Yürüyen Köşk - Atatürk Filmi

Bu filmde, dönemin belge ve tanıklarına bağlı kalarak Yürüyen Köşk’ün tarihi aydınlatılmaya çalışılmıştır. Her yerde yazılanın ve herkesçe anlatılanın uydurma hikayelerin aksine köşkün planlanıp yapılışı aylar sürmüştür. Atatürk inşaatı teftişlerinde yapının konumunu beğenmeyerek yıkılmasını göze almış, nihayetinde köşkün taşınmasına karar verilmiştir.
Nasıl ve ne zaman uydurulduğunu bilemediğim yaygın olan anlatımlarda ise durum biraz farklıdır. Bu anlatımlardaki hikaye genel hatlarıyla şöyledir:
“ Atatürk Yalova’ya yaptığı ziyaretler sırasında yalova kıyılarında gördüğü ve çok beğendiği çınar ağacının civarında bir köşk yapılmasını emreder. Köşk 21 günde bitirilir, hizmete açılır. Aradan zaman geçer, ağacın dalları köşkün çatısına ve temellerine zarar vermeye başlar. Hikayelerin kimisinde izin istenerek kimisinde izinsiz ağacın dalları veya ağacın kendisi kesilmek istenir. Atatürk buna karşı çıkar ve köşkün taşınmasını emreder.”
Buradan yola çıkarak Atatürk’ün doğa ve ağaç sevgisi vurgulanmaya çalışılır. Hal bu ki, Atatürk’ün ağaç sevgisi doğru anlaşılmış olunsaydı, yakın hizmetinde olanlar tarafından bir ağacın, hele ki ulu bir çınarın, tümden veya kısmen kesilmesini bırakın, bunun söz konusu edilmesi dahi mümkün olmayacaktı. Yaklaşık 4000 kitap okumuş, bilgiye ve eğitime hayatını adamış, hurafeler ile mücadele etmiş, tüm dünyanın gözünde saygın bir yeri olan Atatürk’den söz ediyoruz. Üzülerek belirtmeliyim ki, bu uyduruk anlatımı hemen her yerde bulabiliriz. Devlet kurumların resmi yayın ve paylaşımlarında, akademik yayınlarda, kültürel yayın ve paylaşımlarda ve doğal olarak sosyal medyada…
Bu anlatımlarda köşkün 21 gün gibi kısa bir sürede bitirilip hizmete alındığı kanısı vardır. Bu kanıya varılmasının nedeni, Cumhuriyet gazetesinin 13 Eylül 1929 tarihli sayısında çıkan bir haberden dolaydır. Habere göre; Yalova’da Millet Çiftliği’nde inşa edilen köşk tamamlanmış ve Atatürk’ün 10 gün süresince burada kalacaktır. Ancak, gerek dönemin fotoğraflarında görüleceği gibi gerekse dönemin Yalova Çiftlikleri Müdürü Necati Turgay’ın ifadelerinden anlaşılacağı gibi köşk,1929 yılının Aralık ayında dahi, henüz bitmemiştir. Aynı zamanda, yine Cumhuriyet gazetesinin 14 Eylül 1929 tarihli sayısında yer alan haberde Atatürk Termal bölgesinde bulunan Yaveran Köşkü’nde(Yaverler Köşkü) kalmıştır. Ayrıca, Milliyet gazetesinin 28 Ağustos 1929 tarihli sayısında, Seyrisefain Müdürü Umumisi olan Sadullah Bey gazeteye verdiği demecinde, o gün, Yalova’da yaşanan süreci anlatırken, Atatürk’ün Millet Çiftliği denilen çok geniş bir arazi satın aldığından söz eder. Bu durumda köşkün yapımına en erken 28 Ağustos tarihinden itibaren başlanabileceğini farz edersek anlatılan hikayeye göre köşk inşaatının 15 günde bitirilmesi gerekmektedir. 13 Eylül 1929 tarihli Cumhuriyet gazetesindeki yer alan haberde bir tuhaflık olduğu ortadır, dönem itibariyle Yalova’nın başta Termal ilçesinde olmak üzere bir çok yerinde yeni binalar ve alt yapı çalışmaları yapılıyor olması bu karışıklığa yol açmış olabilir.
Film hazırlanırken döneme uygun Atatürk görsellerinden yararlanılmıştır. Filmin açılışında, yolculuk sahnelerinde, çınar ağacının ilk görülmesinde ve köşk inşaatının aralık ayındaki teftişinde konuya uygun görsel yokluğu nedeniyle başka tarihlere ait görsellerden kolaj yapılmıştır. Ancak köşkün taşınmasını kapsayan son iki gün için sadece uygun görseller kullanılmıştır.
Bu filmin konunun aydınlatılmasına ve yanlışların düzeltilmesine yardımcı olması dileğiyle, benzer Atatürk filmlerinde tekrar buluşmak üzere hoşçakalın.

cineÇINAR

[TulayAdin]

Bence çok güzel olmuş ellerine emeğine sağlık Ata mizi görebilme k çok güzel olurdu 83 yıl geçti özlemi bitmiyor onu güzel söz ler le yat etidiyoruz huzur içinde yat Ata m

[metehan]

Videodaki müziği nereden bulabilirim acaba bilen var mı?

[elifdelimisss]

Deniz manzarasını Çınar ağacı engellediği için köşkü beğenmemiş yıkılmasını istemiştir ağacı korumak falan bildiğin hikaye