Στην «Κοιλάδα των Βασιλέων», Δυτικές Θήβες. Με το Versustravel, Απρίλιος 2023

Στην «Κοιλάδα των Βασιλέων», στο «Σπουδαίο Μέρος» ή «Μέρος της Αλήθειας».
____________

Σ’ αυτή τη μεγαλειώδη τοποθεσία αναπαύονταν κάποτε οι φαραώ μέσα σε γιγάντιες πέτρινες σαρκοφάγους, περιμένοντας την αθανασία. Φαίνεται ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι διάλεξαν αυτή την απόμακρη χαράδρα ως τελευταίο τόπο κατοικίας των βασιλιάδων τους και για συμβολικούς, αλλά και για πρακτικούς λόγους. Κοιτάζοντας από τα λιβάδια των Θηβών, εκεί ήταν το σημείο όπου έδυε ο ήλιος και που οι αρχαίοι Αιγύπτιοι συσχέτιζαν με τη μεταθανάτια ζωή.

Οι Φαραώ, με πρώτο τον Τούθμωση Ι, ο οποίος αποφάσισε να κατασκευάσει τον τάφο του σε έναν μυστικό τόπο, όπου κανένας δε θα μπορούσε ή δε θα τολμούσε να τον ενοχλήσει, είχαν επιλέξει για τελευταία τους κατοικία την περίφημη «Κοιλάδα των Βασιλέων», γνωστή και ως «Κοιλάδα των Βασιλικών Πυλών», όπως ονομάζουν οι Αιγύπτιοι τη βραχώδη περιοχή κάτω από το Ντέιλ ελ Μπάχρι.
Εκεί έκτισαν τους περίτεχνους τάφους τους, κοσμώντας τους με τοιχογραφίες και στήνοντας παγίδες για τους επίδοξους τυμβωρύχους ή «στοιχειώνοντας» τους χώρους με κατάρες ελπίζοντας ότι έτσι θα απολάμβαναν την αιώνια γαλήνη. Όμως οι αμύθητοι θησαυροί με τους οποίους κτερίζονταν δεν θα τους το επέτρεπαν.

Η ταφική παράδοση που ξεκίνησε ο Φαραώ Τούθμωσης Ι διήρκεσε 1700 χρόνια και η «Κοιλάδα των Βασιλέων» απέκτησε το χαρακτήρα μιας νεκρόπολης με αμύθητους θησαυρούς, οι οποίοι, από την αρχαιότητα κιόλας δελέαζαν τους τυμβωρύχους. Οι συνεχιζόμενες λεηλασίες και ο φόβος ότι ούτε οι παγίδες ούτε τα κόλπα που είχαν εμπνευστεί οι αρχιτέκτονες των εντυπωσιακών τάφων ήταν ικανά να εμποδίσουν τους φιλόδοξους κυνηγούς θησαυρών οδήγησαν τους υπεύθυνους του ιερατείου σε συνεχείς προσπάθειες για να βρεθούν άλλοι τρόποι, ώστε ο αιώνιος ύπνος των Φαραώ να μείνει ανενόχλητος. Όμως, ούτε οι μυστικές ταφές - ο Ραμσής ΙΙΙ, τάφηκε ούτε λίγο, ούτε πολύ, τρεις φορές - είχαν επιτυχία, οπότε οι ιερείς αποφάσισαν να μεταφέρουν αλλού τις μούμιες και τους θησαυρούς τους. Άρχισαν να σκάβουν για νύχτες ολόκληρες ένα κρυφό τεράστιο τάφο σε βάθος 12 μέτρων, στο βουνό του Ντέιρ ελ Μπάχρι, όπου και τοποθέτησαν τις μούμιες των Φαραώ βάζοντας στο λαιμό τους μια σφραγίδα με χαραγμένο το όνομά τους, ώστε να μπορούν να διατηρήσουν την υστεροφημία τους. Φαραώ που χάραξαν ανεξίτηλα το όνομά τους στην ιστορία, ηγεμόνες που βασίλεψαν με διαφορά αιώνων ή δεκαετιών ανάμεσα τους, συναντήθηκαν στο ταξίδι της αιωνιότητας.

Η ιστορία ξεχάστηκε και η λήθη κυριάρχησε στην Κοιλάδα των Βασιλέων, ως το 1875, όταν η κατσίκα ενός βοσκού έπεσε μέσα σε μια τρύπα. Ο άντρας έσπευσε να την σώσει και έκπληκτος βρέθηκε μπροστά στο απίστευτο θέαμα. Συνειδητοποιώντας τη σημασία του ευρήματος άρχισε να σκάβει μαζί με τα αδέρφια του, φέρνοντας στο φως τις μούμιες και τους θησαυρούς που τις συνόδευαν, για έξι χρόνια, όσα το μυστικό μπόρεσε να μείνει κρυφό.

Στις 5 Ιουλίου 1881 η ιστορία έφτασε στα αφτιά του τότε αναπληρωτή διευθυντή του Μουσείου του Καΐρου Emil Brugsch, ο οποίος πήγε στην περιοχή αντικρίζοντας το «κρησφύγετο» των μουμιών και αποφάσισε να μεταφερθούν στο Κάιρο. Χιλιάδες κόσμου από τις γύρω περιοχές συγκεντρώθηκε στις δυο όχθες του Νείλου αποχαιρετώντας με θρήνο τις 22 μούμιες των Φαραώ, που ξεκινούσαν το μεγάλο ταξίδι μέσω του ιερού ποταμού των Αιγυπτίων. Σύμφωνα με την περιγραφή ενός δημοσιογράφου ο οποίος ήταν αυτόπτης μάρτυρας εκείνου του θρήνου, οι γυναίκες με ατημέλητα τα μαλλιά τους έτρεχαν στις όχθες του Νείλου κλαίγοντας με λυγμούς, ενώ οι άντρες επέλεγαν τη σιωπή χαιρετώντας τους Φαραώ καθώς διέσχιζαν το ποτάμι και πυροβολώντας στον αέρα.
Αξιοσημείωτη είναι μια ακόμα ιστορική λεπτομέρεια. Όταν το φορτίο έφτασε στο Κάιρο οι τελωνιακοί υπάλληλοι αρνούνταν την είσοδο του στην πόλη καθώς δεν υπήρχε στη λίστα τους η λέξη «μούμια». Έτσι οι αξιωματούχοι που είχαν επιφορτιστεί με τη μεταφορά άλλαξαν τη λίστα και αντί για «μούμιες» έγραψαν «παστωμένα ψάρια» ώστε να επιτραπεί στους Φαραώ να περάσουν!

Η Κοιλάδα περιέχει 63 τάφους, από τους οποίους επισκέψιμοι είναι οι δέκα και μάλιστα εκ περιτροπής κάθε χρόνο, για να περιορίζονται οι φθορές και να γίνονται οι εργασίες αποκατάστασης.
Οι τάφοι αποτελούν, εκτός από θαύμα της αρχιτεκτονικής, τον «καθρέφτη», στην κυριολεξία, της μοναδικής τεχνικής που είχαν αναπτύξει οι Αιγύπτιοι ώστε να μπορούν να εργάζονται μέσα στο σκοτάδι των τάφων δημιουργώντας τις εκπληκτικές τοιχογραφίες τους. Κρατώντας κάτοπτρα που μετέδιδαν το φως του ήλιου ο ένας στον άλλο οι τεχνίτες μπορούσαν να δουλεύουν απερίσπαστοι μέσα στους σκαμμένους στο βράχο τεράστιους ταφικούς θαλάμους με τις πολλαπλές αίθουσες.