Στον Άη Γιώργη της Τόριζας την Δευτέρα του Πάσχα 29/4/19

Επάνω στον όμορφο δασοσκεπή Ταΰγετο ευρίσκονται εκατοντάδες μικρά χωριά και οικισμοί που τα περισσότερα εξ αυτών ήκμασαν κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας. Ο λόγος προφανής. Oι τούρκοι τότε, ήλεγχαν τις περισσότερες πεδινές εκτάσεις και επομένως οι σκλαβωμένοι έλληνες περιορίζοντο στις ορεινές περιοχές, όντες εκεί πιο ασφαλείς και ελεύθεροι.
Ένα από τα εν λόγω ορεινά χωριά -οικισμός ορθότερα- είναι και η καταπράσινη Τόριζα με το εξαιρετικό της κλίμα και τον ανοικτό της ορίζοντα.
Στην Τόριζα, το μόνο κτιστό ζωντανό στοιχείο που συνδέει το τότε με το τώρα, τους προγόνους με τους συγχρόνους και με τους επομένους είναι ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου. Μόνο αυτός απέμεινε από το παρελθόν. Τα χρόνια εκείνα ως κεντρικός ενοριακός ναός, σήμερα ως ένα από τα ιστορικότερα και πιο αγαπητά ξωκκλήσια της ενορίας της Παλαιοπαναγιάς του Δήμου Σπάρτης.
Ασφαλώς, το υπέροχο φυσικό τοπίο είναι το ίδιο! Αυτό, με τις υψηλότερες κορυφές του Ταϋγέτου στα δυτικά και την προς το νότο κατάφυτη από έλατα κεφαλληνιακά και μαυρόπευκα, πλαγιά της Αγιακυριακής, με την "καστροκορυφή" της. Τον προς βορρά, ορεινό όγκο του Αρκουδιά και τον προς ανατολή, ανοικτό ορίζοντα. Η θέα δε αυτή η ανατολική είναι το κάτι άλλο, καθώς, η προς αυτή, αμφιθεατρική της διάταξη, είναι ανεμπόδιστη και επιτρέπει στο μάτι να απολαύσει σχεδόν ολόκληρη τη Λακωνία, από τον Πάρνωνα και την κοιλάδα της Σπάρτης μέχρι τον Λακωνικό Κόλπο, την Ελαφόνησο και τα Κύθηρα (στη θέση Άη Θανάσης). Τα ιδιαίτερα αυτά χαρακτηριστικά, φυσικής ομορφιάς, την έχουν καταστήσει άλλωστε σήμερα ένα ανερχόμενο ορεινό θέρετρο.
Ο Άη Γιώργης της Τόριζας είναι ναός μονοκάμαρος, κτίσμα του 1728, σχετικά μικρός στο μέγεθος αλλά κατάγραφος με τοιχογραφίες μεταβυζαντινές. Το φως εντός του λιγοστό, διαχέεται στο χώρο μόνο από τα παράθυρα του Ιερού και από την κεντρική θύρα. Με το άναμμα όμως των καντηλιών και των κεριών κάτι αλλάζει. Νιώθεις ότι σπάζει αυτή η συνεχής και αιώνια σιωπή του.
Αν ποτέ βρεθείς εκεί, άναψε τα καντήλια κι έπειτα πάρε το παλιό θυμιατήρι στο χέρι και ξεκίνα να θυμιάζεις περιμετρικά εντός του. Πέρασε σχολαστικά μπροστά από τις ολόσωμες φιγούρες των μαρτύρων και των πατέρων της πρώτης ζώνης και ξάφνου θα αισθανθείς ότι αυτές ζωντανεύουν. Ανασήκωσε το βλέμμα και αντίκρισε στην επόμενη αγιογραφική ζώνη το μαρτύριο του Αγίου Γεωργίου, έπειτα τις σκηνές από τους εικοσιτέσσερις οίκους των Χαιρετισμών της Παναγίας μας. Πιο πάνω τους Προφήτες, τους Ευαγγελιστές και τον Παντοκράτορα Χριστό. Όλα θα δεις να ζωντανεύουν. Tι λέω; Όλες οι μορφές είναι ήδη ζωντανές, σε κοιτάζουν στα μάτια και εσύ προσπαθείς να επικοινωνήσεις μαζί τους. Η αίσθηση που θα σε πλημμυρίσει τότε δεν θα 'ναι άλλη από αυτήν της Θείας Χάριτος η οποία θα σου ζεστάνει την καρδιά και θα σε κάνει να νιώσεις ότι δεν είσαι μόνος σου στον οίκο του Θεού.
Ξεχωριστή στιγμή για τον όμορφο αυτό ναό αποτελεί η πανήγυρή του στις 23 Απριλίου ή όπως φέτος (2019) τη Δευτέρα της Λαμπρής. Την ημέρα αυτή εορτάζει όλη η Τόριζα και τελείται η Αναστάσιμη Θεία Λειτουργία μετ΄αρτοκλασίας επί της εορτής του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου.
Τα προγενέστερα χρόνια όμως και σύμφωνα με τις μαρτυρίες των παλαιοτέρων ο εορτασμός ήταν ακόμα πιο λαμπρός καθώς αυτός περιελάμβανε μεγάλο παραδοσιακό γλέντι στον αυλόγυρο της εκκλησίας με το πέρας της Θείας Λειτουργίας. Λαογραφικό στοιχείο του εορτασμού που πλέον έπαψε να υφίσταται ήταν και η συμμετοχή των αλόγων.
Οι άντρες τότε, ανηφόριζαν προς την Τόριζα από την Παλαιοπαναγιά και τα υπόλοιπα χωριά του κάμπου, καβάλα στα στολισμένα με ανοιξιάτικα άνθη άλογα και μουλάρια τους περνώντας ασφαλώς από την Καλιγωτή. Ένα σημείο δηλαδή του δρόμου στα μισά της διαδρομής, όπου σύμφωνα με την παράδοση, υπήρχε καλντερίμι και μια μεγάλη πέτρα με το αποτύπωμα πατήματος αλόγου, του Αγίου Γεωργίου όπως έλεγαν. Και όταν έφταναν στον Άη Γιώργη προσκυνούσαν ευλαβικά και με τάξη.
Αργότερα κατά το απόγευμα έπαιρναν τον δρόμο της επιστροφής προς τα χωριά τους στον κάμπο περνώντας παράλληλα από όλα τα σπίτια των εορταζόντων για να χαιρετίσουν και για να λάβουν το πατροπαράδοτο κέρασμα. Ένα κομμάτι καρυδόπιτα, ραβανί ή ότι άλλο είχε φτιάξει η νοικοκυρά.
Χριστός Ανέστη, Χρόνια Πολλά