filmov
tv
ΤΑ ΕΛΑΦΡΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ (Αυθεντικές Ηχογραφήσεις)

Показать описание
Ως Ελαφρό τραγούδι ονομάζεται το έντεχνο ελληνικό τραγούδι ευρείας κατανάλωσης που κυριάρχησε στην αστική διασκέδαση και τη ψυχαγωγία, από την εποχή του Μεσοπολέμου (1920-1940) μέχρι τη δεκαετία του 1960, της πρώτης μεταπολεμικής/μετεμφυλιακής δεκαετίας.
Άλλοι το ονομάζουν "Δυτικότροπο ή ευρωπαϊκό τραγούδι, παιδί ή ανίψι της καντάδας και της λαοφιλούς επιθεώρησης, ξαδέρφι της οπερέτας, το ελαφρό ή ελαφρύ τραγούδι προσαρμόζεται συνήθως στους ρυθμούς χορών όπως το βαλς ή το ταγκό. Με το ελαφρό τραγούδι καταπιάστηκαν κάποιοι σπουδαίοι και εμπνευσμένοι συνθέτες με μουσική παιδεία και, πολύ συχνά, θητεία σε κλασικές φόρμες.
Ξεπερνώντας τις επιρροές του ιταλικού στιλ, δημιούργησαν τραγούδια ιδιαίτερα έντεχνα, με επιρροές κυρίως από τη γαλλική σχολή τραγουδιού.
Ανάμεσα σε πολλούς άλλους, την εποχή εκείνη μεσουράνησαν συνθέτες όπως ο Αττίκ (που υμνεί τον έρωτα και ψυχαγωγεί, αμέτρητους νέους της εποχής), ο Κώστας Γιαννίδης, ο Χρήστος Χαιρόπουλος, ο Ιωσήφ Ριτσιάρδης, ο Κουτσουρόπουλος, ο Μίμης Κατριβάνος, ο Σώσος Ιωαννίδης, ο Στεφανίδης, ο Δενδρινός, ο Βέλλας, ο Σπάρτακος, ο Μαρκέας, ο Μιχάλης Σουγιούλ, ο Ζακ Ιακωβίδης, ο Καπνίσης, ο Ζοζέφ Κορίνθιος, ο Χατζηαποστόλου, ο Γιώργος Μουζάκης, ο Τάκης Μωράκης, κ.ά.
Στίχους για το ελαφρό τραγούδι θα γράψουν οι: Μίμης Τραϊφόρος, Αλέκος Σακελλάριος, Γιώργος Οικονομίδης, Αιμίλιος Σαββίδης, Μίνως Μάτσας, Πωλ Μενεστρέλ και πολλοί άλλοι.
Οι δίσκοι των 78 στροφών και το ραδιόφωνο, θα μεταφέρουν σε κάθε γωνιά της χώρας τις φωνές ερμηνευτών όπως οι: Σοφία Βέμπο, Κάκια Μένδρη, Ελίζα Μαρέλλι, Νίκος Γούναρης, Νάσος Πατέτσος, Νινή Ζαχά, Τώνης Μαρούδας, Μάγια Μελάγια, Δανάη (Στρατηγοπούλου), Σώτος Παναγόπουλος, Φώτης Πολυμέρης, Πέτρος Επιτροπάκης κ.ά. Θα διακριθούν επίσης κάποια εξαίρετα ντουέτα (Κορώνη-Φίλανδρου, Μουζά-Λιγνού, κ.ά.) και κάποια τρίο (Τρίο-Κιτάρα, Τρίο-Μπριλάντε, κ.ά.)
Ως ειδική κατηγορία μουσικής έκφρασης, είναι δύσκολο να πούμε τι είναι το ελαφρό τραγούδι.
Είναι, όμως, εύκολο να πούμε τι δεν είναι: δεν είναι «βαρύ», είτε σε σχέση με τη δυτική μουσική έκφραση, την κλασική μουσική, είτε σε σχέση με το δημοτικό ή το αστικό λαϊκό τραγούδι.
Συχνά, βέβαια, τα όρια ανάμεσα στο «ελαφρό» και το «βαρύ» είναι δυσδιάκριτα, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε πως, το ελαφρό τραγούδι, για να διευρύνει την εκφραστική του δύναμη ή για να γίνει αποδεκτό από τα λαϊκά στρώματα, φλερτάρει με στοιχεία από τη λαϊκή ή τη δημοτική μουσική.
Το ελαφρό τραγούδι είναι το τραγούδι μιας ετεροχρονισμένης ελληνικής μπελ-επόκ.
Είναι συχνές οι αναφορές σε απελπισμένους έρωτες δίχως ανταπόκριση ή στα νιάτα που περνούν δίχως επιστροφή.
Ρομαντισμός, νοσταλγία και αστική ευγένεια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της στιχουργικής του.
Στα τραγούδια που παράγονταν από τη δεκαετία του 1920, έπαψε πλέον η έντονη επιρροή του ιταλικού μπελ κάντο. Οι συνθέτες επηρεάσθηκαν από τη γαλλική σχολή τραγουδιού, δημιουργώντας τραγούδια ιδιαίτερα έντεχνα από μελωδική και αρμονική άποψη, συμβατών με το ρομαντικό κλίμα της εποχής και που μπορούσαν να λειτουργήσουν ως οικογενειακή αναψυχή. Ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις, δεν δίσταζαν να αναμείξουν στις περίτεχνες μελωδίες και αρμονίες και μοτίβα ανατολίτικα ή ρυθμούς δανεισμένους από την ελληνική μουσική όπως τα 7/8.
Οι επιρροές όμως δεν σταμάτησαν στο γαλλικό τραγούδι. Το αργεντίνικο ταγκό, από τα τέλη της δεκαετίας του 1920, κατακτά τις καρδιές των αστών όπως και άλλοι λατινοαμερικάνικοι ρυθμοί όπως το φοξ - τροτ, η σάμπα, η ρούμπα κ.ά. που ήλθαν να παραγκωνίσουν το βαλς που κυριαρχούσε μέχρι τότε, ενώ τζαζ ορχήστρες έκαναν την εμφάνισή τους στα πολυτελή νυχτερινά κέντρα της εποχής. Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τραγούδια που ενσωμάτωναν τα νέα μηνύματα.
Έτσι δημιουργήθηκε ολόκληρη κατηγορία τραγουδιών, τα λεγόμενα ελαφρά, η ρετρό του μεσοπολέμου.
Άλλοι το ονομάζουν "Δυτικότροπο ή ευρωπαϊκό τραγούδι, παιδί ή ανίψι της καντάδας και της λαοφιλούς επιθεώρησης, ξαδέρφι της οπερέτας, το ελαφρό ή ελαφρύ τραγούδι προσαρμόζεται συνήθως στους ρυθμούς χορών όπως το βαλς ή το ταγκό. Με το ελαφρό τραγούδι καταπιάστηκαν κάποιοι σπουδαίοι και εμπνευσμένοι συνθέτες με μουσική παιδεία και, πολύ συχνά, θητεία σε κλασικές φόρμες.
Ξεπερνώντας τις επιρροές του ιταλικού στιλ, δημιούργησαν τραγούδια ιδιαίτερα έντεχνα, με επιρροές κυρίως από τη γαλλική σχολή τραγουδιού.
Ανάμεσα σε πολλούς άλλους, την εποχή εκείνη μεσουράνησαν συνθέτες όπως ο Αττίκ (που υμνεί τον έρωτα και ψυχαγωγεί, αμέτρητους νέους της εποχής), ο Κώστας Γιαννίδης, ο Χρήστος Χαιρόπουλος, ο Ιωσήφ Ριτσιάρδης, ο Κουτσουρόπουλος, ο Μίμης Κατριβάνος, ο Σώσος Ιωαννίδης, ο Στεφανίδης, ο Δενδρινός, ο Βέλλας, ο Σπάρτακος, ο Μαρκέας, ο Μιχάλης Σουγιούλ, ο Ζακ Ιακωβίδης, ο Καπνίσης, ο Ζοζέφ Κορίνθιος, ο Χατζηαποστόλου, ο Γιώργος Μουζάκης, ο Τάκης Μωράκης, κ.ά.
Στίχους για το ελαφρό τραγούδι θα γράψουν οι: Μίμης Τραϊφόρος, Αλέκος Σακελλάριος, Γιώργος Οικονομίδης, Αιμίλιος Σαββίδης, Μίνως Μάτσας, Πωλ Μενεστρέλ και πολλοί άλλοι.
Οι δίσκοι των 78 στροφών και το ραδιόφωνο, θα μεταφέρουν σε κάθε γωνιά της χώρας τις φωνές ερμηνευτών όπως οι: Σοφία Βέμπο, Κάκια Μένδρη, Ελίζα Μαρέλλι, Νίκος Γούναρης, Νάσος Πατέτσος, Νινή Ζαχά, Τώνης Μαρούδας, Μάγια Μελάγια, Δανάη (Στρατηγοπούλου), Σώτος Παναγόπουλος, Φώτης Πολυμέρης, Πέτρος Επιτροπάκης κ.ά. Θα διακριθούν επίσης κάποια εξαίρετα ντουέτα (Κορώνη-Φίλανδρου, Μουζά-Λιγνού, κ.ά.) και κάποια τρίο (Τρίο-Κιτάρα, Τρίο-Μπριλάντε, κ.ά.)
Ως ειδική κατηγορία μουσικής έκφρασης, είναι δύσκολο να πούμε τι είναι το ελαφρό τραγούδι.
Είναι, όμως, εύκολο να πούμε τι δεν είναι: δεν είναι «βαρύ», είτε σε σχέση με τη δυτική μουσική έκφραση, την κλασική μουσική, είτε σε σχέση με το δημοτικό ή το αστικό λαϊκό τραγούδι.
Συχνά, βέβαια, τα όρια ανάμεσα στο «ελαφρό» και το «βαρύ» είναι δυσδιάκριτα, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε πως, το ελαφρό τραγούδι, για να διευρύνει την εκφραστική του δύναμη ή για να γίνει αποδεκτό από τα λαϊκά στρώματα, φλερτάρει με στοιχεία από τη λαϊκή ή τη δημοτική μουσική.
Το ελαφρό τραγούδι είναι το τραγούδι μιας ετεροχρονισμένης ελληνικής μπελ-επόκ.
Είναι συχνές οι αναφορές σε απελπισμένους έρωτες δίχως ανταπόκριση ή στα νιάτα που περνούν δίχως επιστροφή.
Ρομαντισμός, νοσταλγία και αστική ευγένεια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της στιχουργικής του.
Στα τραγούδια που παράγονταν από τη δεκαετία του 1920, έπαψε πλέον η έντονη επιρροή του ιταλικού μπελ κάντο. Οι συνθέτες επηρεάσθηκαν από τη γαλλική σχολή τραγουδιού, δημιουργώντας τραγούδια ιδιαίτερα έντεχνα από μελωδική και αρμονική άποψη, συμβατών με το ρομαντικό κλίμα της εποχής και που μπορούσαν να λειτουργήσουν ως οικογενειακή αναψυχή. Ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις, δεν δίσταζαν να αναμείξουν στις περίτεχνες μελωδίες και αρμονίες και μοτίβα ανατολίτικα ή ρυθμούς δανεισμένους από την ελληνική μουσική όπως τα 7/8.
Οι επιρροές όμως δεν σταμάτησαν στο γαλλικό τραγούδι. Το αργεντίνικο ταγκό, από τα τέλη της δεκαετίας του 1920, κατακτά τις καρδιές των αστών όπως και άλλοι λατινοαμερικάνικοι ρυθμοί όπως το φοξ - τροτ, η σάμπα, η ρούμπα κ.ά. που ήλθαν να παραγκωνίσουν το βαλς που κυριαρχούσε μέχρι τότε, ενώ τζαζ ορχήστρες έκαναν την εμφάνισή τους στα πολυτελή νυχτερινά κέντρα της εποχής. Όλα αυτά είχαν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τραγούδια που ενσωμάτωναν τα νέα μηνύματα.
Έτσι δημιουργήθηκε ολόκληρη κατηγορία τραγουδιών, τα λεγόμενα ελαφρά, η ρετρό του μεσοπολέμου.