Roma Uygarlığı

Показать описание

Roma Uygarlığı, Roma, Tiberius nehrinin kenarında yedi tepe üzerine kurulmuş bir kenttir. Bu tepeler Palatinus, Aventinus, Caelius, Capitolinus, Esquilinus ve Viminalis’dir. Roma’nın kuruluşu M.Ö. 753 yılı kabul edilir. Kentin kuruluş mitoslarında dişi kurt tarafından emzirilen Romulus öne çıkar. Kent, Romulus tarafından Palatinus tepesinde kurulmuştur. Ayrıca Troia savaşından sonra denize açılan Troia’lı Aeneas’ın da Roma’nın soy atası olduğu inancı Roma’nın Anadolu ile olan ilişkilerinde her zaman önemli rol oynamıştır. Roma MÖ. 3. yüzyılda tüm İtalya’ya egemen hale gelmiştir. Roma Kenti, Krallık, Erken Cumhuriyet, Geç Cumhuriyet dönemlerini yaşamıştır. Roma kenti halkı çoğunlukla Latinlerden oluşmuşsa da başlangıçta Etrüsk kökenli krallar tarafından yönetilen bir şehir devletiydi. MÖ. 509 yılında Latinler, Etrüsk idaresine isyan ederek kraliyet ailesini Roma şehrinden kovmuş ve Roma Cumhuriyeti’ni kurmuşlardır. Geç Cumhuriyet Dönemi aynı zamanda Yunan hayranlığının ortaya çıktığı dönemdir. M.Ö. 31 yılında Antonius ve Kleopatra ittifakına karşı Actium savaşını kazanan Octavianus MÖ. 27 yılında Augustus unvanını alarak ilk Roma imparatoru olur ve Iulius-Claudius hanedanının iktidarı başlar. Hanedan Augustus sonrası Tiberius, Caligula, Claudius ve Nero ile M.S. 68 yılına dek Roma’yı yönetir. Roma Toplumunda Din, Roma toplumu Yunan toplumu gibi çok tanrılıdır. Romalıların ilk kültleri Latium bölgesinin yerel tanrılarıydı. Her aile kendi koruyucu tanrısına özel önem vermekle beraber diğer tanrılara da tapıyordu. Roma’nın kendine özgü bazı yerel veya sonradan geniş çaplı tapınım görmüş tanrısal figürleri olmakla birlikte Yunan tanrı ve tanrıçaları, isimleri değişerek ama temel özelliklerini koruyarak Roma pantheonunu oluştururlar. Ayrıca Hellenistik Dönem’de Büyük İskender’in daha yaşarken tanrısallaştırılması gibi, İmparatorluk Dönemi’nde de Roma imparatorlarının bazıları yaşarken, bazıları ise öldükten sonra tanrılaştırılmıştır. Bu kült tanrıça Roma kültüyle birleştirilmiş ve özellikle eyaletlerde gelişimi teşvik edilmiştir. Örneğin Efes'de dört ayrı imparator adına Sebasteionlar inşa edilmişti. Ankara’daki Augustus Tapınağı da bu amaçla yapılan bir yapıdır. Bazı Roma imparatorlarının ise ölümlerinden sonra anıları lanetlenmiştir. Romalılar, ele geçirdikleri yeni bölgelerdeki yerel dinlere karşı toleranslı davranmışlardır. Dolayısıyla eyaletlerdeki mevcut kültler gelişerek başkent Roma veya diğer metropollere de yayılarak varlıklarını sürdürmüşlerdir. MS. 2 ve 3. yüzyıllarda parlak törenleri ve gizemli karakterleri ile insanlara çekici gelen Doğu dinleri, ölümden sonra başka bir dünyada ikinci bir hayat müjdeledikleri için oldukça popüler olmuştur. Bu sorunlara cevap veremeyen klasik tanrılar ise yavaş yavaş terk edilmiştir. Mısır’dan gelen İsis ve Serapis kültü, İran ve Doğu Anadolu üzerinden gelen Mithraizm ve Hristiyanlık bu dönemde geniş bir alana yayılmıştır. Roma Mimarlığı, Eski Yunan mimarisinin en önemli mekanı dinsel yapılar iken, Roma mimarisinde opera publicum yani kamusal yapılar daha önceliklidir. Kamusal yapılarda görkem ve propaganda isteği baskındır. Mimaride ve şehircilikte simetri en çok dikkat edilen hususlardandır. Cephe mimarisi yine önemli bir unsurdur. Roma mimarisinin en önemli özelliklerinden biri geniş mekanların üstünü kapatabilme becerisi olmuştur. Kemer, tonoz ve kubbenin kullanılması geniş mekanların üstünü kapatabilme yetisi sağlamıştır. Özellikle çatıların kubbe ile örtülmesi mimarların ve mimarinin geldiği noktayı gösterir. Roma şehrindeki Pantheon yapısı bu uygulamanın en anıtsal örneğidir. Roma mimarisinde tuğla ve harç yaygın ve yoğun olarak kullanılır. Çok katlı binalar inşa edilir. Bu binalar nişlerle, dekoratif bezemelerle ve heykellerle süslenir. Roma Heykeltıraşlığı ve Portre Sanatı, Roma heykel sanatını tanımlarken bazı temel unsurlar üzerinde mutlaka durulmalıdır. Bu temel unsurlardan önemli bir tanesi kopyacılıktır. Romalı heykeltıraşlar Yunan heykeltıraşlarının yaptıkları heykelleri kopyalamışlardır. Bu heykeller büyük evlerde, evlerin bahçelerinde veya kentlerde önemli kamusal alanlarda sergilenirdi. Eski Yunan heykel sanatını büyük oranda Roma Dönemi’nde yapılan kopyalar ve antik yazarların tasvirleri yoluyla öğreniyoruz. Diğer bir temel unsur ise Roma portre sanatıdır. Portre sanatında sadece tanrısal figürler veya imparator veya hanedan mensupları, önemli kişiler değil, toplumun diğer kesimleri de realist bir şekilde betimlenmiştir. Augustus ile ilgili bazı sanat eserleri Roma heykeltıraşlığının önemli örnekleri arasındadır. Onunla ilgili en önemli heykel Prima Porta’dır. Roma Uygarlığı belgeseli bütün detayları ile yayında. İyi seyirler dilerim.

00:00 Roma Uygarlığı
06:33 Roma Toplumunda Din
09:49 Roma Mimarlığı
14:43 Roma Heykeltıraşlığı ve Portre Sanatı

#roma #tarih #romaimparatorluğu