KoloYolo Grubu ve Aliye Hacabadinova - Boztorgay (*Boz Serçe)

TV Yayın Tarihi 21 Ekim 2018 19.30
CANLI STUDIO programı Konuk Sanatçılar: KoloYolo Grubu
____________________________________

Videoyu izledikten sonra beğenmeyi, paylaşmayı ve kanala abone olmayı unutmayın.

[TeknoMoto]

Açıklama Kısmı Sınırlı olduğu için sözlerle ilgili kısım yoruma yazılmıştır.


Bostorgay halk yırının Şerfedinov derlemesinde aşağıdaki sözler bulunmaktadır:

BOSTORGAY[1]

Bostorgay degen ayvanın da,
Cılgada bolur yuvası
Cavun cavsa sel alır da,
Ey aruvum,
Cılay da kalır anası

Çöl yanında bostorgay da,
Tarı da sepsem aşamay
Sizin yaknın kızları da,
Ey aruvım,
Biznin yaka oşamay

Ev aldında gül terek de,
Yel eskende sallana.
Üstüne mingen bir kuşçık da,
Ey, aruvım,
Yırlay, yırlay tavlana.

Eskişehir Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği, Folklor Şöleni Bülteninde:

BOSTORGAY[2]

Bostorgay degen ayvanında cılgada bolur yuvası
Cavun cavsa sel alır da ey aruvum, cılayda kalır anası


Bir kışkene bostorgayda darı da sepsem aşamay
Sizin yaknın kızlarıda ey yaruvum bizim yakka uşamay


Col yanında bostorgayda boylay su içer
Yarim anda men mında ey yaruvum, cılay cılay kûn geçer.

Kırım çeşitlemelerinden bir diğerinde ise sözler aşağıdaki gibidir.

BOSTORGAY[3]

Bostorgay degen kuşçiknı da,
Cılgada bolur yuvası.
Cavun cavsa sel alır da, ey aruvum,
Cılay da kalır anası.

Ev aldında gul terek de,
Yel eskende sallana.
Üstüne mingen bir kuşçık, ey aruvım
Yırlay, yırlay tavlana

Ev aldında bostorgay, da
Arpa sepsem aşamay.
Yaşamaycak yaş kızlar, ey aruvım,
Endi bezge karamay.

Eskişehir’de yayınlanan Kırım Halk Türküleri’nde:

BOSTORGAY[4]

Bostorgay kuşnun balasıda, cılgada bolur yuvası
Cavun cavsa sel alırda ey aruvum cılayda kalır anası,

Col canında boztorgay da, tarıda sepsem aşamay
Sıznın yaknın kızlarıda ey aruvum bıznın yakka uşamay,

Üyüm aldında gül terekte yeller eskende sallana
Üstüne mıngen bir kuşçuk ay aruvum cırlayda, cırlay tavlana,

Col canımda boz torgayda cırlay da cırlay kunkeşe
Anayda anda, men mında ey aruvum cılayda cılay kun keçe,

Dobruca ‘da derlenen Boztorgay adlı kitapta yer alan sözler şunlardır.

BOZTORGAY[5]

Boztorgay degen ayvanın (da)
Cılgada bolır yuvası
Cawun (da) cawsa sel alır balasın
Cılay (da) kalır anası.

Bödene torgay boz torgay (da)
Boylay (da) boylay suw ĭşe
Yarim anda men mında, ey o yar
Cılay da cılay kün geşe.

Bĭr kĭşgene boztorgay (da)
Tarı (da) sepsem aşamay
Sĭznĭñ yaknıñ kızları (da), ey o yar
Bĭznĭñ yakka uşamay.

Üyümnĭñ aldı gül terek (te)
Celler eskende sallana
Üstüne kongan boztorgay (da), ey o yar
Cırlay da cırlay tawlana.

Bir kĭşgene alaşa (da)
Dünyalarnı dolaşa
Bĭznĭñ yaknıñ kızları (da), ey o yar
Kayda (da) barsa yaraşa.

Dobruca Türk Halk Metinlerinde sözler:

BOZTORGAY[6]

Boztorgay degen ayvanım da
Cılgada bolur yuwası
Cawınlar cawsa sel alır ey aruwın
Cılay da kalır anası

Bîr kîşkene boztorgay da
Boylay da boylay suw işe
Anası mında o anda ey aruwım
Cılay cılay kün keşe.

Bîr kîşkene boztorgay da
Tarı da sepsem aşamay
Sîznîñ yaknıñ kızları ey aruwım
Bîznîñ yakka uşamay.

Üyîmnîñ aldı gül terek
Celler eskende sallana
Üstüne mîngen boztorgay ey aruwım
Cırlay da cırlay tawlana.

Bîr kîşkene boztorgay
Dünyalarnı dolaşa
Bîznîñ yaknıñ kızları ay aruwım
Kayda barsa yaraşa.

Yasemin isimli sanatçının kasetindeki sözler ise:

BOSTORGAY

Bostorgay degen ayvanın da
Cılgada bolur yuvası
Cavın cavsa sel alır da o yarim oy
Cılay da kalır atası

Bir kışkene arglaşa da
Dobrucanı dolaşa
Anayım anda men mında da o yarim oy
Ah di ah di kun geşe

Bir kış kene bostorgay da
Cem beremen aşamay
Sizin yakkın kızları da o yarim oy
Bizim yakka uşamay


Bostorgay Değerlendirmesi:
“Yangray Kaytarma”, ”Kırım Tatar Muzıkası”, “Eskişehir Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Folklor Şöleni Bülteni” ve “Yasemin” isimli sanatçının kasetinde “Bostorgay” s harfi ile yazılmıştır.Romanya “Boztorgay”, Türkiye“Kırım Halk Türküleri” Emel Dergisi’nin yayınladığı teyp kasetinde, Dobruca Türk Halk Edebiyatı Metinleri ve “TRT” yayınlarında, Boztorgay z harfi ile yazılmıştır.
Birinci dörtlük küçük değişmelerle hepsinde aynı kabul edilebilir.Kaytarma, Boztorgay, Bülten, Dobruca, Yasemin ve TRT yayınında birinci mısralar aynıdır..TRT’de“degen ayvanın”yerine “denen hayvanın” görülmektedir. Diğerlerinde “kuşçiknı” ve” “kuşnun balası” değişmeleri vardır.Dobruca’da “cawunlar cawsa”, w ile yazılmıştır.Diğer sözlerde de v harfi yerine w de farklıdır.
İkinci dörtlükte Kaytarma’da “çöl yanında”ile başlayan mısra, Türkiye’de Kırım Tatar Türküleri’nde “col canında”olmaktadır.Kırım Tatar Muzıkası’nda “ev aldında bostorgay da”olarak başlayan üçüncü söz, Kaytarma’da ikinci dörtlüğün birinci mısrasından sonra gelen ikinci mısranın öncesi gibi gözükmektedir.Üçüncü ve dördüncü mısraları da diğerlerinden farklıdır.Arpa ve tarı değişimi de görülmektedir.Kaytarma’da üçüncü söz diğerinde ikinci sözdür.Kırım’ın kendi içindeki çeşitlemesidir.
Dobruca da ve Boztorgay da; “Bîr kîşkene boztorgay da/Tarı da sepsem aşamay” mısrası ile başlayan dörtlük, üçüncü kıtadır.Yine Boztorgay da; “Bödene torgay boz torgay(da)” mısrası ile başlayan ikinci dörtlük ile, Dobruca da “Bir kîşkene” ile başlayan ikinci dörtlükler ilk mısralar dışında hemen hemen aynıdır.Türkiye’de yayınlanan kitapçıklarda, ”col canında(canımda, yanımda) boztorgay da/”sözleri ile başlayan dörtlükler bulunmaktadır.Beş kıta olan sözlerle enfazla sözü olan boztorgay yırı Dobruca kitabında bulunmaktadır.

Şerfedinov ve.Ennarov’da “Ay Çalaşım” yırının sözleri aynıdır.