Ahlat-Selçuklu Mezarlığı-BİTLİS

Ahlat, Dünyanın en büyük Türk İslam mezarlığı ünvanına sahiptir. Tarihi Ahlat selçuklu mezarlığı 210 dekarlık alanıyla 8 bin 169 mezar taşı ve üzerindeki eşsiz işlemeleriyle büyük ilgi görmektedir. Ahlat selçuklu mezarlığı hakkında kısa bilgi isteyenlere kısacası Orhun Abidelerinden sonraTürk İslam coğrafyası için en önemli eseridir demeniz bile ne kadar önemli bir yere sahip olduğunu göstermektedir. Ahlat mezar taşları sadece birer taş olarak değil bir anıt olarak görmek lazımdır. Ahlat selçuklu mezarlığı hakkında bilgi vermeye başlayalım. yüksekliği 3.50 metreye ulaşan mezarlar ve her cephesinde süslemeleri olan dikdörtgen prizma şeklindeki şahideleriyle tanınmaktadır. Ahlat’ta ki selçuklu mezarlığı 200 dönüm alana kurulmuş olan Ahlat mezar taşları tarihçesi yapıldıkları döneme ve inançlara ait büyük ipuçları sunmaktadır. Büyük Selçuklu Devleti döneminde yapılmış olan Ahlat mezar taşları tarihe şahitlik etmektedir. Özellikle geometrik ve bitki süslemeleri ile bezenmiş blok taşlardan bir sanduka ile ayak ve baş kısmına dikilmiş olan şahidelerden oluşmaktadır.
Ahlat selçuklu mezarlığı özellikleri
Selçuklu mezarlığı üç ana tip mezar taşına sahiptir. Bunlardan birincisi, üstünde Şamanizm inancına ait 12 hayvanlı olan Türk Uygur takviminde de kullanılan hayvanlardan örnekler taşımış olan Şahideli mezarlardır. Diğer ikinci tip mezar taşı, makamların görülmüş olduğu sanduka mezarlardır. Üçüncü tip ise bey ve zenginler için yapılmış olan mezarın içindeki cesedin mumyalandığı kurgan adı verilen mezar tipidir. Ahlat’ta ki selçuklu mezarlığı iki kısımdan oluşmakta olup 60 bine yakın insanın yattığı belirtilmektedir. Selçuklu mezarlığında ki mezar taşlarına bakıldığında, Ahlat’ın pek çok ilim adamı, kadı ve sanatkâr yetiştirmiş olduğunu görebilirsiniz. Bu yönüyle bir ilim ve kültür merkezi konumunda olduğu görülmektedir. Ahlat’ta belirli alanlarda görülen küçük mezar alanlarının dışında tarihi kıymette olan ve büyük alanlar kaplayan kabristanlar bulunmaktadır. Taht-ı Süleyman Kabristanı, Kırklar Kabristanı, Kale Kabristanı, Harabe şehir Kabristanı, Merkez Kabristanı, Meydanlık Kabristanı isimleriyle anılmış olan altı adet kabristan daha mevcuttur. Ahlat, tarihi değerdeki mezarlıkları ile öne çıkmıştır. Selçuklu dönemine ait olan mezar taşları Türk İslam tarihi bakımından önemli bir tarihi değerdir. Ayrıca Osmanlı Devletini kuran Osman Beyi’in babası olan Ertuğrul Gazi Ahlat’ta dünyaya gelmiştir.