
Kerimʼde peygamberimiz bir çok yerde eleştirilmiş, uyarılmıştır. O zaman peygamberin şöyle
demesi gerekmez mi; ya Rabbi hem bana böyle yapmamı emrediyorsun şimdi de beni
azarlıyorsun. Eğer her dediği vahiy olsa bu Allahʼın adil olmadığı haşa Kurʼanʼda çelişkilere
kadar gider. Bunu söylemektense peygamberimizin her söylediğinin, her davranışının vahiy
ile olmadığı büyük bir kısmının Kurʼanʼı Kerimʼi anlaması, içtihadı, yorumu olduğu klasik
ulemanın yazdığı eserlerden de görülmektedir. Zaten her sözü vahiy olsa ya Resulallah bu
senin kendi görüşün mü vahiy mi diye bir soru sorulur muydu? Bu rivayeti muhafazakar
kesimler de kabul etmektedir ki doğrudur da. Bu rivayet bile her sözünün vahiy olmadığını
gösteriyor. Demek ki bu rivayet ışığında sahabe Kurʼan vahyi dışında peygamberden gelen
bunu onun kendi içtihadı, yorumu veya tasarrufu olarak görüyor. Buna benzer daha pek çok
rivayet var. Peygamberimizi yücelteceğiz diye hadislere vahiy dediğimiz zaman Kurʼanʼı Kerimʼe ve Allahʼın uluhiyetine büyük bir darbe vurmuş olabiliriz. Bunu klasik ulema veya muhafazakar
görmeyebilir ama yeni nesillerin hepsi cin gibi, bu çelişkileri çok iyi görüyorlar. Bu
çelişkilere dikkat etmediğimiz için toplumda giderek deizm, ateizm çelişkileri ortaya çıkıyor.

[blueberry]

+Peki,
- Peygamber neden kendi yaptıklarını hadis adı altında toplamamış / yazmamış veya yazdırmamıştır?
- Neden Ailesi (Kızı, damadı, eşi vs) gibi çok yakınları, hadisler ile ilgili bir yapıt ortaya koymamışlardır?
- Neden en yakın akraba ve arkadaşları (Halifeler vs) bir hadisler eseri ortaya koymamışlardır?
- Ve en önemlisi: Allah, insanlara yapmaları gerekenleri Kuran'da anlatığına göre, Peygamber ölümünden 200 yıl sonra yaşamışların (Buhari, Müslüm, Tırmizi vs) yani Peygamberi kulaktan kulağa tanıyanların, ortaya çıkarttıkları ile mi insanlar mümin olacaklar. Bir bakın muhaddislere, eğitim sıfır. Gezmiş durmuş. Bir "alim" lafı dolaşır durur. Neyin alimidir kimse bilmez.
Dikkatli olun! Dede ve Ninelerinizin anlattıkları Allah'ın Peygamber vasıtası ile gönderdiği din olmayabilir. Siz ananız, babanızı veya dedelerinizi seviyorsunuz diye söyledikleri doğru olmak zorunda değildir.

Ban göre, Orta Doğu ülkelerinde uygulanan İslam maalesef, Peygamber öncesi dönemdeki hurafe dönemimine geri dönmüştür. Bilimden uzak (Türkler, Araplar, İranlılar, neyi icat ettiler? Antibiyotiği mi, Narkozu mu?, Epigenetiği mi?, İzafiyet teorilerini mi?, Kuvantum Mekaniğini ni mi?) ve insanlıktan uzak (Arapların yaşam tarzları vey Türklerin yaşam tarzları nedir? 70 yaşında deyyusu 15 yaşında kızlan evlendiriyorlar). Yani Müslümanlık bu öyle mi?

[Leo-fevw]

Saçmalamışlar sahihliği nereden kaynaklanıyor hocam rivayetlerin belgesi nedir?

[kazmnursacan]

Hz. Muhammed ölüm tarihi: 632
Buhari doğum tarihi: 810
Müslim doğum tarihi: 821
Hadis kitaplarının yazılışı: 830
Aradan geçen süre 200 yıl.
Sahabeler yazmadı, tabiin yazmadı.
Müslümanlar 200 yıl boyunca kurana uydu.
Sonra birileri dinin eksik olduğunu fark etti.
Tamamlamak için söylentiler dinledi.
Dinledikleri 600bin hikayeye ulaştı.
Bunlardan 7 bin tanesini beğendi.
593 bin tanesini çöpe attı.
Ortaya kişiye göre değişen sahihler çıktı.
Zamanla bu söylentiler ikinci vahiy ilan edildi.
1400 yıl sonra bana ayet okuma diyen Kuransız müslümanlar türedi.
Peygamberin "kavmim kuranı terk ederek benimsedi" (25/30) demesine sebep olacak Kuransız müslümanlar.

[nevintanriover]

Allah razi olsun .Allah idrak edebilecek akil vermiş fakat nefisler ağir bastiği için görmek istemeyen duymak istemeyen ya da Atalarini ne dediyse doğrudur mantiği!!! Allah ima ne kadar şükrettem azdir beni ne güzel bir Kur an .Furkan .Mübin daha saymakla bitiramiyeceğim bir rehber le taniştirdiği için .Sizin gibi hak dostlari oldukca işte o sorgulayan akilli gençler doğrulari bulur inşaAllah selam ve dualarimla.

[mustafakahya]

Kendisinden çok şeyler öğrendiğim kıymetli hocama hürmetlerimi sunarım. Fakat hocam peygamber as. In bütün sözleri ve fiilleri vahiy olarak kabul edilse bile bugün bunun bir önemi yok aradan 14 asir gecmis hadislerin hangisi tamamen veya kısmen resule ait bunu bilmiyoruz. Dolayısıyla da teorik baglamda resulün ağzından çıkan sözü biz duymuş olsaydık bu söyledikleriniz önemli olabilirdi. Maalesef hocam hadisi mutlak peygamberin sözü veya fiili olarak kabul etmişsiniz bu büyük bir yanılgı selametle kalın.

[hasbunakitabullah]

Selam size bir kaç sorum olacak ALLAH, in kitabının yanında ek olarak başka şeyleri alırsak sunnet hadis kitaplari(kutubi sidde ve daha fazlası) dinde kaynak olarak görürsek şu ayetle muhatap olmaz mıyız kalem suresi 37, 38.ayetler. Ve başka kaynak ararsak 6.sure 114.ayet muhatap olmaz, mıyız

[ecz.sahinaltintas]

Çok güzel bir açıklama oldu sayın hocam teşekkür ederiz.

[mustafaerenkaracal]

Mezheplerle ılgılı özel esaslarını belırten vıdeolar da yapabılır mısınız?

[abdullahzbakir]

Kur'an'da belirtilen cezalar ve hukuk kuralları mutlak mıdır? Yani İndiği dönemde hiçbir farklılık olmaksızın uygulanmış mıdır ve günümüzde de bu şekliyle uygulamak farz mıdır? Bu konu hakkında da bir video çekerseniz faydalı olacağı düşüncesindeyim. Ağzınıza sağlık

[mustafaozbas]

Hayri hocam bu videoyu izledim. Güzel tespitleriniz var. Yalnız “islam düşüncesinde sünnet” adlı kitabınızda, Hazreti Peygamber’in Kur’an dışında Cebrail de irtibatlı olup olmadığıyla ilgili, Tahrim suresinin ilk ayetlerini izah ederken diyorsunuz ki: Hazreti peygamber Kur’an dışında da Cebrail’le irtibatlıydı, çünkü orada, “sana bunu kim söyledi?” “Allah söyledi” diyorsunuz. Bu, bu videoda sözünü ettiğiniz “Kur’an dışında vahiy vardır demek sakat bir düşüncedir, problemli bir düşüncedir” demenizle çelişmiyor mu?

[seyitbattalarslan]

Sayin Hocam Hadisi Şerifleri ikinci tarz, Vahiiy Sinifina birakmazken Peki Rabbiimizin "Bana uymak icin O, na da(AS M)uymaniz gerekir.Ayrica Rabbimiz O(ASM) "Kendi Kafasindan konusmaz"buyuruyorsa o zaman Efendimiz (ASM) her davranisi hatta her davranisi İKİNCİ TARZ vahiy olmaz mi) Peygamberimizin uykuda kalip namazi. kacirmasi ya da namazlari cem etme zorunda kalmasi da ornek degil midir?
Habibin Mekke anlasmassinda sahabenin rahattsizligi karsisinda hanimina danismasi da Rabbim O nu(ASM) uykuda birakmasaydi biz ummetine kazada nasil ornek olacakti
Ayrica din isleri devlet isleri ( hadis) konusmalarini ayiriyor Halbuki din

[soldatnoir]

Bir şey sormak istiyorum bilgisi olan lütfen cevaplayabilir mi? Şimdi kuran sadece vahiydir. Geri kalan peygamberimizin sözleri sünnettir diyoruz ya. Peki kuranda namaz kaç rekat farz belirtilmiyor. Ama sünnette 4 rekat farz deniyor ya mesela. Bunu kuranın dısında Allah bildirdiği için sünnet vahiy mi oluyor yoksa bunu peygamber belirliyor (Allah söylemiyor yani vahyetmiyor) o yüzden sünnet vahiy degildir demek mi oluyor nasıl anlamalıyız bu hususta bu durumu? Umarım acıklayabilmişimdir.

[endemikpandemi]

Hangi sünnet? Hangi hadis? Birbirine zıt bir sürü hadis var. Bir mezhebe göre abdesti bozan şey diğerine göre bozmuyor. Hadise sünnete bakarsak İslam dini yaşanamaz. Yaşanmıyor da zaten. İnsanlar akın akın ateizme geçiyor. Allah'ın emrettiği gibi yalnız Kur'an'a uymalıyız.

[adilolmak]

Allah bütün indirdiklerini Kuranda indirmiştir
Kuran korunmustur ama hadisleri allah korumamistir

[RehberMedya]

Adam kafasına bir yargı oturtmuş önce, kastım hadislerin dindeki yeri ile ilgili, sonra "benim yıllarca araştırma ve okumalarımdan vardığım sonuca göre" diyor😊😊😊

[nazabatkasumova]

Allah razi olsun sizlerden bilgilendirdiyniz icin

[funderschatten]

Allah peygamber kullarından hoşnut olmuştur.

Allah hoşnut olduğu insanın, birey olarak “Allah” vahiy etmeden de doğru kararları akledebileceğini ispatlamıştır.

Peygamber bir robot değildi! O bir insandı. Aldığı her karar, attığı her adım, söylediği her söz gizli vahiy ya da yönlendirme olamaz.

Elbette Allah vahiy dışı iletişim kurmuştur. Nitekim Tahrim Suresi 3. ayet buna delil…
Ama Allah tüm insanlığı, inananları ilgilendiren bir hususta bilgi vermek, vahiy istediğinde bunu, sadece vahiy olarak yapmıştır! Kuran’da korunmuştur!

Peygamberin içtihadi yani kendi akletmesiyle yaptığı uygulama ve kararlardan Allah hoşnut olmuştur.
Aksi uygulamalarda vahiy gelir, peygamberin eski uygulaması kaldırılırdı.

Allah akletmemizi ister.
Peygamberler robot değillerdi.
Allah insanın aklederek, düşünerek yaşamasını ve inanmasını ister.

[tesla]

Teşekkür ederim hocam. Hadis vahiy değildir. Birçok hadisler yüzünden gençlerimiz ateist oluyor. Bu çok ciddi mesele.

[mehmetcetin]

HAdis vahiy olur mu? Bu nasıl başlık? Hadis vahiyse kurana ne gerek var.

[vakkasbaz]

Hayri hicanin böyle konusup hadis savunması ayri çelişki