ТОЖИКИСТОН ЎЗ ЕРЛАРИНИ ХИТОЙГА БЕРМОҚДА

ТОЖИКИСТОН ЎЗ ЕРЛАРИНИ ХИТОЙГА БЕРМОҚДА

Тожикистон парламенти ХХР билан Тоғли Бадахшон ҳудудини Хитойга ўтказиш тўғрисида 2011 йил январ ойида тузилган давлатлараро битимни ратификация қилди. Помир ерининг 1,1 минг квадрат километри учун Хитой Тожикистоннинг ташқи қарзининг муҳим қисмини кечган. Шуни таъкидлаш керакки, парламент томонидан 100 фоиз маъқулланганига қарамай, бу факт кенг жамоатчиликдан яширилган эди. Тожикистон фуқаролари ўз ерларининг Хитойга берилиши тўғрисида фақат октябр ойида Хитой газеталаридан билиб олишди.
Олий Мажлис (маҳаллий парламент) депутатларидан бири ҳокимият қарорини қуйидагича изоҳлаган: “...Мен бутун Помир уларнинг ҳудуди сифатида кўрсатилган Хитой императорларининг ипак карталарини шахсан кўрдим”.
90-йилларнинг бошидан бошлаб ХХР Совет Иттифоқининг собиқ чегараларини қайта кўриб чиқиш зарурлигини эълон қилиб, Марказий Осиё республикаларига мунтазам равишда босим ўтказмоқда. Бадахшоннинг айрим туманларини ўзлаштиришга биринчи уринишлар 1992-93 йилларда амалга оширилган. Бироқ Тожикистонда фуқаролар уруши ва тоғларда ҳокимиятнинг тез-тез ўзгариб туриши Хитойни олдинга силжишини кейинга қолдиришга мажбур қилган эди.
Имомали Раҳмон ҳокимиятининг ўрнатилиши билан икки томонлама музокаралар қайта бошланди. 1999 йили Тожикистон Маркансу дарёси яқинидаги 200 км2 майдонни ХХРга ўтказди. Янги ўзлаштирилган ер Хитойнинг Шинжон-Уйғур автоном вилоятининг бир қисмига айланган.
Уч йил ўтгач, И.Раҳмон шарқий қўшнисига яна 1000 км2 майдон бериш таклифи билан Хитойга борди. Бу сафар Тожикистон Қорасув назорати пункти ўрнатилган Мурғоб вилоятининг бир қисмини йўқотди. ХХРнинг Тожикистон Республикасига нисбатан умумий ҳудудий даъволари 28 000 км2 дан ортиқни ташкил қилади.
Помирнинг бориш қийин бўлган жойларида Хитойни нима ўзига жалб қилади? Жавоб оддий: минерал ресурслар. Совет Иттифоқи даврида бу ерда уран, олтин ва ноёб минералларнинг йирик конлари топилган. Маҳаллий баланд тоғли кўлларда замонавий саноат учун зарур бўлган юқори консентрацияли тузлар мавжуд.
Изоҳ: Хитой ҳукумати Тожикистон томонидан “инъом” қилинган ерларда аллақачон геологик қидирув ишларини бошлаб юборган. Тожик ҳукумати эса ўзининг бу қарорини оқлаш учун “Ер ости бойликлари тўғрисида” қарорга қўшимча ва ўзгартиришлар киритиб хитойликлар ишларини қонунийлаштириб қўйди.
Иқтисодий жиҳатдан Марказий Осиёдаги энг заиф бўлган Тожикистоннинг бугунги кунда ташқи қарзи 3,1 миллиард долларни ташкил этади ва бу қарзнинг ярмидан кўпроғини Хитойнинг “Эксимбанк”идан олган. Шу сабабли ҳам тожик ҳукумати нафақат ерни бериб юборяпти, балки Хитой компаниялари учун ўз эшигини катта очиб қўймоқда.
Расмий маълумотларга кўра, айни вақтда Тожикистондаги олтин конларини ярмидан кўпроғи ўзлаштириш учун Хитой компанияларга ўтказиб берилган. Хитой компаниялари мазкур конларни 60 фоиз акцияларига эгалик қилмоқда.
Бундан ташқари, Хитой ўз бюджетидан узоқ муддатли қарзлар ажратиб Тожикистонда парламент биносидан тортиб таълим муассасалари-ю маъмурий биноларгача қуриб беряпти. Тожикистон парламенти биносининг қайта тикланишига Хитой ҳукумати 1,5 миллиард юан ажратди. Аммо бирор марта Хитой ва Тожикистон ўртасидаги қарзга оид шартномалар матни ошкор этилмаган ва шартлари аниқ кўрсатилмаган. Шартлар аниқ кўрсатилмаган бўлишига қарамай Хитойни берган қарзларини пул кўринишида қайтариб олиш қизиқтирмайди. Балки у қарздор давлатдан ер ва ер ости қазилма бойликлари ҳисобидан тўлашни шарт қилади.
Айрим манбаларда келишича, Хитойнинг инвестицияга доир шартномасида бир махсус банд мавжуд. Унга биноан давлатлар Хитойдан олган қарзлари эвазига ўз мустақиллигининг бир қисмидан воз кечишлари лозим, шу жумладан Хитой билан халқаро судда тортишиш ҳуқуқидан ҳам маҳрум бўладилар.
Тожикистон ва бошқа “учинчи олам” давлатлари Хитой ёки бошқа давлатлардан олган қарзларининг ҳеч бўлмаганда бир қисмини ишлаб чиқаришни ривожлантириш учун шароит яратиб берувчи станоксозлик, машинасозлик каби оғир саноат тармоқларга сарфлаш ҳақида ҳатто ўйлаб ҳам кўришмайди. Саноат ривожланишининг гарови бўлган оғир саноат йўлга қўйилмас экан, бизнинг юртларимизда ҳатто оддий парламент биносини ҳам ёки ерга асфалт ётқизишни ҳам ўзимиз эплай олмаймиз! Чунки ҳар бир иш учун ўзига мос техника ва керакли анжомлар лозим бўлади.
Абдураҳмон Одилов

Youtube kanal

#ТОЖИКИСТОН ЎЗ ЕРЛАРИНИ #ХИТОЙГА #БЕРМОҚДА

AdRev Publishing, PEDL

This Ends Now (No Choir Mix)-15297

[умумантушунмадим]

Эй мусулмонлар орадан вақтлар ўтади хитой бутун Ўрта Осиёга даво қилади.
Агар Ўзбекистон, Қозоқистон, Тожикистон, Қирғизистон, Туркманистон давлатлари бирлашмас экан бу мамлакатларни келажаги йўқ.Ўз Фуқароларини камбағаллик сари бошламасдан, хар хил солиқлар билан эзмасдан
Келажакда буюк бўламиз деб фақатгина жиғилдонни тўлдиравермай бугун харакатни бошламас эканмиз авлодларимиз хитой Фуқароларига айланиб қолиши аниқ.

[Алия-мнч]

Бунака мустакиллик нага керак ундан кура россга кушилгин уйгурлани куни бошинга тушмасдан.

[bobur]

Бу кетишда Тожикистон ерларини Хитойга сотиб тамом килади шекилли нахот мен уйлаган нарса тогри булиб чикса мени энг куркиткан нарса шу эди

[Azat_kanal]

ТОЖИКИСТОН ЎЗ ЕРЛАРИНИ ХИТОЙГА БЕРМОҚДА

Тожикистон парламенти ХХР билан Тоғли Бадахшон ҳудудини Хитойга ўтказиш тўғрисида 2011 йил январ ойида тузилган давлатлараро битимни ратификация қилди. Помир ерининг 1, 1 минг квадрат километри учун Хитой Тожикистоннинг ташқи қарзининг муҳим қисмини кечган. Шуни таъкидлаш керакки, парламент томонидан 100 фоиз маъқулланганига қарамай, бу факт кенг жамоатчиликдан яширилган эди. Тожикистон фуқаролари ўз ерларининг Хитойга берилиши тўғрисида фақат октябр ойида Хитой газеталаридан билиб олишди.

[axrorbekturgunboyev]

xoramxorlar butun turkistonni sotishyapti😓😓😓

[universaltv]

Бу инсон давлатимизга нима килдию давлатни шахси буйимидик сотаяпти карз оганмиш кариздармиз давлатга бир нима килдими кариздор булиб бунча карзни каёкга куйаяпти халкнинг охини ишитмай Астогфриллох Аллохим Ит йидигонларга якин кима узинг асра

[muxuddunxatamiv]

Худога Шукур дееееб е́таверсак 30 йилда Орта осие́ни бостб олади бу яжуж мажужлар.

[bekmirzaturgunov]

Узбекистон хам шундан хулоса чикариб хитойдан карз олишни бас килса буларди .

[ШавкатМаманазаров-пю]

оз кичкина буса тожикистон бошка давлатлар ерни катартрш блан овора бу сотш шу карзни россиядан олса секн секн беради эх точкистон бунакада ёк буб кетади

[obloyor]

Òz ona tuproģini pullagan bu manfurga va xitoyga Alloh azza va jallaning abadiy lanati bòlsin
Amiyn🤲

[Далердокументофисалибошадчи]

Бу елгон гап тожикистон призденти зур приздент саломат булинг тожикистон призденти 🤲🤲🤲🙏🙏🙏🙏🙏👑👑👑

[ГуломКомилов-чо]

Ота боболаримизни УРХУН хати бежиз ёзилмаган эканда.

[asadbekbaltoev]

Немисладанам ёмон ку бу хитой дунёни егаламаса булди бу хитой

[ОлмахонЖураева-ол]

Бизда зууууур призидентимиз бор уни оти Имомали ерларимизни сотиб бизни бокади

[bahriddin]

Мушрик кофир хитойларга ва хойин сотқинларга Аллоҳнинг ланати бўлсин !

[ИванКараванов]

Тожик халки хорлик зорликда Рахмон бойлик йигиш билан оввора😢😢

[omad__okeen]

yaxshiyam dinimiz bir shunda xam bir birimizni kotimizni kavlaymiz men ancha yoshdaman men tojikman lekin tojikistonlik emasman dik, at bilan ehtinglar ozbegim tojiglm turkman k, ozok, k, irg‘izim insof berib bu xitoy musulmonga aylanishin deb xudodan soraylik xitoy musulmon bolmas ekan xamamizni xolimizga voy chunki k, adimdan xitoyni 1 narsasiga xayron bolardim bugungi kunda tushungandek bolyapman xitoy ramzi ajdarxoni aytyapman buni xosiyati yomonligini endi tushundim ajdaxo ichiga yutadi oljasini bu meni shaxsi fikrim 100 foiz ishonaman bu ajdaxo xitoy xalki oziligini angladim chunki xitoy uygur xalkini bolalarini poylab og‘irlab ketayopti yeyishyapti yoki jigar yurklarini olishyapdi och boriga em bolmagin degan makol bor shunga amal kilaylik tojikistoni bervogan kismidagi xalka aytadigon sozim bolalaring va ozlarlng xitoyga em bolmasligni xoxlasanglar xozirdan kurashni boshlanglar fak, at tinch yolda prizident imomali raxmon xitoyga er bermok, chi bolsa davlat bergan tamorkasida bersin prizident bolsa xam xalk, ni er suvini berishga xaki yok xalkni ruxsatisiz orta osiyodagi prizidenlarini 1 yildan oshik koymaslik kerak shunda xam ulgishadi tolon tarosh kilishga karindoshlari bilan uyate dervorgan kismidagi xalk kiyinchalik avalo yaxshi bolsin agar yomon tamonga ozgarsa bunsha xalk, ni lanati imomali raxmon y‘lib ketgada xam gy‘riga savob emas lanat yog‘ilib turadi toxtovsiz asrlar ketidan asrlar y‘tsa xam ...ĺendi xitoyni duxi past boladi paydo bolishni boshlaganda dirlashib bezilatish kerak ozlaringni ozlaring ximoya kilinglar keyingi nishoni k, irg‘iziston kirg‘iz xalkiga aytadigon fikrim sizlarda xalk bilan katalar yaxshi munosabatda chunki suv omboridagi vokeadan xabardorman kapalarni tikib otirdilar raxbarlaringa shartnomani buzishga majbur kildilar malades afsus afsus tojik xalkim oxirgi sy‘zlarimni
bizni millatimizni shogirdi bolgan xazrat alisher novoini sozlari bilan yakunlayman u by‘lar bu by‘lar xalkni boshiga balo bolar deb imomaliga ohshagan raxbarlarga aytgan ..xayr sog‘ bolilar xamisa.

[Abos-be]

Бизда сокол кийим масаласи ривожланиш турсин

[sardorakmalov]

tojikiston yoshlari tayor turinglar bolalariz xitoyni qulida endi

[sardorruzmetow]

Узбекистон уйгон огох булинг тожикларнинг куни тушмасин бошимизга