Kaos Teorisi ve Kelebek Etkisi nedir?

İsviçre’nin Bern kentindeki saat kulesi biraz geri kalmıştı,
2 dakika kadar..
Bu nedenle Kulenin yakınlarında yaşayan bir adam, işe gitmek için her gün uyandığı saatte uyanamadı;
geç kaldığını farkedince biraz sinirleri bozulmuştu..
Giyinip hazırlanması, kahvesini içmesi normalden biraz uzun sürdü.
Önceki günlere göre 5 dakika daha geç evden ayrıldı
Tam sokağın karşısına geçerken,
bir bankacının arabası da karşıdan geliyordu,
Adam, geç kalmamın da sersemliğiyle, arabanın geldiğini fark edememişti.
Arabanın çarptığı adam öldü…
Şimdi bu kişinin Albert Einstein olduğunu düşünün…
O yıl, yani 1905’te Einstein’ın 4 makalesi yayınlanacaktı ve bu makaleler
modern fiziğin temelini oluşturan makaleler…
GPS, TV ekranları, taşınabilir bilgisayarlar yaratmamızı sağlayan yarı iletkenler gibi yenilikler asla olmayacaktı.
Bir araba kazası bunların hepsini yok edecekti.
Bilgisayar, laptop, cep telefonu. bunlar olmayabilirdi.
Hatta bu video bile.
İşte bu olaylar silsilesine Kaos Teorisini temelini de oluşturan kelebek etkisi diyoruz.
Yüzyıllar boyunca dünyayı anlamak için ISaac Newton’ın klasik fizik yasalarını kullandık.
Bu yasalara göre, eğer bir cismin mevcut durumunu biliyorsak gelecekteki halini de görece tahmin edebiliriz.
Kaos Teorisi işte bu determinist yaklaşımı sorguluyor.
Yani her şey öyle saat gibi tahmin edilebilir değil.
Bu videomuza Kaos Teorisi ve Kelebek Etkisi'nin evreni anlamamıza nasıl yardım edebileceğine bakıyoruz.

[evrimagaci]

Animasyonlar harika; ancak Kaos Teorisi Newton Teorisi ile uyumsuz gibi anlatılmış, halbuki Kaos Teorisi tamamen Newtonyen bir teori. Keza Kaos Teorisi'nin determinizmle çeliştiği iddia edilmiş; ancak kaotik sistemler determinist de olabilir, non-determinist de. Mesela Lorentz'in hesaplamalarındaki o 3 hanenin uzun vadede fark yaratması normal, çünkü sonuçta 0.516127 ile 0.516 sayıları aynı sayılar değiller. Bu, sistemin non-determinist olduğu anlamına gelmiyor, küçük hataların uzun vadede birikerek büyük farklar yaratabileceğine işaret ediyor. Eğer Lorentz'in çalıştığı sistemde düzeltme faktörleri olsaydı (PID kontrolörler gibi), o zaman o ufak farklardan kaynaklanan hatalar eritilerek yok edilebilirdi. Tabii bu video, BBC News'a ait İngilizce videonun birebir çevirisi olduğu için bu düzeltmeleri oraya göndermek gerek ama bunu okuyanlara için not düşmüş olalım.

[metic]

Türkiye olarak çok yakınen bildiğimiz bir kavram bu kelebek etkisi, öyle ki Zimbabve'den atılan mızraktan bile etkilenir durumdayız.

[mustafaerk]

Grafik ve animasyonlar mükemmel. 👏🏼👏🏼👏🏼

[umittasdemir]

elinize sağlık BBC`nin yaptığı bu tarz videolar çok hoşuma gidiyor.

[MultiRawenVR]

Konuyla alakalı çok araştırıp okumuş biri olarak hoş bir video olmuş fakat bu ancak girişin girişi olabilir konu için 🙃

[ademozsular]

Video ve grafikler çok iyi olmuş, ama konu çok yüzeysel olmuş. Emeğinize sağlık yine de 😊

[lycd]

Muhteşem bir video, kalitem arttı resmen

[Mesttefe]

Sonu olmayan ve belirsiz olan herşey niye bu kadar dikkatimi çekiyor 😅

[Daftberk]

5 dakika ne ? Böyle bir konu için en az 15 dakikalık video yapmanız lazımdı. Yinede teşekkürler

[AHMETYildiz-bvgr]

Bbc turkce❤❤❤ 🎉🎉🎉 kolay gelsin❤❤❤ ellerinize sağlık❤

[Integral]

Kelebek etkisi kadar kelebeğin tepkisi de önemli. Dünya yok olmanın eşiğinde, insanoğlu her sene 40 bin çeşit canlının yok olmasına yol açıyor 😔

[Karahan]

Her atomun yerini ve hareketini bilen Allahtır o yüzden Allah her şeyi bilir. islam mükemmeldir.

[ozersahin]

Mesela R.T.E futbolcu olarak kalsaydı neler olurdu ;

[mertdedebas]

Bir ortama kel girerse herkes ona bakar. Buna da "kelebak" etkisi denir.

[chalky_white]

Einstein olmasa bir başkası olacaktı. Zaten Einstein’ın fikirlerinin çoğunun temeli atılmıştı, Einstein tüm bunları tek bir çatı altında topladı.

[mertacr]

Eminim ki "kelebek etkisi" en çok sıradan insanları (yani bizi) etkilemek için kullanılıyor.. Bizim ufacık deyip görmezden geldiğimiz şeyler; oturup takip ettiğimiz, okuduğumuz, video ve belgesellerini izlediğimiz şeylere evrilmiyor..

[tongucyavuzer]

eğer hikayemiz albert einstein ile başlıyor ise yani maskulin dominant bir şahsiyete gerek duyuyorsa farklı bir modellemede yapılabilir . bilinmeyen bir insanımsı tür var olsun ve dünyada yaşayan canlıların suretine dönüşebilsin . mavi ten rengi olan bir insan örneğin isterse kedi isterse kelebek istersede şöyle nebileyim zürafa haline fiziksel olarak dönüşebilsin . metamorfoz gibi . kelebek bir tırtıl iken muhteşem kanatlı bir böceğe dönüşüyor . kaos teorisinin albert einstein ile anlatılmaya ihtiyacının olmaması gerekir .bir konu hakkında ciltler dolusu yazı varsa o konu ya anlaşılmamılştır yada bilinmeyenler vardır. temel şeyler çok basittir E= m * c ^2 gibi F = m * a gibidir üç harfle yazılırlar iki satırda anlatılırlar herkesde anlar

[fak]

Bugün bir aydır gözlemlediğim kozalardan kelebekler çıkmaya başladı ve şimdi de kelebek etkisi videosu karşıma çıktı. Matrix hata mi yapıyor yoksa.

[ahmetemreinan]

Biz bilinen şeyleri de yanlış yaptığımız için... bu, şimdilik bize lüks.

[Sivridil]

Küçük insanların yapmış olduğu hareketler küçük sonuçlara yol açarken, büyük insanların yapmış olduğu küçük hareketler büyük sonuçlara sebebiyet verir.

Lakin bir sürü küçük insanın yapmış olduğu hareket, büyük sonuçlara da sebebiyet verir.

Buna demokraside diyebiliriz.
Veya büyük halk hareketleri.
Bir düzen oluştururken, diğeri düzeni bozar.