#3 Celiakia – fakty i mity prof. dr hab. n. med. Bożena Cukrowska

Dieta bezglutenowa jest jedną z najpopularniejszych diet w ostatnich latach - stosują ją celebryci, piszą o niej kolorowe czasopisma i portale internetowe, a półki w księgarniach uginają się od poradników na temat diet bezglutenowych. Jednak ta moda ma swoje dobre i złe strony. Pozytywnym aspektem jest to, że celiakia – choroba której przyczyną jest gluten, przebiła się do społecznej świadomość. Celiakia to choroba glutenozależna, która do niedawna była postrzegana tylko jako choroba wieku dziecięcego, ale jak się okazuje rozpoznaje się ją także u dorosłym. W porównaniu z dziećmi u dorosłych mogą dominować objawy z poza przewodu pokarmowego, co może utrudniać rozpoznanie celiakii. Przypuszcza się, że wzrost wykrywalności przypadków celiakii jest częściowo wynikiem dostępu do coraz lepszych narzędzi diagnostycznych i częstszych badań przesiewowych u osób z grup ryzyka. Jednak mimo tak dużego postępu diagnostyka celiakii w niektórych przypadkach nie jest łatwa i może zająć nawet kilka lat!

Gość: prof. dr hab. n. med. Bożena Cukrowska – pediatra i immunologiem. Pani Profesor kieruje Pracownią Immunologii w Instytucie "Pomnik - Centrum Zdrowia Dziecka" w Warszawie.

W odcinku znajdziesz odpowiedzi m. in. na następujące pytania:
- Kiedy odkryto celiakię?
- Jak często występuje choroba?
- Jakie mamy formy nietolerancji glutenu poza celiakią i czym się one różnią?
- Dlaczego gluten szkodzi w celiakii?
- Jakie są oczywiste i nieoczywiste objawy celiakii?
- Kto jest w grupie ryzyka zachorowani na celiakię?
- Czy celiakia może być przyczyną przewlekłego zmęczenia?
- Jak aktualnie diagnozujemy celiakię?
- Jak wybrać odpowiednie badanie genetyczne w kierunku celiakii?
- Czego nie robić przed diagnostyką celiakii?
- Jaki jest związek zonuliny z celiakia?

Lista publikacji o których wspominamy w podcaście:
1. Majsiak E. i wsp. Clinical Manifestation and Diagnostic Process of Celiac Disease in Poland—Comparison of Pediatric and Adult Patients in Retrospective Study. Nutrients 2022 Jan 23;14(3):491.
2. Majsiak E. i wsp. The impact of symptoms on quality of life before and after diagnosis of coeliac disease: the results from a Polish population survey and comparison with the results fromthe United Kingdom. BMC Gastroenterol. 2021 Mar 4;21(1):99.
3. Sowińska A. i wsp. Transcriptional and Ultrastructural Analyses Suggest Novel Insights into Epithelial Barrier Impairment in Celiac Disease. Cells 2020, 9(2), 516.
4. Tye-Din J.A. i wsp. Celiac Disease: A Review of Current Concepts in Pathogenesis, Prevention, and Novel Therapies. Front Pediatr. 2018 Nov 21;6:350.
5. Husby S. i wsp. European Society Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition guidelines for diagnosing coeliac disease 2020. J Pediatr Gastroenterol Nutr 2020;70(1):141-56.
6. Cukrowska B. Celiakia – zasady diagnostyki według nowych wytycznych ESPGHAN 2020. Pediatria Po Dyplomie kwiecień 2020.
7. König J. i wsp. Randomized clinical trial: Effective gluten degradation by Aspergillus niger-derived enzyme in a complex meal setting.Sci Rep. 2017; 7: 13100.

[lumira]

Bardzo dziękuję. Podkast jest bardzo przydatny dla osób, które próbują przebić się przez wielość informacji na temat celiakii. Po wysłuchaniu wiadomo kto i co powinien zrobić jeśli podejrzewa u siebie celiakię.

[Mati-gtrz]

DZIEŃ DOBRY, zasadniczo nie pisze komentarzy ale dla Pani postanowiłem zrobić wyjątek.
Doceniam poziom wiedzy i ogrom pracy włożonej w przygotowanie, wyszukiwanie informacji do filmów, myślę że kanał będzie się rozwijał i niedługo osiągnie poziom zbliżony do tych najbardziej popularnych na portalu w swojej tematyce.

Jeśli mogę zaproponować kilka tematów na przyszłe filmy:
- kolejność i w ogóle sposób zażywania suplementów, kiedy widzę jak ktoś np. bierze magnez i popija go sokiem pomarańczowym mam delikatnie mówiąc mieszane uczucia, jaka powinna być kolejność zażywania podobnych substancji i czym je popijać (tylko wodą?), jakich nie łączyć ze sobą, żeby dobrze się wchłaniały, czy podczas posiłku?
- kreatyna i nie chodzi mi o takie typowo sportowe wykorzystanie w dawkach kilku-kilkunastu gramów, ale raczej o to że według niektórych źródeł kreatyna, usprawnia i ułatwia dostarczanie tlenu i substancji odżywczych również do mózgu, i wpływa na zmniejszenie występowania objawów lub spadek zachorowań na choroby auto-degeneracyjne mózgu ! Zmniejsza objawy choroby alzheimera. Natomiast u zdrowych osób poprawia funkcje poznawcze lepiej odżywiając i dotleniając mózg.
- Co powinno znaleźć się według Pani Karoliny w takim "must have" dorosłego zdrowego człowieka, na co powinien zwrócić szczególna uwagę? Kwasy omega-3, magnez, arginina, lizyna, głóg, ogólnie jakaś multiwitamina z konkretnym składnikiem? Co by Pani radziła?
- temat szczepionek - jak to jest ze szczepionkami mRNA które podawano ludziom, zmiany w RNA, a czy RNA jako nośnik informacji DNA nie wpłynie na rozwój kolejnych pokoleń zaszczepionych osób ? Czy za np. 3 pokolenia jedne cechy nie będą zanikać (celowo?) a drugie nie będą wzmacniane np. niski wzrost czy niebieskie oczy? Czy hipotetycznie można sobie wyobrazić taką sytuacje, rozwój inżynierii społecznej?
- Schizofrenia, wiem że może to nie jest Pani dziedzina, ale od strony czysto biologicznej strony tej choroby, jak to jest że na schizofrenię zachorują tylko osoby widzące, praktycznie nigdy osoby nie widome nie mają schizofrenii i dlaczego? Od strony biologicznej do jakich zmian zachodzi w mózgu powodujących tą chorobę tylko u widzących?

Mam nadzieje że jakiś temat zainteresuje Panią.
Dodam ten komentarz pod kilkoma filmami dla większego zasięgu.
Pozdrawiam

[aniaania]

Bardzo dziękuję za podcast, merytorycznie, ciekawie i wyczerpująco

[izabelabancewicz]

Dziękuję za rozmowę i tyle ważnych informacji.

[Beata.]

Bardzo interesujący wywiad, w sumie nie trzeba więcej nigdzie się wczytywać, żeby dowiedzieć się na temat celiakia... wystarczy odsłuchać tego podcastu 👌

Mam pytanie:
Nietolerancja na gluten a celiakia - jakie są różnice w objawach ? Czy są to te same badania? diagnostyka? Leczenie?

[pawel_skuteczny]

W wieku 25 lat zacząłem mieć problemy. Biegunki, bóle brzucha i wzdęcia (czasami straszne).
I zrobiłem chyba 1000 badań. Pasożyty, gatroskopia, endoskopia, kilka razy. USG jamy brzusznej to już hurtowo.
Leczono mnie np Kreonem i to jedynie dawało trochę ulgę. Jakieś leki na wątrobę, drogi żółciowe, statyny na cholesterol. Polprazol i jelito wrażliwe. Leczono mnie na wszystko co jest elementem przewodu pokarmowego.
Gdzie była pułapka ?
1. Nie mam alergii na gluten.
2. Nie mam przeciwciał, na celiakię w żadnej klasie.
3. A wycinki jelita nie potwierdzają celiakii.
Nie powiem, lekarze słuchali co mówię, ale żaden nie odważył się powiedzieć "nie jedz glutenu" bo nie miał "papieru" na to.

Po 15 latach męczarni i gry w rosyjską ruletkę, zacząłem hurtowo chodzi prywatnie po lekarzach. Na 1 wizytę. I lekarze mówili, może to celiakia. Ale badania mowia NIE.

No i znowu zaczynamy: jelito wrażliwe, sibo, drogi żólciowe, uchyłki, jakieś tętnice od przepony.
Po prostu szukali problemu co raz głębiej. I szacunek za to.

Ja sam nie mogłem też uwierzyć w gluten. Bo skoro nie miałem z tym problemów od dziecka, na żadnych testach nie wychodzi, to nie myślałem sam nawet o tym.

Ale nie mogłem zaakceptować problemu.
Pewnej soboty pojechałem do sklepu. Kupiłem chleb bez glutenu i makaron bez glutenu. Na kilka dni. Biegunki, które miałem przez 20 dni w miesiącu, przez 15 lat, ustąpiły po 2 dniach.

Nieceliakalna NADWRAŻLIWOŚĆ na gluten. Choroba niewykrywalna. Standardowo myślę, że po przebadaniu każdy pacjent (95%) dostaje zespół jelita wrażliwego. A takim zamaskowanym mordercą był chleb, który KAŻDY w PL je codziennie. I wszystko zależało od tego ile zjem chleba lub makaronu danego dnia. Zjem mało, jest OK. Zjem 1 kromkę więcej, biegunka.

Nienawidzę IBS, za to, że ląduje tam całe archiwum X chorób przewodu pokarmowego. Mówię jako pacjent. Jak na 5 badaniach nic nie ma to zaczynamy IBS i kończymy leczenie. Taki był finał.

Kupiłbym ten chleb bez glutenu 10 lat temu. Ale czemu go brać ? Każdy wynik negatywny, a w wieku 7 la mam zdjęcia jak jem pączki w przedszkolu, to skąd ma być jakiś problem.

Całkowity przypadek i całkowicie czysta dieta, bez glutenu pozwoliły na znalezienie problemu.
Żebym się złamał jakoś i zjadł 2 kromki chleba zwykłego wciągu tych 2 dni, to szukałbym do końca życia i nie znalazł przyczyny.

PROBLEM: biegunki 20 dni w miesiącu, wzdęcia, bóle brzucha, przez 15 lat, początek w wieku 25 lat
WYKRYCIE: NIGDY NIE WYKRYTA PRZYCZNA, wszystkie ! badania negatywne
DIAGNOZA: z braku jakichkolowiek dowodów, IBS
ROZWIĄZANIE: nieceliakalna NADWRAŻLIWOŚĆ na gluten. Wykryta przypadkiem, na ścisłej diecie bez glutenu.

[martanowak]

Wysłuchałam z zainteresowaniem, moja celiakie wykrytobw czasie gastroskopii, na którą zostałam wyslana z powodu bólów brzucha. Bóle byly chyba od helicobatera, bo inne ktore byly wcześniej wydawaly mi się czyms naturalnym. Wiec diagnoza niejako przez przypadek. Najwieksze zaskoczenie to ze pk odstawieniu glutenu orzestaly nnje neczyc opryszczki które pojawialy sie na moich ustach bardzo czesto. Podziwiam, ze podcast byl zeobiony tak merytorycznie, ze prowadząca rozmowę wiedziala o czym rozmawia ❤❤❤

[Dagug]

Witam, bardzo dziękuję za ten podcast. Zrobiliśmy dokladnie błąd diagnostyczny wyłączając gluten z diety. Córce się poprawiło natomiast celiakia jest wykluczona. Choc w wypisie mamy zdanie mówiące o możliwości fałszywie negatywnego wyniku.

[SzymonZat]

Dobra rozmowa. Ostatnio zmagałem się ze sporym dyskomfortem z jelit. Okazało się, że po odstawieniu produktów z laktozą dyskomfort znacząco się zmniejszył, prawie że zniknął ale nie czułem żeby wszystko było OK. Szukając dalej okazało się, że produkty z pszenicą również na mnie źle działają. Nie wiem czy to tylko pszenica czy jeszcze coś. Ciągle testuje. Mam nadzieję, że będę mógł wrócić do laktozy za jakiś czas jeżeli to rzeczywiście gluten upośledza zdolność mojego organizmu do produkcji laktazy.

[aleksandrawojciechowska]

Bardzo ciekawy materiał. Mam pytanie, czy został może dołączony w opisie materiał odnośnie badań nad konkretnymi probiotykami wspomagającymi leczenie celiakii, nie wiem czy Pani profesor załączyła. Bardzo byłabym wdzięczna. Pozdrawiam serdecznie obie Panie ❤

[monikatyczkowska]

Tak zastanawiam się nad oceną zonuliny z surowicy... Wydaje mi się, że w przypadku chorób jelit bardziej zasadnym badaniem jest badanie zonuliny z kału. Tak samo jeśli chodzi o stany zapalne na poziomie jelit, to bada się kalprotektynę z kału. Podniesiona kalprotektyna z surowicy pokaże, że stan zapalny gdzieś jest w organizmie, ale niekoniecznie na poziomie jelit.