Tarih Dolu Bir Şehir Kilis | Ceymax Official

Kilis, Türkiye’nin güneydoğusunda yer alan ilidir. Suriye ile sınır komşusudur. Merkez, Elbeyli, Musabeyli, Polateli şehrin ilçeleridir.

Kilis Coğrafyası
Kilis, Gaziantep platosunun güneybatısında yer alır. Yaklaşık 7600 hektarlık ormanlık alanla kaplı olan Kilis’in bitki örtüsünde kızılçam, kermez meşes, palamut meşesi, pınar meşesi, tespih ağacı, ardıç, sakız ağacı, melengiç, antepfıstığı ve sumak bulunur. Av hayvanları açısından zengin potansiyele sahiptir. Genel olarak Akdeniz İklimine sahiptir. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve yağışlı geçer.

Kilis Nüfusu
2021 yılı TÜİK verilerine bakıldığında, Kilis’in nüfusu bir önceki yıla göre 3.034 artarak 145.826 olmuştur.

Kilis Tarihi
Kilis, Akdeniz Bölgesi’nden Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ne geçiş bölümünde bulunur. MÖ 1700 yıllarında Kilis, Hitit Devleti’nin önemli yerleşim yerlerinden biriydi. Yesemek, Kilis’in kuzeybatısında bulunur ve Hititlerin Heykel Atölyesi’nin bulunduğu önemli bir merkezdir. Dünyada bu türden görebileceğimiz tek örnektir. Kilis, Asur, Med ve Pers İmparatorluklarının egemenliğinde, MÖ 700-550 yılları arasında kalmış ve ardından Roma İmparatorluğu’na bağlanmıştır. Bizans İmparatorluğu’nun bir kenti olduktan sonra Ravanda kalesi ile birlikte savaşsız alınmıştır. Bölgede Oğuz Türklerinin soyundan olanlar kalmış ve yöresel olarak bunlara Türkmen denmiştir. Malazgirt Savaşından sonra ise bölgede Selçuklu İmparatorluğu’na bağlı bir Türk devleti kuruldu.
Kilis, 1818’de büyük kuraklık, 1820’lerde deprem ve 1826’da ve salgını atlatmıştır. 1915 yılının ardından yaşanan düşman işgallerinden ise 7 Aralık 1921 yılında kurtulmuştur.

Kilis Gezilecek Yerler
XIV. yüzyılın sonunda yapıldığı sanılan Şey Muhammed Bedevi Türbesi, Şeyh Muhammed Rittali, Şeyh Muhammed Arabi adları ile de bilinir. Kare planlı, dört kemerli ve üstü sivri kubbelidir. Doğu ve batı yönünde bir penceresi, güney yönünde iki penceresi vardır.

İçerisinde üstü yeşil bir örtü ile örtülen bir tahta sanduka bulunur. Sanduka üzerinde kimlik belirten herhangi bir kitabe yok fakat Evliya Çelebi’nin “Şehrin batısında bir büyük tekke vardır. Burada Sahabe-i kiramdan Şeyh Muhammed Arab-i ve Ritalli diye meşhur bir zat yatar” şeklinde açıklaması bulunur. Bundan dolayıdır ki türbedeki sandukanın Şeyh Muhabbed Arabi ve Rittal isimli ünlü sahabeye ait olduğu bilinir.
Savaş ve barışta hurma dağıtıcılığı görevi yapmış, Hz Ömer halifeliği döneminde Ebu Ubeyde Bin Cerrah komutasındaki İslam ordusu ile bu bölgeye gelmiş ve 639 yılında burada şehit düşmüş bir kimsedir.

Ravanda Kalesi ise Kilis’in 24 km kuzeybatısında, Polateli ilçesine bağlı Belenözü (Ravandan) Köyü içerisinde bulunur. Afrin Çayı’nın doğusunda oldukça geniş bir görüş açısına sahiptir. Yüksek konik bir tepe üzerine konumlanmıştır. Surlar, köşeli ve yarım yuvarlık biçiminde burçların bir kısmı günümüzde hala ayaktadır fakat yapının günümüze kadar ulaşan asıl kısmı iç kaledir.

Ulu Camii, Kilis’in en eski mahallelerinden biri olan Hacı Gümüş Mahallesi’nde bulunur. Kilis’in en büyük ve en eski camiisidir. Diktörgen planlı ve mihrap önü kubbeli olan caminin kubbesinin doğu ve batı bölümleri çapraz tonozlarla örtülüdür. Son cemaat yeri yoktur. Mihrap önü kubbesi 7.30 metre çapındadır ve iki şahin boyunca uzanır. Dört tane gömme ayağa oturmuş kubbe tuğladan yapılmıştır ve dışı saçla kaplanmıştır. Minare sarı/ sarımtırak ve siyah kesme taşlardan yapılmıştır. Camide dikkat çeken süslemeler ise, harime açılan portalda bulunan, portalın iki tarafındaki mihrabiyerlerin üzerinde ve mihraptadır. Caminin 1924 yılında onarımı Halep’in ünlü mimarı Hacı Ahmet Azizi tarafından yapılmıltır. Tarihi Ulu Camii son olarak 2016 senesinde Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından onarıldı.