Livãdz-Cãlivi-Μegala Livadia Paiko

by Stelush Makedonu
Τα Λιβάδια του Πάικου έως το 1944,ήταν ένας από τους ακμαιότερους κτηνοτροφικούς οικισμούς της Μακεδονίας.
Κτισμένα πάνω στα υψηλότερα οροπέδια του Πάικου σε 1200 μέτρα υψόμετρο,η Κοινότητα Λιβαδίων,πριν τον τελευταίο μεγάλο παγκόσμιο πόλεμο,αποτελούνταν από δυο οικισμούς:τα Μεγάλα Λιβάδια (Μάριλε Λιβάτζ) με οκτακόσια σπίτια και τέσσερις χιλιάδες κατοίκους,και τα Μικρά Λιβάδια (Πάσινα ή Χουάρα ατσά νιίκα) με ογδόντα σπίτια και περίπου τετρακόσιους κατοίκους.
Οι κάτοικοι του δίδυμου οικισμού,Ελληνόβλαχοι,καταγόμενοι από περιοχές της Άνω Μακεδονίας(Γράμμουστα,Μοσχόπολη)και της Πίνδου(Περιβόλι,Σαμαρίνα,Ασπροπόταμος) πρωτοεγκαταστάθηκαν στην περιοχή προς τα τέλη του 18ου αιώνα.Η κύρια οικονομική δραστηριότητα ήταν η κτηνοτροφία.Ο ημινομαδικός της χαρακτήρας στο απόγειο της ανάπτυξης της, ξεπερνούσε τις εκατόν πενήντα χιλιάδες αιγοπρόβατα κάνοντας τα Λιβάδια το σημαντικότερο ορεινό οικισμό της ευρύτερης περιοχής του Πάικου, και την Κοινότητα μια από τις μεγαλύτερες της Κεντρικής Μακεδονίας.Λόγω της στρατηγικής της θέσης βρέθηκε στη δίνη όλων των ιστορικών γεγονότων που άφησαν ανεξίτηλα τα σημάδια τους στην περιοχή.
Μετά την καταστροφή από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής και μία δεύτερη καταστροφή στον εμφύλιο,οι Λιβαδιώτες σκόρπισαν πλέον μόνιμα σε περισσότερους από σαράντα οικισμούς και πόλεις των Νομών Θεσσαλονίκης,Κιλκίς,Πέλλας και Ημαθίας.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 κάποια κοπάδια ανέβηκαν πάλι στα Λιβάδια και ένας επιπλέον μικρός αριθμός Λιβαδιωτών,τριάντα με σαράντα οικογένειες,στράφηκε προς τη γεωργία και ειδικότερα στην καλλιέργεια της πατάτας.
Το 1970 μέσα σε ένα καλοκαίρι διαμορφώνεται ο νέος οικισμός των Μεγάλων Λιβαδίων με ογδόντα περίπου σπίτια.Από τότε έως σήμερα περισσότερα από διακόσια σπίτια έχουν κτισθεί,σημαντικά δε έργα υποδομής που υλοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια δρομολογούν την αναγέννηση του ιστορικού χωριού.Όχι βέβαια με το χαρακτήρα που διαχρονικά αυτό γνώρισε,αλλά φιλοδοξώντας να αποτελέσει το σημείο αναφοράς της πολυπληθούς Λιβαδιώτικης Διασποράς δεύτερης και τρίτης γενιάς.