Άης Μάμας

Показать описание

Ο Άης Μάμας. Τραγούδι από τον δίσκο "Άγιος είσαι στην θωριά, Άγγελος στη Θεότη" (οι Άγιοι στην δημοτική μουσική μας παράδοση) του Ι.Ν. Παμμεγίστων Ταξιαρχών Μοσχάτου.

Ἀκριτικό τραγούδι Κύπρου σέ ρυθμό ἑπτάσημο. Τό τραγούδι δέν ἔχει ξαναηχογραφηθεῖ. Ὁ δεκαπεντασύλλαβος στίχος του διασώζεται ἀπό τόν Κ. Χατζηστεφάνου. Ἡ μουσική ἀκολουθεῖ τήν ἀκριτική «φωνή», μιά μελωδία δηλαδή τήν ὁποία χρησιμοποιοῦσαν οἱ Κύπριοι παραδοσιακοί ἐκτελεστές γιά νά τραγουδήσουν τά ἀκριτικά ποιήματα. Ἡ παροῦσα ἐκτέλεση τοῦ «Ἅη Μάμα», στηρίζεται στήν διδακτορική διατριβή τοῦ Πανίκου Γιωργούδη, ὁ ὁποῖος ἀναφέρει ὅτι «Στήν περιφέρεια Μόρφου, ἡ λατρεία τοῦ Ἁγίου Μάμαντα ἔχει ἰδιαίτερη σχέση μέ τό ἀκριτικό ἔπος, διότι οἱ ἀκρίτες στρατοπέδευσαν στήν πεδιάδα τῆς Μόρφου. Ἔτσι, ἔφεραν μαζί τους καί τή λατρεία τοῦ Ἁγίου Μάμα, πού θεωροῦσαν προστάτη τους. Ὅσα τραγούδια ἀναφέρονται στόν ἅγιο καί ἔχουν δεκαπεντασύλλαβους στίχους τραγουδιοῦνται στήν ἀκριτική φωνή». Ἡ ἱστορία πού παραδίδει τό τραγούδι ἀκουμπάει κατά ἕνα μέρος σέ λαϊκή παράδοση, ἡ ὁποία φαίνεται ὅτι δημιουργήθηκε κατά τήν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας, ἀφοῦ πουθενά στό συναξάρι τοῦ ἁγίου δέν μαρτυρεῖται νά προκάλεσε τήν ὀργή κάποιου βασιλιά ἐπειδή ἔβγαλε τό κοπάδι ἀπό τό μαντρί, στή συνέχεια νά ἔστειλε ὁ βασιλιάς κάποιους νά τόν φωνάξουν στό παλάτι, ἐκεῖνος νά μπαίνει στήν πόλη καβάλα σέ λιοντάρι καί ὁ βασιλιάς νά στέλνει κάποιους νά τόν σκοτώσουν. Ὁμοίως, δέν μαρτυρεῖται νά ὁραματίστηκε κάποιος ἱερέας ἀπ’ τή Μόρφου τόν ἅγιο νά τοῦ ζητάει νά πάει νά πάρει τό σκήνωμά του. Εἶναι πιθανόν ὁ ποιητής τοῦ τραγουδιοῦ νά μπερδεύει τά στοιχεῖα τῆς εἰκόνας τοῦ ἁγίου μέ τόν μύθο. Σέ κάθε περίπτωση, τό τέλος τοῦ τραγουδιοῦ μαρτυρεῖ μιά πραγματικότητα: τήν μεγάλη εὐλάβεια πού ἔχουν οἱ κάτοικοι τῆς Μόρφου στόν προστάτη ἅγιό τους, τοῦ ὁποίου τμῆμα τοῦ ἱεροῦ λειψάνου βρισκόταν στόν ναό τῆς κωμόπολης. Ἡ Μόρφου σήμερα τελεῖ ὑπό τουρκική κατοχή.

Παίζουν οι μουσικοί:

Κωστής Καλαϊτζάκης, λαοῦτο
Γιῶργος Βασιλάκης, βιολί
Σύλβια Κουτρούλη, νέι
Ἑλένη Καλπία, κανονάκι
Νεκτάριος Πάλμος, μπεντίρ
Ἀναστασία Χατζηπαύλου, φωνή