Rüzgarlar Nasıl Oluşur? Deneyini Yaptım! 💨🌬️🍃

Malzemeler
2 Plastik kap
Buz
4-5 Mum
2 Tütsü
Plastik boru
Çakmak

Rüzgar nasıl oluşur biliyor musunuz? Rüzgar, bir hava kütlesinin belirli bir bölgeden diğer bir bölgeye akmasıyla oluşur. Buradaki kütle transferinin gerçekleşebilmesi için bir ‘itici kuvvet’e ihtiyaç vardır. Buradaki itici kuvvet, iki bölge arasındaki basınç farkıdır. Yani şöyle de diyebiliriz, rüzgarlar, atmosferdeki hava basınç farkları nedeniyle oluşan hava hareketleridir. Temelde, güneşin yeryüzünü eşit olmayan bir şekilde ısıtması, atmosferde sıcaklık ve basınç farklarına yol açar. Bu farklar, hava hareketini tetikler ve rüzgarların oluşmasına neden olur. Rüzgarın oluşumunu etkileyen temel faktörler nelerdir?

Isınma ve Soğuma: Güneş ışınları, Dünya'nın belirli bölgelerini daha fazla ısıtarak atmosferde sıcaklık farklarına neden olur. Ekvator gibi güneşe daha yakın bölgeler genellikle daha sıcaktır, bu da hava kütlesinin genişlemesine ve yükselmesine yol açar. Kutup bölgeleri ise genellikle daha soğuktur, bu da hava kütlesinin yoğunlaşmasına ve alçalmasına neden olur.

Yer Şekilleri ve Yüzey Tipleri: Deniz ve kara gibi farklı yüzey tipleri farklı şekilde ısınır ve soğur. Bu da bölgesel basınç farklarına yol açar. Denizden karaya doğru akan deniz rüzgarları ve karadan denize doğru akan karasal rüzgarlar gibi rüzgarlar, bu yüzden bu faktörden etkilenir.
Coriolis Etkisi: Dünya'nın dönme hareketi, rüzgarların hareketini etkiler. Kuzey yarımküredeki rüzgarlar sağa doğru, güney yarımküredeki rüzgarlar ise sola doğru sapar. Bu etki, Dünya'nın dönüşü nedeniyle oluşan bir devinim etkisidir ve rüzgarların doğru bir şekilde hareket etmesini sağlar.

Atmosferik Basınç Farkları: Havanın ısınması veya soğuması, bölgesel atmosfer basınç farklarına yol açar. Yüksek basınçlı alanlardan düşük basınçlı alanlara doğru hava hareketi, rüzgarları oluşturur.

İşte tüm bu faktörler, dünya genelinde çeşitli rüzgar sistemlerinin oluşmasına neden olur.

Plastik kaplardan birine buz koyuyorum. Diğerine de mumları sabitliyorum. Mumları yakıyorum. Kapları birbirine çok yakın koymadım. Çünkü aralarına bu boruyu yerleştireceğim. Yerleştirdim. Şimdi bir tütsü yakıyorum. Ve bu tütsüyü buzlu kaba yerleştiriyorum. Tütsünün dumanı alçaldı. Ve bakın tütsünün dumanı borunun içinden nasıl gitmeye başladı. İşte adeta bir rüzgar :) Bizim rüzgarımız. Az önce bahsettiğimiz gibi soğuk bölgedeki havanın sıcaklığı düşer ve bu bölgede havanın yoğunluğu artar. Çünkü sıcaklık ve yoğunluk ‘genellikle’ ters orantılıdır. Soğuk bölgedeki havanın sıcaklığı düştüğünde yoğunluğu artacağı için havada alçalma gerçekleşir. Alçalan hava ile birlikte zemin üzerindeki hava miktarı giderek artar ve basınç yükselir.

Neden böyle oldu? Çünkü rüzgar yüksek basınçtan yani soğuk bölgeden alçak basınca yani sıcak bölgeye doğru bir hava akışıdır. Tütsü dumanı da odadaki hava akış yönünü takip etti.
Nasıl oluştuklarını öğrendik. Peki rüzgarlardan nasıl yararlanıyoruz? Evet rüzgar enerjisi sayesinde elektrik üretiminde. Seviyoruz da çünkü temiz ve sürdürülebilir bir enerji kaynağı. Rüzgar enerjisi için de en çok rüzgar türbinlerinden yararlanıyoruz. Rüzgar enerjisi, dünyanın enerji ihtiyacını karşılamak için kullanılan en eski enerji kaynaklarından biri. İnsanlar, rüzgarın enerjisini ilk olarak yel değirmenleri kullanarak mekanik enerjiye dönüştürmüşler.

Rüzgar tribünleri dışında Offshore (deniz üstü) rüzgar çiftliklerinde, okyanuslarda rüzgar enerjisi üretimi de yapılıyor. Denizde daha güçlü ve sürekli esen rüzgarlar, kara üzerindeki türbinlere kıyasla daha yüksek verimlilik sağlıyor. BASF'nin bu konuda müthiş bir çalışması var. Kuzey Denizi'nde, Hollanda kıyılarından yaklaşık 18 km uzaklıkta, 225 kilometrekarelik bir alanda açık deniz rüzgar parkı oluşturuyor. Buradaki 140 rüzgar türbini yılda 6 terawatt-saat güç sağlayacak. Bu ne demek biliyor musunuz? Yaklaşık 4 milyar elektrikli su ısıtıcısını kaynatmak için gereken ortalama saatlik güce eşdeğer. BASF rüzgâr çiftliğinden gelen yenilenebilir enerjiyi birçok tesisinde üretim için kullanmayı planlıyor. Çünkü BASF de biliyor ki elektrik enerjisine geçmek, iklim koruması için olumlu bir değişim. CO2 emisyonlarından arınmak için yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretilmesi gerekiyor. 2050 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmak için enerji dönüşümünün en güzel örneklerinden birini de bize BASF gösteriyor.

SORU: Aşağıdakilerden hangisi rüzgarın doğru bir tanımını ifade eder?

a) Deniz ve okyanuslardaki su buharının yükselmesi
b) Atmosferdeki hava basınç farklarından kaynaklanan hava hareketleri

(Cevap: b)

BASF Türk Kimya desteği ile hazırlanmıştır.

[hnaz]

Gercekten hala bu videolara devam etmen cok etkileyici gun gectikce daha da unlenmene ragmen buradaki videolari birakmaman cok iyi ve tatli bence, super.

[bilmediğini_bilen_biri]

O kadar faydalı bir iş yapıyorsunuz ki. Tüm izleyicileriniz adına teşekkür ederim

[hasanaliylmaz]

Atakan harikasın!! Çocuklarıma harika bir kanal bulduğuma çok seviniyorum

[GörkemBalci-iz]

Her yeri izledim en iyi burası anlatıyo
Yapıyosunuz bu işi👍

[mehmedgundogdu]

Saygı Değer Administer Basfi Bey Şahsen Bilim Ve Deney Yöntemleriyle Alakalı Hazırladığınız Öğretici Yayınlarınızda Dolayı Sizlere Müteşekkiriz ... Şimdiden Emeklerinize Sağlık Her Daim Bilgilendirici Ve Akademik İçerikli Yayınların Devamını Dört Gözle Bekliyoruz ...

[aysedemirtas]

1:30 da kutupların güneşe olan "uzaklıkları" daha fazla olduğu için ekvatora göre daha soğuk demişsiniz . Oysa ki bu güneş ışınlarının geliş açısıyla alakalı bir durum. Videolarınızı beğenerek takip ediyorum ve faydalı buluyorum, yalnız gördüğüm yanlışı düzeltmek istedim

[fulyakonca]

Ben de ilgiyle videolarjnizi seyrediyorum. Enerjiniz, anlatiminiz keyifle seyretmeme sebep oluyor. Bir de deneyle ilgili bilgiler ve aninda beliren açiklamayi pekistirecek gorseller... Muthis. Tebrik ederim sizi

[leyylla]

Her videoyu izlediğimde yeni bir şey öğreniyorum harikasınız be🫶🏻

[fatihtarakci]

Süper faydalı videolar yayınlıyorsunuz. Çok teşekkürler🎉🎉🎉

[atakancelikfanieylull]

HER ZAMANKİ GİBİ ÇOK GÜZEL OLMUŞŞŞŞ ❤❤❤❤ ELLERİNE VE AĞZINA SAĞLIK ABİM ❤❤❤❤❤

[Yuns-zbfe]

Abi ortayada küçük bir pervane (kağıt veya plastikten) biraksaydiniz belki dönerdi🤔 ÇOK TEŞEKKÜR EDERİM COK FAYDALI VİDEOYDU🌹🌹🌹🌹🌹

[yigitozturk]

Allah rızası için deyin ki bu aşılayıcı rüzgarların bir yaratıcısı vardır bize sunan Rabbimizdirr

[bihterziyagil]

abi bu kadar şeyi hangi ara yapıyorsun. Helal bee!!!!

[atakancelikfanieylull]

Her videoda yakışıklısın daha da yakışıklı olmuşsun Basfi'mmm ❤❤❤

[turgaykocaturk]

Basfi abi sen bugün inovasyon merkezindeki etkinliğe gelecek misin? Ela Kocatürk

[xx]

Merhabalar, Atakan abi bir şey soracağım. 1 ay önceki bir videonda çakmakla yazıları silmiştin ya hani, oradaki löko boyaları nereden buldun acaba? Ben çok araştırdım ama bulamadım.


Yada bulabilen var mı acaba?

[TARHAN]

Rüzgar türbinlerinin Türkiye'de şöyle bir kötü yanı var, elimizdeki son doğal alanları, dağların tepelerindeki ormanları, bozkırları paramparça ediyor ve gürültüye boğuyor. Üretilen elektrik milyonlarca yıllık doğayı bozmaya değer mi?😢 BASF'nin deniz üzerindeki türbinleri ise çevreye, deniz ekosistemine az etkisi açısından görece daha iyi bir uygulama sayılabilir

[dersyapiyorusss]

Biz fen dersinde işledik rüzgar oluşumumuuu alçak basınçtan yüksek basınca doğru gidiyordu
Ben oyle hatirliyorumm

[niyazi]

CO2 salınımını azaltmak demek, bitkilerin besinlerinin azaltılması demektir. Seralara CO2 takviyesi yapıldığında, bitkiler daha hızlı gelişmektedir.
Yani bunlar çok başka arka planı olan bir oyun !...
Ne kadar çok CO2 salınımı, o kadar bitki adeta fışkırırcasına çoğalması-artması ve buna bağlı olarak da o kadar temiz hava demektir...

[rch]

Eleme yöntemiyle gidiyorum. Cevap A değil