Γράμματα αγάπης στον Στάλιν -Δημήτρης Μυλωνάς

Φωτογραφίες-ερωτήσεις-βίντεο: Άγγελος Καλοδούκας
Μια από τις καλύτερες θεατρικές παραστάσεις που έχω δει τα τελευταία χρόνια παίζεται στο θέατρο Επί Κολωνώ, Ναυπλίου 12 και Λένορμαν 94.
Πρόκειται για το «Γράμματα αγάπης στον Στάλιν», του Χουάν Μαγιόρκα, Ισπανού θεατρικού συγγραφέα και δοκιμιογράφου.
Σας το δηλώνω εξ’ αρχής και χωρίς περιστροφές: αν χάσετε αυτήν την παράσταση θα το μετανιώσετε!
Η υπόθεση του θεατρικού έργου αφορά τον Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς του 20ου αιώνα. Για το βιβλίο του «Ο Μετρ και η Μαργαρίτα» ο Μπόρχες είχε πει ότι είναι το αριστούργημα του αιώνα. Εάν δεν το έχετε διαβάσει πρέπει να το κάνετε άμεσα. Είναι μια συγκλονιστική περιγραφή της σταλινικής Ρωσίας, μ’ ένα εντελώς μαγικό τρόπο. Εκπληκτική πρόζα, απλά δεν υπάρχουν λόγια. Αξεπέραστο αριστούργημα! Στο μυθιστόρημα ο Σατανάς επισκέπτεται τη Μόσχα της δεκαετίας τού 1930 και μαζί με την ακολουθία του θα κάνει άνω κάτω την ρωσική κοινωνία. Το έργο δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά σε λογοκριμένες συνέχειες στο λογοτεχνικό περιοδικό "Μόσκβα" μόλις το 1966/1967, σχεδόν 30 χρόνια μετά τον θάνατο τού Μπουλγκάκοφ. Η πρώτη πλήρης έκδοση σε μορφή βιβλίου εμφανίστηκε το 1973.
Τα έργα του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ (φυσιολογικά, θα λέγαμε…) είχαν απαγορευτεί στην σταλινική Ρωσία στις αρχές της δεκαετίας του 1930 και ταυτόχρονα του είχε απαγορευτεί η εργασία σε οποιαδήποτε θέατρο της χώρας, εκτός και εάν συμμορφωθεί με τις γραμμές της κυβέρνησης.
Ο Χουάν Μαγιόρκα δραματοποιεί την όλη ιστορία. Ο Μπουλγκάκοφ γράφει επίμονα το ένα γράμμα μετά το άλλο στον Στάλιν, με την παράκληση είτε να του δοθεί η ελευθερία να γράφει όπως θέλει ή να του δοθεί η άδεια να φύγει από την χώρα, χωρίς να λαμβάνει όμως καμία απάντηση. Κάποια στιγμή λαμβάνει τηλεφώνημα από κάποιον που ισχυρίζεται ότι είναι ο Στάλιν. Και ακριβώς τη στιγμή που πάνε να ορίσουν ημερομηνία να συναντηθούν, κόβεται η γραμμή.
Η συνάντηση με τον Στάλιν γίνεται έμμονη ιδέα για τον Μπουλγκάκοφ. Κάποια στιγμή μπαίνει ο ίδιος ο Στάλιν στο σπίτι του συγγραφέα. Στο θεατρικό έργο, είναι προφανές ότι πρόκειται για φαντασίωση του Μπουλγκάκοφ.
Ουσιαστικά το έργο είναι ένας στοχασμός για τη σχέση εξουσίας και καλλιτεχνικής έκφρασης και ελευθερίας. Το θεατρικό έργο είναι τόσο καλογραμμένο που πολλές φορές αισθάνθηκα αφάνταστη συγκίνηση. Πρόκειται για ένα έργο που πραγματικά σου αφυπνίζει τις αισθήσεις και, ταυτόχρονα, το μυαλό.
Συμπληρώστε σε όλα αυτά την εξαιρετική σκηνοθεσία του Δημήτρη Μυλωνά και τις άψογες ερμηνείες των ηθοποιών: της Άννας Ελεφάντη, ως της συζύγου του Μπουλγκάκοφ, του Μελέτη Ηλία, ως Μπουλγκάκοφ και του Σπύρου Τσεκούρα ως Στάλιν.
Για άλλη μια φορά σας το τονίζω (και σας προειδοποιώ!):
Μη χάσετε αυτήν την εξαιρετική παράσταση. Θα χάσετε!