Ανάληψη, Αιτωλοακαρνανία

ΑΝΑΛΗΨΗ Ή ΔΕΡΒΕΚΙΣΤΑ
Στο κέντρο της αιτωλικής γης, στην καρδιά της ορεινής Τριχωνίδας, κοντά στην πρωτεύουσα της Αιτωλικής Συμπολιτείας, το ιστορικό Θέρμο, εκεί που συναντώνται τα όρια τριών επαρχιών (Μεσολογγίου, Τριχωνίδας και Ναυπακτίας) στο ύψος των 1.021 μέτρων, υψώνεται το δασωμένο βουνό της Ανάληψης με το ομώνυμο χωριό Ανάληψη. Το βουνό αυτό, που αποτελεί συνέχεια και απόληξη της Πίνδου στη Στερεά Ελλάδα, ή των αιτωλικών Άλπεων(όπως λέγονται από πολλούς τα βουνά της Αιτωλίας), δεσπόζει πραγματικός βιγλάτορας σε ολόκληρη τη γύρω περιοχή αλλά και στην πανέμορφη γαλάζια λίμνη Τριχωνίδα. Σε μια από τις καταπράσινες πλαγιές του,στα βοριοδυτικά και σε υψόμετρο από 500 έως 700 μέτρα, απλώνεται αμφιθεατρικά το ομώνυμο ιστορικό χωριό. Απέχει από το Θέρμο 15 χιλιόμετρα,από το Αγρίνιο 45 και από τη Ναύπακτο 27.Είναι πολύ κοντά στο Θέρμο κι έχει ως γειτονικά χωριά: το Καλούδι, το Πετροχώρι, τα Σιταράλωνα, το Χάνι Μπανιά, τα Δουνέικα, τον Αβαρίκο και τον Πόρο.

Από τις αρχές του 20ού αιώνα το χωριό(Ανάληψη) παρουσίασε πληθυσμιακή έκρηξη με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να ξεπεράσουν τις 2.000 και να αναπτυχθούν σε όλες τις πλαγιές του βουνού, στον κάμπο και στους γύρω λόφους. Συνοικισμοί όπως Μετόχι, Παλιουριάς, Καημένα Αμπέλια, Λιβάδι, Τραγάνα, Πούλιανη, Φλεσουριάς και άλλοι μικρότεροι, έσφιζαν από ζωή και ανέπτυξαν σπουδαία κτηνοτροφία.(Στα μέσα της δεκαετίας του 1930 ήταν δηλωμένα στην κοινότητα 35.000 αιγοπρόβατα). Σε αυτό βοήθησε η τεράστια έκταση στην οποία είναι απλωμένο το χωριό(περισσοτερα από 35,259 τετρ. χλμ.,που το καθιστούν ένα από τα μεγαλύτερα σε έκταση χωριά των Βαλκανίων).

Ο τεράστιος ανοικτός ορίζοντας παρέχει ατελείωτη θέα προς τις λίμνες Τριχωνίδα, Λυσιμαχία, Οζερός και απίστευτης ομορφιάς ηλιοβασιλέματα, που γαληνεύουν την ψυχή κάθε επισκέπτη. Αυτή η απαράμιλλη ομορφιά έκανε τον Ι.Μ.Παναγιωτόπουλο σε μια επίσκεψη του στο χωριό τη δεκαετία του `50, να του δώσει το προσωνύμιο «Το μπαλκόνι της Τριχωνίδας». Ο τίτλος άρεσε και έμεινε,ενώ τα τελευταία χρόνια προσπαθούν να τον οικειοποιηθούν και άλλα χωριά της περιοχής.
Το βαθύ φαράγγι του Εύηνου (Φίδαρη) ποταμού ανατολικά και νότια του χωριού και οι κατακόρυφοι γκρεμοί που ξεπερνούν τα 500μέτρα βάθος (Κοκκινόβραχος, Γατοκρέμασμα και Φακή) πρέπει να απασχολήσουν τους αρμόδιους και τους ειδικούς, ώστε να ανακυρήξουν την περιοχή «Μνημείο της φύσης».

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΔΕΡΒΕΚΙΣΤΑΣ
Σημαντικό μνημείο είναι η Ιερά Mονή του Ιωάννου του Προδρόμου, την οποία επισκέπτονταν συχνά ο Άγιος Kοσμάς ο Αιτωλός. Η ίδρυσή της, σύμφωνα με πατριαρχικό σιγίλιο, χρονολογείται στο 12ο αιώνα κι ο ναός της, σταυρεπίστεγος με τρούλο και καμάρες στις κεραίες, χτίστηκε περί το 1450 κι ανακαινίστηκε το 1802 επί ηγουμένου Παναρέτου. Το μοναστήρι του Προδρόμου έγινε ξακουστό και παρέμεινε γνωστό για τη δράση του στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Μαζί με τα Μοναστήρια του Προυσού και της Τατάρνας ήταν τα μεγαλύτερα στην περιοχή της Δυτικής Ρούμελης. Αναστηλώθηκε πλήρως μετά από μελέτη του χωριανού μας αρχιτέκτονα, Βασιλόπουλου Αντώνη.

Η μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου, προστάτη του χωριού, γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 29 Αυγούστου. Στις αρχές του 16ου αιώνα ασκήτευσε εδώ, ο Άγιος Ιάκωβος ο Νεομάρτυρας, σε ασκηταριό που βρίσκεται στα ανατολικά του Μοναστηριού κοντά στο ποτάμι. Μαζί του, οι μάρτυρες και μαθητές αυτού, Ιάκωβος ο διάκονος και Διονύσιος ο μοναχός. Στον Αϊ Γιάννη μόνασε κι ο Άγιος Θεωνάς, μετέπειτα αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης.