ΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ: ΑΦΗΓΗΣΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ 'ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ' ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΒΙΤΑ ΘΕΟΧΑΡΗ

Показать описание

ΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ: ΑΦΗΓΗΣΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ "ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ" ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΒΙΤΑ ΘΕΟΧΑΡΗ

Το βιβλίο "ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑΙ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ" του Κώστα Κρυστάλλη περιλαμβάνει 13 πεζογραφήματα. Εκδόθηκε το 2009 στην Αθήνα, από τις Εκδόσεις Πελεκάνος. Ανήκει στη σειρά "Νεοελληνική Γραμματεία 170".

Το πεζογράφημα, "ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ", κυκλοφόρησε πρώτα από την εφημερίδα "Ἀκρόπολις" στις 29 Απριλίου 1892. Στο πεζογράφημα αυτό υπάρχουν κάποιες υποσημειώσεις:
(1) "Τ' ἀρηὰ καὶ μακρυνὰ φανάρια τῶν στενῶν δρόμων...": Τότε ἐφωτίζοντο οἱ δρόμοι μὲ φανάρια μὲ πετρέλαιο.
(2) "τῆς κυραμάνας": Ἡ γιαγιά.
(3) "Τὰ πλειὸ ψηλότερα, τὰ πλειὸ χοντρόντερα γομαράγκαθα...": Σύμφωνα μὲ ἕνα ἔθιμο στὰ Γιάννενα κοιτᾶ ὁ καθείς νὰ ξυπνύσῃ νωρίτερα τὴν Πρωτομαγιὰ γιὰ νὰ κρεμάσῃ ἀγκάθια στὴν πόρτα τῶν γειτόνων ποὺ δὲν ξύπνησαν.

Ο Κώστας Κρυστάλλης στο προοίμιο του βιβλίου γράφει:

"Ὄσες βολὲς ἡ σκύλλα Ξενητιὰ μὲ κερνάει τὰ πικρά της κρατηροπότηρα, ἄχ! δὲν ἠξέρω πῶς μὤρχεται τότε και λησμονῶντας κι ἀπαριάζοντας ὅλον τὸν περίγυρά μου κόσμο, χύνομαι σὰν λυσσαγμένος μέσα μου, καὶ μὲ τὰ σιδερένια νύχια τοῦ λογισμοῦ, σὰν κακοῦργος σκάφτω τὴν ἔρμη μου καρδιᾶ κι ἀπό τῶν χρόνων τὰ λιθοσώρια ξεθάφτω τὲς παλιές μου Ἐνθύμησες. -
Ἡ πρῶες συγκίνησες, ποῦ κέντισαν τὴν παιδική μας ψυχή, ἀφίνουν μέσα μας Ἐνθύμησες ἄσβεστες· κ' εἶναι τὸ νῆμα τὸ μυστικό, ὀποῦ μᾶς δένει καὶ μᾶς κολλάει μὲ τοὺς τόπους ποῦ πέρασε ἡ νιότη μας.
- Χαρά στον ποῦ τὤχει εἰπῆ!
Ἐνθύμησες εἶναι καὶ τὰ ΠΕΖΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ μου.
ΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ"

Βιογραφικό:

Κρυστάλλης, Κώστας (1868 - 1894).
Ποιητής, διηγηματογράφος και ιστορικός συγγραφέας. Γεννήθηκε στὸ Συρράκο τῆς περιοχῆς τῆς Πίνδου. Φοίτησε στὴ Ζωσιμαία Σχολή τῶν Ἰωαννίνων. Η μακεδορουμανική προπαγάνδα τὸ συκοφάντησε ὡς ἐπικίνδυνο ἐχθρό τῆς Τουρκικῆς Αὐτοκρατορίας. Ἐγκαταλείπει, ἔτσι, τὰ σκλαβωμένα Ἰωάννινα καὶ μεταβαίνει στὴν ἐλεύθερη Ἀθήνα. Ό προστάτης του, Σπυρίδωνας Λάμπρου, κατόρθωσε νὰ τὸν προσλάβουν σ' ἕνα τυπογραφεῖο. Τὸ 1891 προσλαμβάνεται ὡς γραμματέας στὸ περιοδικό "Ἑβδομάς". Τὸ 1892 ἄρχισε ἡ συνεργασία του στὸ Λεξικό Μπὲκ και Μπάρτ. Στὸ μεταξύ εἶχε ἐκδηλωθεῖ ἡ ἀσθένειά του, ἡ φυματίωση. Τὸ 1894 πεθαίνει στὴν Ἄρτα, σὲ ἡλικία 26 ἐτῶν. Ἔργα του εἶναι: "Χελιδόνες", "Ἀγροτικά", "Γκόλφω", "Οἱ Βλάχοι τῆς Πίνδου", "Πεζογραφήματα", "Παλιά μου χρόνια", "Ἠπειρωτικές ἀναμνήσεις" κ.ἄ. Τὸ ὒφος τοῦ Κρυστάλλη εἶναι ποιμενικό. Ἔγραψε στὴν ἠπειρωτική δημοτική γλῶσσα, μὲ χάρη καὶ γλαφυρότητα.

Εύχομαι να έχετε ένα ευχάριστο οπτικοακουστικό ταξίδι!

Φωτογραφίες/Photos: 4η φωτογραφία, φωτογραφείο ΑΦΟΙ ΒΑΓΙΑ, Ιωάννινα

Μουσική/Music: "Glacier", Audio Library by YouTube

Όροι χρήσης: Επιτρέπεται η ενσωμάτωση του βίντεο σε ιστοσελίδες και σε blogs με αναφορά στην πηγή.

Στα σχόλια παρακαλώ, να κοινοποιείτε απόψεις σε σχέση με το βίντεο. Τα υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται.

Εβίτα Θεοχάρη

#Λογοτεχνία #ΚώσταςΚρυστάλλης #EvitaTheochari #ΗπειρωτικαίΑναμνήσεις #ΕκδόσειςΠελεκάνος #Αφήγηση #Απαγγελία #Ήπειρος #ΠρωτομαγιάΣταΓιάννενα