Zaufanie do nauki | Otwarta nauka w Centrum Kopernika #20

Celem odcinka jest przedyskutowanie problemu szeroko pojętego zaufania do nauki. Po zdefiniowaniu, na czym polegać może analiza zaufania w kontekście nauki przyjrzymy się w jaki sposób niereplikowalność badań może wpłynąć na ich ocenę oraz w jaki sposób praktyki otwartej nauki mogą zmieniać nasze postrzeganie nauki, naukowców i naukowczyń.

Gospodarzami podcastu są dr Katarzyna Jaśko (Uniwersytet Jagielloński) oraz dr Bartosz Janik (Uniwersytet Śląski w Katowicach).

Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach projektu „Otwarta Nauka w Centrum Kopernika”.

Literatura:
Wingen, T., Berkessel, J. B., & Dohle, S. (2022). Caution, Preprint! Brief Explanations Allow Nonscientists to Differentiate Between Preprints and Peer-Reviewed Journal Articles. Advances in Methods and Practices in Psychological Science, 5(1), 25152459211070559.
Costa, E., Inbar, Y., & Tannenbaum, D. (2022). Do Registered Reports Make Scientific Findings More Believable to the Public?. Collabra: Psychology, 8(1), 32607.
Chopik, W. J., Bremner, R. H., Defever, A. M., & Keller, V. N. (2018). How (and whether) to teach undergraduates about the replication crisis in psychological science. Teaching of psychology, 45(2), 158-163.
Altenmüller, M. S., Nuding, S., & Gollwitzer, M. (2021). No harm in being self-corrective: Self-criticism and reform intentions increase researchers’ epistemic trustworthiness and credibility in the eyes of the public. Public understanding of science, 30(8), 962-976.
Wingen, T., Berkessel, J. B., & Englich, B. (2020). No replication, no trust? How low replicability influences trust in psychology. Social Psychological and Personality Science, 11(4), 454-463.
Rosman, T., Bosnjak, M., Silber, H., Koßmann, J., & Heycke, T. (2022). Open science and public trust in science: Results from two studies. Public Understanding of Science, 09636625221100686.
Hendriks, F., Kienhues, D., & Bromme, R. (2020). Replication crisis= trust crisis? The effect of successful vs failed replications on laypeople’s trust in researchers and research. Public Understanding of Science, 29(3), 270-288.
Mede, N. G., Schäfer, M. S., Ziegler, R., & Weißkopf, M. (2021). The “replication crisis” in the public eye: Germans’ awareness and perceptions of the (ir) reproducibility of scientific research. Public Understanding of Science, 30(1), 91-102.

Słuchaj nas także w:

[Propherex]

- Cześć Rysiek. Wiesz co, nie chcę, żebyś do nas więcej przychodził.
- Jak to, co się stało?
- No nie, po prostu nie przychodź.
- Ale co się stało, do cholery?
- Jak byłeś u nas ostatnio, to zginęło nam 150 złotych.
- Chyba nie myślisz, że to ja?
- No nie, pieniądze się znalazły, ale wiesz, niesmak pozostał

[dominikdudek]

Zaufanie do nauki... Nauka to założenie, twierdzenie i procedura dowodowa.

[nihilistycznyateista]

Co do tego badania poziomu zaufania w kontekscie poziomu replikowalności - to wniosek jest o wiele prostszy i zmiana warunków nic nie zmieni. Tu nie jest problemem na ile poziom replikowalności wzrośnie, bo zaufanie nadal będzie obniżone, nawet jeśli wyniesie on 99%. Bo zaufanie może odbudować w pełni tylko nierealna sytuacja, która zachodzi na przykład choćby w przypadku teorii ewolucji - czyli nie istnieje ani jedno badanie, które ją obala, a miliony badań, które ją potwierdzają. Replikowalnosc wynosi okrągłe 100% i do tego ludzie mają zaufanie. A tak, jak zamiast się potwierdzać raz na 10 potwierdza się 9 razy na 10 - to dalej jest to wynik o jakimś stopniu niepewności. Bardzo małym ale jednak.
To tak samo, jak strach przed katastrofą lotniczą nie spada, jak ludziom dać do przeczytania statystyki, że umiera 1 na milion pasażerów, czy ile to tam wynosi. Liczy się tylko to, że istnieje JAKIEŚ ryzyko. Ono może być śmiesznie małe, ale póki jakieś jest - ma znaczenie w budowaniu zaufania. Ryzyko wyniku negatywnego powoduje strach, a strach wywołuje niepewność. I to tyle.

[Niekumak]

Czy mogliby Państwo wskazać linki gdzie znajdziemy aktualne protesty formułowane przez uznawanych przez Państwa LUDZI NAUKI wobec nieuczciwości, braku etyki, nadużyć zaufania, uzależnienia od polityków lub sponsorów w branży naukowej?

[MrWiegul]

Pozwalanie na przepychanie ideologii i innych fałszywych wartości za pomocą nauki, powoduje że pozostała część nauki cierpi na brak zaufania. Najpierw trzeba oczyścić środowisko naukowe a potem oczekiwać zaufania.

[mjfryc]

Kluczowy jest wpływ badań naukowych na tworzone prawo, bo to prawo wpływa na jakość życia ludzi.
Istotna jest tu hierarchia wartości.
Na przykład z jakiegoś badania może wynikać, że ograniczając wolność człowieka w jakiś sposób - zwiększamy zyski ogółu.
Osobiście jestem przeciwny stosowaniu nauki do przymusowego zwiększania produktywności społeczeństwa, bo wtedy społeczeństwo, ludzie - degradowani są do roli bydła, którym zarządza się właśnie przez pryzmat zysków materialnych.
Uważam, że wolność jednostki jest ważniejsza niż dobro ogółu i ta wolność powinna być ograniczana wyłącznie w niezbędnym stopniu do funkcjonowania państwa, nic ponadto.
Nauka może być wykorzystywana do inwigilacji ludzi, a nawet do podświadomego sterowania ludźmi - wiedza jest bronią, stosowanie inżynierii społecznej - jest bronią masowego rażenia.
Podsumowując, rażącym nieporozumieniem jest wg mnie podejście "musisz postępować tak, bo wg nauki wynika, że tak jest najlepiej", gdyż poza nauką jest jeszcze osobowość, wola człowieka.

[dawi]

Komercjalizacja nauki, jest zła, to pokał XIX wiek. Nacjonalizacja taką jaką mamy ówcześnie to też ślepa droga, nie wiem, ale mam wrażenie, że coś pomiędzy byłoby lekarstwem. Aby to wypracować, to jeszcze długa droga. Żaden system nie będzie zresztą idealny, ale nauka ma mieć jakiś cel większy niż to, że tworzy etaty. Nie dam idealnej porady, ja jej poprostu nie znam. Ale wiem, jedno, gadamy cały czas o tym samym i nic z tego nie wynika, kręcimy się jak pies za swoim ogonem, to nie jest żadne rozwiązanie.

[adamkluska]

Według mnie można szkodzić o ile końcowe skutki wyjdą na plus.
Czasem musi boleć, czy lekarstwo może być bardzo niedobre.

[konradnsa]

„…with the speed of science…” A.Bourla, Pfizer
“We own the science…” Melisa Fleming UN
“I’m a science…” dr.A.Fauci
😂

[nihilistycznyateista]

Będąc chamskim i czepliwym cynikiem, zapytał bym, czy ten wynik - jeśli ludziom powiedzieć, ze wyniki się nie replikują, to ich zaufanie do nauki spada - właściwie jest replikowalny;]

[dawi]

Nauka, zawsze pokazywała jej różnorodność. Wyniki mogą być tak różne, na ten sam temat w zależności od próbek, badanych.

[piotrsobczak]

Włączana ten odcinki wyłącznie żeby popatrzeć na to jak ta pani wygląda w tak dużych słuchawkach.