Dawesplan - Tijdreizigers Historisch Woordenboek 30

30 Dawesplan

De verzachting van het politieke klimaat was afhankelijk van het vinden van een uitweg uit het herstelbetalingsdilemma. De mogelijkheid daartoe werd geboden, toen de Amerikaanse regering begon in te zien – maar dat niet erkende – dat terugbetaling van de oorlogsschulden alleen mogelijk was, als Duitsland zijn herstelbetalingen aan Groot-Brittannië en Frankrijk zou verrichten, en dat dit laatste alleen mogelijk zou zijn als de Duitse economie zich zou herstellen. Bovendien vreesde zij dat de ineenstorting van de Duitse economie tot ‘bolsjewisme’ in Duitsland zou leiden.

P.A.J. Caljé, J.C. den Hollander, De nieuwste geschiedenis 1870-heden (Schiedam 1990), 288.

De herstelbetalingen drukten zwaar op de economie [van Duitsland] en leidden in 1923 tot een grote economische en politieke crisis. Mede door hulp van de Verenigde Staten begon een voorzichtig economisch herstel en konden tussen 1924 en 1929 redelijk stabiele regeringen worden gevormd.

1 Jaarlijks aandeel in de aflossing van de herstelbetalingen werd gekoppeld aan de economische draagkracht van Duitsland
2 De VS gingen vanaf 1925 leningen aan Duitsland verstrekken.

Als onderpand zouden de inkomsten uit de Duitse spoorwegen en bepaalde industrieën gelden. De Reichsmark zou onder controle komen te staan.
Het Dawesplan maakte een stroom van Amerikaanse kredieten en investeringen los voor Europa en vooral voor Duitsland. Het lag daarmee ten grondslag aan een korte, maar hevige periode van economische welvaart in Europa. En deze had dan weer een gunstige uitwerking op het politieke klimaat, waardoor politici weer wat meer speelruimte kregen.

P.A.J. Caljé, J.C. den Hollander, De nieuwste geschiedenis 1870-heden (Schiedam 1990), 288-289.