Раъно Абдуллаева: Наврўзни мен тақиқламаганман

Ўзбекистон тарих китобларида мустақилликдан аввал Совет ҳукумати Наврўз байрамини тақиқлаган деган иддао бор. Маълум бўлишича, Наврўзни диний байрам сифатида тақиқлашга уриниш фақат бир марта 1987 йилда Ўзбекистон комфирқасининг 7 мартдаги мажлисида муҳокама бўлган. Наврўзни амалда йўққа чиқарадиган бу “таклиф” Ўзбекистон компартиясининг мафкура бўйича собиқ котибаси Раъно Абдуллаева номи билан боғланади.

Озодлик тасарруфида мавжуд бўлган Совет Ўзбекистонида чоп қилинган газеталарнинг илк саҳифаларида Наврўз Ўзбекистонда кенг кўламда нишонлангани ҳақидаги маълумотларни кўрамиз.

Маълум бўлишича, Наврўзни диний байрам сифатида тақиқлашга уриниш фақат бир марта 1987 йилда собиқ Ўзбекистон ССР комфирқасининг 7 мартдаги мажлисида муҳокама бўлган. Муҳокамада Наврўзни 21 мартда эмас 10 апрелда “Навбаҳор” номи билан кўчат экиш билан боғлиқ совет байрами сифатида нишонлаш таклиф қилинган.

[shaxzodashoisoqova]

Эй ифлос жалап кутингни кисиб юр.сен узбек халкини душманисан.энди давринг утиб акл кириб колдими.бу фикр айнан сендан чиккан

[СобиржонХусанов-гг]

Кечаги дек Эсимда Абдуллаева Ранохон Сиз Усмонхужаев Иномжон вактида Наврузни йук килиш хакида радиодан Навруз эскилик тавкими деб Сиз гапирдингиз Рофик Нишонов келиб Узбекистонда одамларга 25сутиккача ер беришни куллади

[fathergo]

Ra’no Abdullayeva – Navro’z bayramiga ta’qiq va Sharof Rashidovning jazmani.
Ra’no Abdullayeva 1935-yil qonga botgan NKVD ofitseri oilasida tug’ilgan. Lekin bu faktga ishona olmadim.  Chunki boshqa manbada uni akademik Habib Abdullaev qizi deya yozishgan. 
U uchta-to’rtta erkakning kuchini o’zida mujassam etgan bir ayol edi. Hamma undan qo’rqardi. Buxoro va Samarqand viloyati qo’mitalarida ishlagan. O’zbekiston respublikasi kommunistik partiyasi markaziy qo’mitasi g’oyachisi bo’lgan. Ya’ni uning vazifasi o’sha davr dini bo’lgan – kommunizmga odamlarning qay darajada itoat etish yoki etmasligini nazorat qilish va ushbu din g’oyalarini mustahkamlash edi.
Bu borada ayta olamizki Ra’no Abdullayeva katta ishlar qila olgan. Uning davrida hatto Stalin davrida ham ba’zan kuzatilinmagan ashaddiy ta’qiqlar bo’ldi.
U Samarqandga kelganda  Qishloq xo’jalik institutida bir talaba qizni “Nega ishton kiyding, madaniyatsiz?” deb koyiganini, Samarqand tuman rahbarlari (Mo’min Sherqulov va boshqalar)ni bir diniy majmua qurilishiga g’isht olishga ruxsat etishgani bois partiyadan o’chirib, ishdan haydatganini bevosita bilishadi.
Uning davrida kommunistlar va hukumatda ishlaganlar ota-onalarining o’lim marosimida to’n, do’ppi kiyib, bellariga belbog’ bog’laganlari uchun partiyadan quvilib, ishdan olinib, hatto qamalganlarining guvohi bo’lishgan. O’sha davrda qabristonlarda Qur’on tilovati o’rniga kommunistik nutqlar irod qilishni talab etishganini ham ko’pchilik yaxshi eslaydi. Sovet davridagi eng qaqshatqich yillardagidan ham yomon bo’lgan ishning boshida bevosita Ra’no Abdullaeva turgani ko’pchilikka ma’lum.
Aynan Ra’no Abdullaeva Navrozning bayram sifatida nishonanishiga qarshi chiqqan va bu bayramni bekor qilishga uringan. Unga qarshi Muhammad Solih boshliq 53 nafar shoir, adiblar va deputatlar Moskvaga yozishgan. Ammo Abdullaeva ishdan chetlatilinmagan. Ra'no aksiga olib, bugun bu faktni rad etgan.
Mustaqillik yillarida ba’zilar 1980 yillar o’rtasida O’zbekiston Kompartiyasi Markaziy komitetida ideologiya masalalari bo’yicha kotib bo’lgan Ra’no Abdullaevani qahramon deb yozmoqdalar. Uning o’zi ham o’zini Islom dini tarafida turgan qahramon ayol qilib ko’rsatmoqda. Jumladan, 2006 yil Mart oyida “Ozodlik” radiosida ana shu haqda gapirgan. Mirziyoyev davrida ham gapirdi.
Ana shu ayol ketgandan keyin O’zbekistonning ko’ksiga shamol tegib, diniy erkinliklar yo’li ochilgandi. Istagan odam istagan machitiga boradigan, xohlagan mahalla xohlagan erida ibodatgoh quradigan, diniy mavzularda istalgani qadar bahs yuritiladigan, kitoblar chop etiladigan bir zamon bo’lgandi. 1990 yillarning boshiga kelib, musulmon jamoalarning rahnamolari millat vakili etib saylangan, radio va televidenieda erkin diniy minbarlar tashkil qilingan, hatto ba’zilar Islom uyg’onish partiyasini tuzib, saylovlarda qatnashish istagini ham ko’rsatishgandi.
Ra’no Abdullaeva “o’zbek ishi” doirasida qamalgan. Uning Gdlyanga bergan bayonotida o’zining Sharof Rashidovga juda yaqin bo’lgani va o’zidan 18 yosh katta bu odam bilan ishqiy aloqalar qilganini so’zlagan. Aynan ayolning Rashidov bilan juda yaqin bo’lgani uning qamoqqa olinishiga olib keldi. 2 yildan keyin sud uni ozod qilgan.
Bu ayol Rashidov bilan 1967-yili tanishgan va Rashidov yordami ila pillapoyalardan ko’tarilgan. U o’z iqrorida o’sha davrlarda, ya'ni Rashidov davridagi korrupsiyaning bir qancha voqealarini sanab bergan va o’zi hamda birinchi rahbar bu ishda qatnashganini qo’shimcha qilgan. Ra’noning haqiqiy eri Rashid Abduraimov bo’lgan. Abdullaevaning o’g’li Ravshan bugun ma’sul lavozimlarda ishlaydi.
Ra’no Sharof aka uchun 1969-yili Lyudmila ismli qiz tug’gan va juftlik qizni tug’ruqxonadayoq tashlab ketgan. Bu haqida hozir Peterburgda yashayotgan o’sha qiz va uning avlodlari so’zlab berishgan.

[mirrosla]

Абдулла Орипов хам кут эдиканда унака деган булса

[ОзодаАхмедова-жк]

Гийбат хам эви биланда, уят!