Köy Enstitüleri / Emrah Safa Gürkan - Historik 12

#KöyEnstitüleri #eğitim #Cumhuriyet

Bogomiller o kadar fazla istedi ki, ESG'ye bu bölümü yaptırmayı başardı...

Historik'in yepyeni bölümünde, Emrah Safa Gürkan ile genç Cumhuriyet'in kendine özgü projesi olan Köy Enstitülerini konuştuk. Geçmişten bugüne tartışma konusu olan Köy Enstitüleri hangi sebeplerle ve ideallerle kurulmuştu, diğer okullardan farkları neydi? Bu proje ne gibi sonuçlar doğurdu, Köy Enstitüleri neden kapatıldı?

Cumhuriyetin idealist projesi, tüm detaylarıyla bu bölümde. Kaçırmayın!

0:00 Başlangıç
01:24 Köy Enstitüleri büyük bir organizasyondu
06:03 Daha ilk zamanlarda enstitülere muhalefet vardı
09:20 Köy Enstitüleri fikri ne zaman ortaya atıldı?
13:50 Köy Enstitülerine gelen eleştiriler nelerdi?
19:26 Öğrenciler Enstitüye nasıl giriyordu?
21:13 Köye eğitim vermek, geleneği bozmak
22:54 Köy Enstitüleri zararlı bir proje miydi?
25:25 Köy Enstitüleri romantizmi

Ayrıcalıklardan yararlanmak için bu kanala katılın:

[Deniz.T]

Emekli öğretmen olan dedem de bu okullardan mezun ve elinden gazete ve kitap düşmezdi. İyi veya kötü ayırmadan istediğim müzik albümlerini ve kitaplarını alırdı. Din üzerine daha ben çocukken sohbetlerimiz olurdu. Moğollar grubunu ilk defa onun müzik koleksiyonundan alarak dinlemiştim.

[magfuraydogan]

Youtube ne kadar güzel bir icat değil mi? Normal şartlarda ben bu adamla bırak karşı karşıya oturup onu dinlemeyi aynı ortamda bulunamam bile. Teşekkürler hojam bilgi ve fikirlerinizi bizimle paylaştığınız için 🙏

[doyouknowtheway]

Dedem Pulur Köy Ensitüsü mezunu. Bugün 90 yaşında hala dinç. 90 yaşında kitap okuyor, şiir yazıyor gündem ile ilgili düşüncelerini not alıyor. Dedem köyünün öğretmeni, öğrendiği kadar doktoru ve ziraatçisiydi. Sadede 1 kişi bile Anadolunun unutulmuş köylerinden ne cevherler çıkardı. Aldiği müzik eğtimi amcam ve babamdan bana kadar geldi. 1 köy ensitüsü mezunu bugün 2. Nesili etkiliyor aynı ışık hiç sönmedi. Ağalık altında ezilen cahil köylülerin birer birer baş kaldırması ve dönemin hükümetinin politik olarak sıkışık olması Türkiyede iktidar için kaybedilen bir değer daha demekti. Kaybedildi. Bu okullarda yetişmiş insanlar bugün hala yetişebilse Anadolu irfani dediğimiz şey olur muydu merak ediyorum.

[ji.de.vivre]

Rahmetli dedem 7, rahmetli babaannem 9 kardeş. Dedemin babasi eşkiya, babaannemin babası molla. Molla olanin hepsi kiz, hic birini okutmuyor. Babaannem kardeşi ile kaçıyor o cocuk hali ile yatılı ilkokul, sonra köy enstitüsü. Dedem keza öyle, fakirler, köy enstitüsüne yazılıyor. Ikiside öğretmen olup Atatürkçü, vatandaşlık bilincine sahip ulkesine faydalı bireyler yetistirmek icin uzun yıllar calisiyolar. Ikiside modern, Atatürkçü harika insanlardı. Dolu dolu yaşadılar.. köy enstitülerinin yeri bende ayrıdır.

[ulaskart]

Montajdan mı linç korkusundan mı bilmiyorum ama inanılmaz dagınıktı. Gösterdiğiniz emeklerin farkındayım ve çok teşekkür ediyorum.

[billbailey]

18:50'de Hozomun "Köy enstitülerinin kapanmalarının en önemli nedenlerinden biri de" dedigini anlamış olmak beni adeta şaşkına uğrattı.
Gerçek bir ESG takipçisi ESG diline hakim olmalıdır.

[estel]

Sondaki ziraat marşı cok duygulu hissettirdi neden bilmiyorum. Belki de şu "mücadele etmeden yenilgiyi benimsemek" konseptine karşı bir marş gibi kulağa geldiği içindir

Bıyık monalisa gibi hojam, yarısı gülüyor yarısı ağlıyor 😵‍💫

[kafkahelvasi]

Canım hocam, çok güzel güzel anlatmışsınız meseleyi. Tek eleştirim; Şükrü Erbaş’ı bilmemeniz değil de bilene neden biliyorsun der gibi seslenmenizdir. Kendi yazarımızı, şairimizi bilmek kendi hikayelerimizi anlatmak için güzel bir destekleyicidir.

[btgns]

haydarpaşa lisesinde öğrencisi olduğum ingilizce hocası velilerin gözdesiydi ve kendi özgünlüğünü köy enstitüsü mezunu olan hocasına dayandırıyordu. bugün özel sektör ve ülke için kıymetli bir hocadır.

[vahdetboz]

Bir de emrah hocamdan dinleyelim hikayeyi... ne mutlu ki, öğretmen lisesi mezunuyum, eski köy enstitüsü

[mtsn]

1927 doğumlu olup 86 yaşında vefat eden merhum dedem, Eskişehir'in adını hatırlayamadığım bir ilçesinde yatılı öğrenim gördüğünü; Ruhi Su ve Âşık Veysel'in öğretmenleri olduğunu anlatırdı. Yıllar içerisinde polislikten kâtipliğe, ziraî araştırma memurluğuna kadar farklı meslekler icra etmiş olsa da şiir yazmayı hiç bırakmamış. Hatta öyle ki, vefat ettiği gün bile hasta yatağında anneme bir dörtlük okumuş ve o dörtlüğün mezar taşına yazılmasını vasiyet etmişti (vasiyeti yerine getirildi). Dedemin, basılmış 1 şiir kitabı ve yayınlanmamış yüzlerce şiiri mevcut. Demem o ki; bu kişiler kimlere dokunduysa, hatta dokunduğu kişilerin çocuklarına ve torunlarına kadar etki etmiş çok büyük hoca, usta ve sanatçılardır. Hepsini rahmetle anıyorum, ruhları şâd olsun.

[cibeles]

"Bir insanı ne kadar iyi yetiştirirsen o kadar hür olur."

[GreatSaiyaman]

merhabalar hocam. katılmadığım yorumlarınız var. öncelikle dönemin şartlarını bilmeyenler için "köylünün köyde kalması için" ve "angarya" sözleri yanlış anlamaya müsait şeyler. dönemin şehirlerinde henüz endüstriyel üretimin çok az olduğu, tarımsal üretime ihtiyaç olduğu, şehirlerde yetişen öğretmenlerin okulu geçtim yolu bile olmayan köylere gitmek istemeyişi(çok anlayışla karşılanabilecek bir şey bu), gitse bile köyün gerek ve ihtiyaçlarına cevap verecek donanımda olmayışı(köy enstitüleri ve öncülü olan eğitmen kurslarının da kuruluş sebebi en çok budur.) gibi sebepler bilinmeden "köylünün köyde kalması" fikri olumsuz anlamlara gelecektir. bir eğitim ve okuryazarlık seferberliğinden bahsediyoruz. ve yolu bile olmayan, ki çoğunluktadır, köyler gerçeği varken, devletin imece olmadan bu kadar hızlı devrimleri yapabilmesi çok olası değil. ayrıca devrim dinamiklerine de uygundur devlet ve vatandaşın ortak çalışması. bunları göz ardı ettiğimizde angarya kötü bir şeydir, meseleye dahil ettiğimizde özveridir. videoda bahsetmediniz ama köy enstitülerine giren köy çocukları yine yurdun köylerine dağılıp orada eğitime öğretim yaptı oysa sizin anlatımınıza bakarsak sanki köy enstitüleri yalnızca kurulduğu yerdeki köylüleri eğitti gibi anlaşılabilir(siz bunu kast ettiniz demiyorum). köy enstitülerinden mezun öğretmenler çok donanımlı öğretmenlerdi, günümüz eğitim fakültesi mezunlarıyla karşılaştırılamayacak kadar donanımlıydılar(inşaat ustalığından tutun da çeşit çeşit hayvan, meyve ve tahıl yetiştiriciliğine kadar). keşke bundan da biraz olsun bahsetseydiniz. muhalefetinin çok olduğunu söylediniz ama tek bir açıdan(köylü/şehirli ayrımı yapabileceğinden) bakarak muhalefeti değerlendirdiniz. oysa "Atatürk'ü gençliğin vicdanından söküp atmadıkça bu ülkeye huzur gelmeyecektir." sözü de köy enstitüleri üzerine edilmiştir. "fakir baykurt entelektüel falan değil yani" diyen kişiye haddini bildirseydiniz keşke. kurduğu cümleden anlaşılıyor arkadaşın entelektüel geçmişi, okumayı dün sökmüş gibi hissettim. köy enstitülerini mandolin-tiyatro romantizmine indirgememek lazım. köy enstitülerinde yetişmiş öğretmenler her gittiği köye büyük değerler katmıştır, birçok örneği de mevcut. köy enstitülerini, amaç, hedef, içeriğini en fazla yüzeysel denebilecek şekilde anlatıp video boyunca eleştirilerden bahsettiniz hocam. bunlardan da bahsetmenizi beklerdim. son olarak katılmadığım bir nokta daha var, köy ağalığı meselesindeki yorumlarınızı da isabetli bulmuyorum. doğuda da batıda da köy ağaları köylü üzerinde bir otoriteydi; doğuda otoritesini dini de bir temelden(şıh, şeyh) alırken batıda bu daha az vardı ama yine de köylüyü yönlendiren bir otoriteye sahipti.

[ozanyldz]

Şükrü Erbaş sosyalist kafada bir insan ve o şiiri Süleyman Demirel döneminde gazetede paylaşmıştı. Hatta bizzat Demirel'in kendisi ''yazdığınız şiiri okudum ve baştan aşağı bir ironi yaptığınızı anlayabiliyorum. Alegorik bir yapısı olduğunu da sanıyorum lakin yanlış anlaşılmaya gayet müsait olduğunu da belirtmem gerekiyor'' minvalinde bir cevap yazmıştır. Şükrü Erbaş da kendisine teşekkür edip aslında şiirin baştan aşağı bir sistem eleştirisi olduğunu vurgulamıştır. Ki zaten köy yaşantısından gelmekle beraber sosyalist bir düşünceye sempati duyan bir insanın alenen böyle bir şeyi ima etmiş olması beklenemez. Kısacası; o konu öyle cereyan etmiyor. Son olarak, ben birçok şiirini severim bununla birlikte şiirlerinin çoğunda ideolojisinin izini görmüyoruz yani uçuk bir işçi-emekçi romantizmi vs. yok.

[onuryazici]

Dedem köy enstütüsü mezunu olmasa, babam mimar olmazdı, annem de babam ile evlenemezdi; aynı kurgu amcamlar ve halam içinde geçerli; biz de şuan olduğunuz insanlar olamazdık. Keşke daha fazla insan köy enstütüsünde eğitim alma şansı yakalasaydı...

[randalthor]

Köy enstitülerini kapattılar da noldu? Yerine daha iyi bir kurum mu getirebildiler sanki insanlar hepten cahil kaldı. Köy enstitülerini kapatmak büyük hataydı.

[pnarvural]

Keşke podcast olarak da yükleseniz kayıtlarınızı. Görsel olarak mutlaka seyredilmesi gereken bir çalışma yok nasılsa, metrobüste falan dinliyorum, podcast şahane olurdu.
Çok teşekkürler, şahane konu.

[tuncaybozkus]

Uzun süredir bekliyorduk. Tek eksiği "peki ne yapalım hocam" diye canikligil in alaycı sorusu karşısında hocamızın simetri olmayan bıyıkları altından gülümsemesini göremedik. Gene etliye sütlüye karışmadan orta yolu bulduk. 😀

[Denixius]

2:00'da HOI örneği ve buna benzer tüm videolardaki nerdeyse tarihi video oyunlarından örnek verilmesi çok keyifli hale getiriyor. Teşekkürler! :)