Άννα Μπουκουβάλα. Από το Πάθος στο Ενέργημα: Η συναισθηματική ζωή και οι μηχανισμοί της

Показать описание

Το σεμινάριο της ομάδας σπουδών Deleuze Guattari αυτή τη χρονιά θα ασχοληθεί με τον Σπινόζα μέσα από την Ντελεζο-Γκατταρική άποψη, αλλά και με τον Ντελέζ μέσα από τον Σπινόζα, ως ένα διπλό γίγνεσθαι.
Στην παρούσα συνάντηση με τίτλο «Από το πάθος στο ενέργημα. Η συναισθηματική ζωή και οι μηχανισμοί της» έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε την Άννα Μπουκουβάλα, Ε.ΔΙ.Π. του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα και σειρά δημοσιεύσεών της σε ελληνικά και ξένα περιοδικά επικεντρώνονται σε ζητήματα που αφορούν στη μελέτη των ηθικών εννοιών του καλού και του κακού στη φιλοσοφία του Spinoza, τη φιλοσοφική του ανθρωπολογία και ειδικότερα τη μελέτη των συναισθημάτων και των μηχανισμών τους καθώς και τη σχέση φιλοσοφίας και θεωρίας της λογοτεχνίας και ζητήματα ηθικής κριτικής.
Η μελέτη της συναισθηματικότητας αποτελεί κεντρικό πυρήνα της Ηθικής και προνομιακό πεδίο για την κατανόηση της πρακτικής στόχευσης της φιλοσοφίας του Spinoza. Αφορά στην έκφραση της δύναμης ενέργειας ως αρετής του ανθρώπου και ως εκδήλωση της ψυχοσωματικής του οντότητας στο σύνολό της κατά τις συναντήσεις του με άλλους ανθρώπους, ιδέες ή πράγματα και επηρεάζει την ατομική και κοινωνική ζωή. Ο Spinoza δίχως να καταδικάζει ένα φυσικό φαινόμενο της ανθρώπινης ψυχολογίας, τα πάθη, υποδεικνύει την οδό μετατροπής τους σε ενεργήματα, μέσα από τις θετικές συναντήσεις και τα χαρούμενα πάθη που γεννούν και, βέβαια μέσα από τη στόχευση για αύξηση της αληθούς κατανόησής τους, που μπορεί να οδηγήσει σε όλο και μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας και ευδαιμονίας. Η μελέτη της συναισθηματικής ζωής από τον φιλόσοφο υπό την οπτική γωνία του σώματος και της λειτουργίας του μηχανισμού της μίμησης των συναισθημάτων σχολιάζεται τόσο σε σχέση με τη σημασία της στο σπινοζικό σύστημα όσο και με πιο σύγχρονες προσεγγίσεις που είτε διακρίνουν εκλεκτικές συγγένειες με ψυχαναλυτικές θεωρήσεις του πρωταρχικού συναισθήματος της επιθυμίας είτε, υπό την οπτική της σύγχρονης νευροφυσιολογίας, επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στο σωματικό υπόβαθρο της συναισθηματικής ζωής, τη λειτουργία του σώματος ως μνήμης και των κατοπτρικών νευρώνων, υποστηρίζοντας τη σημασία της απόπειρας να διευρυνθεί σε έκταση και να κερδίσει σε βάθος η συνομιλία της φιλοσοφίας με τις επιστήμες της ζωής. Εξίσου γόνιμη διαφαίνεται η πρόκληση να αξιοποιηθεί η οντολογική και ανθρωπολογική θεώρηση του Spinoza στο εγχείρημα να διατυπωθούν φιλοσοφικά αντεπιχειρήματα απέναντι σε διανθρωπιστικές και υπερανθρωπιστικές θέσεις, που προωθούν παρεμβάσεις στο βιολογικό, συναισθηματικό και ηθικό πεδίο, συλλαμβάνοντας την ανθρώπινη κατάσταση ως εγγενώς προβληματική.

Κεντρική εισήγηση: Άννα Μπουκουβάλα
Συντονισμός: Χρήστος Καραγιαννάκης