Η Πολυξένη Αδάμ-Βελένη για το βιβλίο «Η Θεσσαλονίκη των νερών»

Η Πολυξένη Αδάμ-Βελένη, Διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης μιλά στην παρουσίαση του βιβλίου των Γ. Μπλιώνη και Μ. Τρεμόπουλου «Η Θεσσαλονίκη των νερών», η οποία πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης, στις 30.11.2017.

Μεταξύ άλλων, η κ. Βελένη είπε:

"Η Θεσσαλονίκη, η πόλη των νερών! Πολύ ευφάνταστος τίτλος, μου άρεσε πολύ γιατί μπορεί να τεκμηριωθεί και αρχαιολογικά, καθώς η Θεσσαλονίκη από την εποχή της ίδρυσής της είναι συνυφασμένη με τα νερά.

Το όνομά της, αν προσέξετε, μέσα του περικλείει τη ρίζα «αλς - αλός», δηλαδή το νερό της θάλασσας, το άλας της αλμύρας, το μπαχαρικό της γης, τη νοστιμιά της. Ιδρυμένη στα μύχια ενός καλά προστατευμένου κόλπου κατακλυζόταν από γάργαρα νερά πηγαία, αλλά και από ορμητικούς χειμάρρους, στις πολυδαίδαλες κατεβασιές των ανδήρων της. Η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη που διαμορφώνεται σε επάλληλα άνδηρα, είναι κατωφερική πόλη. Και σήμερα είναι η Άνω Πόλη και κατεβαίνει σιγά σιγά προς τα κάτω., Ως τέτοια ούσα ήταν απολύτως φυσικά να έχει πολλούς χειμμάρους και πολλά νερά. Όλα αυτά τα νερά έρρεαν ανεμπόδιστα προς τον μυχό όπου γινόταν ένα με τη θάλασσα.

Το «οχυρόν» της θέσης της και αυτή η υδάτινη αφθονία ασφαλώς ήταν δύο από τους βασικούς λόγους για τους οποίους ο μυχός του Θερμαϊκού κόλπου κατοικήθηκε από αρχαιότατους, προϊστορικούς, χρόνους, ενώ συνεχίστηκε η οικιστική χρήση του και κατά τους πρώιμους ιστορικούς με πολλούς οικισμούς γύρω του από τοπικούς πληθυσμούς, από αποίκους που ήρθαν από τη νότια Ελλάδα αλλά και θρακικούς πληθυσμούς. Γύρω από την αγκαλιά αυτή της γης, που με περισσή φροντίδα προστάτευε τα νερά της, θαλάσσια ή ποτάμια, δημιουργήθηκαν πάνω από 26 πολίσματα. Αυτά ήταν που κατόπιν τροφοδότησαν με τους πληθυσμούς τους τη καινούργια πόλη του φιλόδοξου, πλην όμως ικανού στρατηγού Κασσάνδρου".