Қайыр хан

Ортағасырда Отырар қаласы ірі мәдени, ғылыми, сауда орталығына айналды. Әлемде кітаптарының саны мен сапасы жағынан екінші орынға шыққан тарихи кітапханада Отырарда болды. Шыңғысханның заманында қала жермен-жексен болып, қиратылып, әлемге белгілі кітапханасы өртелді.

Моңғол шапқыншылығы кезінде Отырар қаласының билеушісі, Хорезм билеушісіне қызмет еткен қыпшақ тайпасынан шыққан Қайыр хан болды. «Тарих тағылымы Сапар Ысқақовпен» жобасында Қайырхан туралы естелік айтақпыз.

Өткен тарихқа үңілер болсақ, XIII ғасырдың бас кезінде Шыңғыс ханның Қытайға жасаған сәтті жорықтарынан кейін Хорезм шаһы Мұхаммед Қарақорымға жедел түрде екі елшілік аттандырды. Ол елшіліктерді қабылдаған Шыңғыс хан да өз тарапынан Хорезмге елшілік аттандырды. Екі жақты келісімдерден кейін көп ұзамай 500 түйеден тұратын, құрамында 450 адам бар сауда керуені 1218 жылы Қарақорымнан Отырар қаласына келіп жетті. Саудагерлер арасында Шыңғыс ханның тыңшылары бар деп есептеген Қайырхан керуенді тонап, адамдарын қырып тастады.

Шыңғыс хан Қайырханды ұстап беруді талап етті, бірақ Хорезмшаһ бұл талапты орындамай, келген елшілерді өлтірді. Нәтижесінде екі ел арасында соғыс басталып, 1219 ж. қыркүйекте Шыңғыс хан әскері Ертістен Жетісуарқылы Сырдарияға келіп жетті. Отырарға таяғанда Шыңғыс хан қаланы қоршауға ұлдары Шағатай мен Үгедей басқарған әскерлерді қалдырып, өзі Бұхараға аттанды. Қайырхан бар күшін салып қорғанды. Қорғаныстың 5-айы бітуге таянғанда хорезмдік әскербасы Қараша-Хаджиб 10 мыңдық қолымен беріліп, моңғолдарды қалаға кіргізіп жіберді. Толығырақ Қайырхан туралы төмендегі видеожобада

#СапарЫсқақов #Дештіқыпшақ #Бабаларізімен #Тарихтағылымы

[orinbasarkoshkarov]

Отырарда. Қайырхан бабымызға естеркіш ашылсын

[orinbasarkoshkarov]

Қайырхан. Қаңлы руының ханы. Мен ұрпағыммын

[SSD]

ол кезде казах халкы болган жок отырарда канлылар кыпшактар тайпалары мекенденген казах тайпалары керейлер коныраттар найман дулат арын жалайырлар барлыгы чингисхан аскеринин кол астында бирге болганы тарихи фактлер так что отирик тарих айтып елдин басын айналдырып кажет жок

[nomadstv]

Ағасы Қаңлының бәрін қыпшақ деп айтасалдыңыз ғо. Қайырхан Қаңлы болған. Ол кезде сырдың бойы Отырар туркестан ол жерге Қаңлылар қоныстаңған.

[qaiyrchannel]

Менің атым Қайырхан БІРАҚ мен жетімдермін

[ТюлютайМатин]

Қайыр хан қыпшақ. Ол бұрынғы басқа елдердің тарихында жазылған. Шыңғыс хан ( Тимучин ) монғол. Оның үшінші ұрпағына дейін буддист болған.

[orinbasarkoshkarov]

Қайырхан қандай қыпшақ. Ол қаңлы руынан. Тарихыңызды ортада сөзіңізде. Жазбаша жазыңыз

[НуржанТуьтаев]

Көке шынғысхан сауданы күшеитті бəріне шалбар кигізді егардагы үзенгіні шынғысхан шығардығой ол кезде бəрі юбка киіп жүрді Шынғысхан шалбар кигізді бүкіл əлемге

[АйбекРахимов-иб]

500 барлаушы топтасып жүрмеитін шығар енді😢

[КайратАубакиров-лл]

Дұрыс айтасыз қан ішер жауыз пұтқа табынған шыңғысхан есімін бас әріппен жазуға тұрмайтын.

[ИскандарТопчубаев]

Кайыр хан канды болгон сен кыпшак болсон. Кайыр хан кыпшак болуш керекпи

[ЕртайСапаров-бб]

Тарихты бұрмалап айттың біз тайпалар дан құралғанбыз Сіргелі Селжук Найман Қаңлы Қят болып

[erikmusaev]

Біз ежелден ҚАЗАҚпыз басқаша аталып келдік қазақ болмаған деп айту қазақ қанымызға қиянат қазір кімбіз онда қазақ болмай тарихты білмейсіңба бұрмаламаңдар

[odilbekb-sarkaev]

Муҳаммад энаси Туркон Хотиннинг гапидан чиқа олмаганлиги, бўшлиги учун империя қулади. Шаҳарлар ўзлари бўлиниб ҳимоя қилинсин деган энасининг гапига кириши оқибати. Бўлинганни бўри-шоно ер.

[ҚалжанСерікбай-ыл]

, Шыңғысханнан кемеңгер, онан дəнішпəн хан болғанбаеді ? оның істеген ісі қазақ халқына не беді ? тарихты айтқанда мақсатпен, даналықпен айтса ұрпаққа солай тəрбие болмаспа еді ?
Бұл жерде ойланып сөйлеу керекемеспе еді ????

[orinbasarkoshkarov]

Нақты тарихи дерек барма. Қайырхан бабабыз тулары

[Zharas-qtcg]

Мен Отырардың тумасын!мен ушін Қайырхан бабам!

[aladinastana]

Ағасы, біз сізді түсінбедік? Онда біз Қазақ болып тарих сахнасына 1991жыл жеттікпе? Шнғысхан жауыз болса Майқы би, Нойақы, Кетбұқалар неге жалауын көтеріп жүр Жауыз Манғолдың?

[assalomyaleikym]

Сулеймен шах бастаған көш (қаңлылар)Анатолия жерлеріне қоныстанып оның баласы Ертұғырыл бүкіл түркі тайпаларын біріктіріп Оспан империясын құрды!!!!

[ДавлатжонКосимов-лх]

Нет такого имени Каирхан. Это узбекское имя Хаирхон русские искаженно говорят. У много узбеков чя фамилия или имя начинались с буквы Х писались К . Русские затрудняться говорить Худойберди и говорили и писали Кудайберди.слово Хайир по узбекски означает, ,дарованнный мальчик или человек".