ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ & ΠΟΛΥΠΟΔΕΣ 2025 / ΔΡ. ΑΛΕΞΙΟΣ ΜΑΧΑΙΡΙΔΗΣ - ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΟΣ

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι μία από τις πιο συχνές μορφές καρκίνου, επηρεάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Αν και οι ακριβείς αιτίες του καρκίνου του παχέος εντέρου δεν είναι πλήρως κατανοητές, υπάρχουν αρκετοί παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την ανάπτυξή του, καθώς και τρόποι διάγνωσης και θεραπείας που βοηθούν στην βελτίωση των ποσοστών επιβίωσης.

1. Ορισμός και φύση του καρκίνου του παχέος εντέρου
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αναπτύσσεται όταν τα κύτταρα του παχέος εντέρου αρχίζουν να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα, δημιουργώντας έναν όγκο. Στην αρχή, ο καρκίνος μπορεί να ξεκινήσει ως αδενωματώδης πολύποδας, μία καλοήθης ανάπτυξη που μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο αν δεν απομακρυνθεί εγκαίρως. Η ανίχνευση και η αφαίρεση αυτών των πολύποδων σε πρώιμο στάδιο μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.

Το παχύ έντερο, ή κόλον, είναι το τελευταίο μέρος του πεπτικού συστήματος και έχει ως κύρια λειτουργία την απορρόφηση υγρών και αλάτων από τα αδιάλυτα υπολείμματα τροφής και την αποθήκευση αυτών πριν την αποβολή τους από το σώμα. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να προσβάλει οποιοδήποτε σημείο του παχέος εντέρου, καθώς και το ορθό (την τελευταία περιοχή του εντέρου, πριν τον πρωκτό).

2. Παράγοντες κινδύνου
Η ακριβής αιτία του καρκίνου του παχέος εντέρου δεν είναι γνωστή, αλλά υπάρχουν πολλοί παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισής του. Ορισμένοι από αυτούς τους παράγοντες είναι:

Ηλικία: Ο καρκίνος του παχέος εντέρου εμφανίζεται συνήθως σε άτομα άνω των 50 ετών, αν και μπορεί να εμφανιστεί και σε νεότερους.
Κληρονομικότητα: Η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού καρκίνου του παχέος εντέρου αυξάνει τον κίνδυνο για την ανάπτυξή του. Ορισμένα γενετικά σύνδρομα, όπως το σύνδρομο Lynch και η οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση, αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο.
Διατροφή: Μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά, κρέας επεξεργασμένο ή κόκκινο κρέας και φτωχή σε φυτικές ίνες αυξάνει τον κίνδυνο. Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ και η καπνίσμα έχουν επίσης συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο.
Καθιστική ζωή: Η έλλειψη σωματικής δραστηριότητας είναι ένας άλλος παράγοντας κινδύνου. Η άσκηση φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου.
Παθήσεις του εντέρου: Ορισμένες φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, όπως η ελκώδης κολίτιδα ή η νόσος Crohn, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.

3. Συμπτώματα
Τα πρώιμα στάδια του καρκίνου του παχέος εντέρου συχνά δεν προκαλούν έντονα συμπτώματα, γεγονός που καθιστά τη διάγνωση του καρκίνου δύσκολη χωρίς προληπτικές εξετάσεις. Ωστόσο, σε πιο προχωρημένα στάδια, τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

Αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου, όπως διάρροια ή δυσκοιλιότητα.
Αίμα στα κόπρανα ή μαύρα κόπρανα, που μπορεί να υποδεικνύουν εσωτερική αιμορραγία.
Ανεξήγητη απώλεια βάρους.
Κοιλιακό άλγος ή δυσφορία.
Αίσθημα ατελούς κένωσης του εντέρου.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα συμπτώματα αυτά δεν είναι πάντα ενδεικτικά καρκίνου, καθώς μπορεί να προκληθούν και από άλλες καταστάσεις, όπως λοιμώξεις ή φλεγμονές. Ωστόσο, η παρουσία αυτών των συμπτωμάτων απαιτεί ιατρική αξιολόγηση.

4. Διάγνωση
Η διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου γίνεται συνήθως μέσω ενδοσκοπικών εξετάσεων και απεικονιστικών τεχνικών:

Κολονοσκόπηση: Μία από τις πιο αξιόπιστες μεθόδους διάγνωσης. Στην κολονοσκόπηση, ο γιατρός εισάγει έναν εύκαμπτο σωλήνα με κάμερα στο παχύ έντερο για να ανιχνεύσει τυχόν πολύποδες ή ανωμαλίες.
Αξονική τομογραφία (CT): Συχνά χρησιμοποιείται για την αποτύπωση του όγκου και της εξάπλωσής του.
Βιοψία: Όταν εντοπίζεται ένας ύποπτος όγκος ή πολύποδας, μπορεί να γίνει λήψη δείγματος για βιοψία για να επιβεβαιωθεί εάν πρόκειται για καρκίνο.

6. Πρόγνωση και πρόληψη
Η πρόγνωση για τον καρκίνο του παχέος εντέρου εξαρτάται από το στάδιο διάγνωσης και την ταχύτητα με την οποία αντιμετωπίζεται η ασθένεια. Όταν ανιχνεύεται νωρίς, το ποσοστό επιβίωσης είναι υψηλό, με τις 5ετείς επιβιώσεις να είναι γύρω από 90% για τα πρώιμα στάδια. Ωστόσο, αν ο καρκίνος έχει προχωρήσει και έχει εξαπλωθεί, το ποσοστό επιβίωσης μειώνεται σημαντικά.

Η πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου περιλαμβάνει την υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, με ισχυρή διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, περιορισμό του κόκκινου κρέατος και των λιπαρών, τακτική άσκηση, αποφυγή του καπνίσματος και του αλκοόλ, καθώς και τη συστηματική παρακολούθηση με κολονοσκόπηση σε άτομα υψηλού κινδύνου.

Η έγκαιρη διάγνωση και η συνεχής πρόληψη παραμένουν τα πιο σημαντικά εργαλεία στην καταπολέμηση του καρκίνου του παχέος εντέρου.