filmov
tv
Επόμενη Στάση: Απολυμαντήρια _#ενυδρείο
Показать описание
Επόμενη Στάση: Απολυμαντήρια
#ενυδρείο
βασισμένο σε μαρτυρία της Ανζέλ Κουρτιάν
ΣΥΛΛΗΨΗ-ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ/ Κλαίρη Χριστοπούλου
ΒΙΝΤΕΟ-ΜΟΝΤΑΖ/ Γιώργος Γεωργακόπουλος
ΣΥΝΘΕΣΗ-ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΗΧΟΥ/ Ανδρέας Ασημακόπουλος
ΚΙΝΗΣΗ/ Δέσποινα Καπουλίτσα
ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ-ΜΙΞΗ ΗΧΟΥ/ Mass Room Studio
ΒΟΗΘΟΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΡΙΑΣ - ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ/ Ξένια Παπαμιχαήλ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ/ Ομάδα Άνθρωπος στη Θάλασσα
ΕΡΜΗΝΕΙΑ/ Δέσποινα Καπουλίτσα
ΑΦΗΓΗΣΗ/ Κλαίρη Χριστοπούλου
Η δράση πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού
ΤΑ ΑΠΟΛΥΜΑΝΤΗΡΙΑ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ
Τα Απολυμαντήρια Καλαμαριάς αποτέλεσαν τον πρώτο σταθμό της οδύσσειας των μικρασιατών προσφύγων το ’22, αλλά και εκείνων που ήρθαν από το Καρς και άλλες περιοχές του Καυκάσου νωρίτερα, το 1920-’21. Το Δημόσιο Λοιμοκαθαρτήριο ή Απολυμαντήριο, αποτελούσε τον πρώτο χώρο «υποδοχής» των προσφύγων, μόλις κατέβαιναν από το καράβι. Δύο μεγάλα ξύλινα παραπήγματα, πρώην στρατώνες των συμμαχικών στρατευμάτων του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, περιφραγμένα με συρματόπλεγμα, έγιναν ο τόπος τραυματικών και εξευτελιστικών εμπειριών των προσφύγων.
Οι μαρτυρίες μιλούν για ταπεινωτικές, τραυματικές εμπειρίες και για άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο, αλλά και τον Καύκασο δύο χρόνια νωρίτερα, ξεριζωμένοι, διωγμένοι, ταλαιπωρημένοι από τις κακουχίες του ταξιδιού, βίωναν στα Απολυμαντήρια μία ακόμα οδυνηρή εμπειρία. Τα λιγοστά πράγματα που είχαν καταφέρει να περισώσουν, καταστρέφονταν στον κλίβανο μαζί με όσα ρούχα φορούσαν. Ρακένδυτοι και κοντοκουρεμένοι, έμπαιναν σε αναγκαστική καραντίνα σε αντίσκηνα και θαλάμους, «στα σύρματα», για να αφήσουν πολλοί από αυτούς, τους πιο αδύναμους, γέρους, βρέφη, εγκύους, στον Νεκροθάλαμο.
Συνολικά στα Λοιμοκαθαρτήρια έχασαν τη ζωή τους πάνω από 50.000 πρόσφυγες από ελονοσία, τύφο, πείνα, πνευμονία, από το κρύο και τις κακουχίες.
Είκοσι χρόνια μετά, μεταφέρονται στα Απολυμαντήρια οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης, πριν μεταφερθούν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μεταξύ 1964-1968 τα κτίσματα που στέγαζαν τα Απολυμαντήρια κατεδαφίστηκαν με απόφαση του ΕΟΤ προκειμένου να δημιουργηθεί η πλαζ της Αρετσούς.
Από τον τόπο οδυνηρής μνήμης δεν έχει απομείνει τίποτε που να μπορεί να αποτελέσει υλικό μνημείο διάσωσης της ιστορικής μνήμης. Το μόνο που θυμίζει πως εκεί, κάποτε, 100 χρόνια πριν, πέρασαν πάνω από 300.000 ψυχές και βίωσαν το τραγικό καθεστώς της «υποδοχής» και της «φιλοξενίας», είναι η πινακίδα του ΟΑΣΘ, λίγα μέτρα πιο πάνω, στην οδό Ν. Πλαστήρα: Στάση Απολυμαντήρια.
Η ΔΡΑΣΗ
Ο τίτλος της δράσης αποτελεί αναφορά στο μοναδικό υλικό ίχνος που συνδέεται σήμερα με τα Απολυμαντήρια (την ομώνυμη στάση του ΟΑΣΘ) παραπέμποντας στην άφιξη των προσφύγων στα Λοιμοκαθαρτήρια Καλαμαριάς, που αποτελούσαν τον πρώτο οδυνηρό σταθμό του μαρτυρικού ταξιδιού τους.
Πρόκειται στην πραγματικότητα για έναν αστερισμό δράσεων, που δημιουργούν ένα ψηφιδωτό ανοιχτό σε αναγνώσεις. Με αυτή την επιλογή, γίνεται φανερό ότι δεν επιχειρήσαμε να δώσουμε απαντήσεις και συγκεκριμένες ερμηνείες στο αμφιλεγόμενο θέμα της Μικρασιατικής Καταστροφής, αλλά να δημιουργήσουμε ερεθίσματα που σχετίζονται με τη “μικρή μνήμη”, αυτήν που αποτυπώνεται στις μικρές ιστορίες, στα αντικείμενα και στα προσωπικά βιώματα, αυτή την εύθραυστη μνήμη που συνδέει την προσωπική ιστορία με την Ιστορία.
Βάση αυτού του σκεπτικού, στοχεύσαμε στη δημιουργία συσχετισμών μεταξύ των αναφορών από ιστορικές και λογοτεχνικές πηγές και των στοιχείων -”ευρημάτων” της ευρύτερης περιοχής από το Καραμπουρνάκι έως την Αρετσού, αξιοποιώντας τον χώρο όπως είναι σήμερα. Με αυτόν τον τρόπο, η συνύπαρξη του παρελθόντος με το παρόν, της κρυμμένης ανάμνησης με το “τσιμεντωμένο” ίχνος, δημιουργεί ένα αινιγματικό παζλ που ανασύρει κρυμμένα νοήματα που φωτίζονται ξαφνικά. Οι καταγεγραμμένες δράσεις εμφανίζονται ως ίχνη στον ψηφιακό χώρο, με στόχο να δημιουργήσουν ένα διαφορετικό ψηφιακό μνημείο, που να περιλαμβάνει την μικρή μνήμη.
Στόχος αυτού του διαφορετικού ψηφιακού μνημείου είναι να διαφυλάξει την προσωπική ανάμνηση, να μεταφέρει τη βιωμένη εμπειρία, παράλληλα με την αποκατάσταση της ιστορικής μνήμης, ως δικαίωση για τους ανθρώπους που μαρτύρησαν στα Απολυμαντήρια και , ταυτόχρονα, να συνδέσει την κοινότητα με την σημερινή προσφυγιά, τους απάνθρωπους προσφυγικούς καταυλισμούς, τους φράχτες στα σύνορα, τα pushbacks και τα πολύνεκρα ναυάγια στη Μεσόγειο.
Η ΟΜΑΔΑ «ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ»
Η ομάδα «ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ» δραστηριοποιείται στις παραστατικές τέχνες από το 2010. Ιδρύθηκε από την ηθοποιό και σκηνοθέτρια Κλαίρη Χριστοπούλου ενώ από το 2014 εντάχθηκε στο δυναμικό της η ηθοποιός Νατάσσα Αστρεινίδη.
Η ευαισθητοποίηση του κοινού σε κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, η αποδοχή της διαφορετικότητας, η άρση των στερεοτύπων, η ανασύσταση της ιστορικής μνήμης, η φωνή στον αδύναμο και τον καταπιεσμένο ορίζουν αυτό που σημαίνει το θέατρο μία σχεδία για τον άνθρωπο στη θάλασσα.
#ενυδρείο
βασισμένο σε μαρτυρία της Ανζέλ Κουρτιάν
ΣΥΛΛΗΨΗ-ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ/ Κλαίρη Χριστοπούλου
ΒΙΝΤΕΟ-ΜΟΝΤΑΖ/ Γιώργος Γεωργακόπουλος
ΣΥΝΘΕΣΗ-ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΗΧΟΥ/ Ανδρέας Ασημακόπουλος
ΚΙΝΗΣΗ/ Δέσποινα Καπουλίτσα
ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ-ΜΙΞΗ ΗΧΟΥ/ Mass Room Studio
ΒΟΗΘΟΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΡΙΑΣ - ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ/ Ξένια Παπαμιχαήλ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ/ Ομάδα Άνθρωπος στη Θάλασσα
ΕΡΜΗΝΕΙΑ/ Δέσποινα Καπουλίτσα
ΑΦΗΓΗΣΗ/ Κλαίρη Χριστοπούλου
Η δράση πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια των 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού
ΤΑ ΑΠΟΛΥΜΑΝΤΗΡΙΑ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ
Τα Απολυμαντήρια Καλαμαριάς αποτέλεσαν τον πρώτο σταθμό της οδύσσειας των μικρασιατών προσφύγων το ’22, αλλά και εκείνων που ήρθαν από το Καρς και άλλες περιοχές του Καυκάσου νωρίτερα, το 1920-’21. Το Δημόσιο Λοιμοκαθαρτήριο ή Απολυμαντήριο, αποτελούσε τον πρώτο χώρο «υποδοχής» των προσφύγων, μόλις κατέβαιναν από το καράβι. Δύο μεγάλα ξύλινα παραπήγματα, πρώην στρατώνες των συμμαχικών στρατευμάτων του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, περιφραγμένα με συρματόπλεγμα, έγιναν ο τόπος τραυματικών και εξευτελιστικών εμπειριών των προσφύγων.
Οι μαρτυρίες μιλούν για ταπεινωτικές, τραυματικές εμπειρίες και για άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Οι πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο, αλλά και τον Καύκασο δύο χρόνια νωρίτερα, ξεριζωμένοι, διωγμένοι, ταλαιπωρημένοι από τις κακουχίες του ταξιδιού, βίωναν στα Απολυμαντήρια μία ακόμα οδυνηρή εμπειρία. Τα λιγοστά πράγματα που είχαν καταφέρει να περισώσουν, καταστρέφονταν στον κλίβανο μαζί με όσα ρούχα φορούσαν. Ρακένδυτοι και κοντοκουρεμένοι, έμπαιναν σε αναγκαστική καραντίνα σε αντίσκηνα και θαλάμους, «στα σύρματα», για να αφήσουν πολλοί από αυτούς, τους πιο αδύναμους, γέρους, βρέφη, εγκύους, στον Νεκροθάλαμο.
Συνολικά στα Λοιμοκαθαρτήρια έχασαν τη ζωή τους πάνω από 50.000 πρόσφυγες από ελονοσία, τύφο, πείνα, πνευμονία, από το κρύο και τις κακουχίες.
Είκοσι χρόνια μετά, μεταφέρονται στα Απολυμαντήρια οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης, πριν μεταφερθούν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μεταξύ 1964-1968 τα κτίσματα που στέγαζαν τα Απολυμαντήρια κατεδαφίστηκαν με απόφαση του ΕΟΤ προκειμένου να δημιουργηθεί η πλαζ της Αρετσούς.
Από τον τόπο οδυνηρής μνήμης δεν έχει απομείνει τίποτε που να μπορεί να αποτελέσει υλικό μνημείο διάσωσης της ιστορικής μνήμης. Το μόνο που θυμίζει πως εκεί, κάποτε, 100 χρόνια πριν, πέρασαν πάνω από 300.000 ψυχές και βίωσαν το τραγικό καθεστώς της «υποδοχής» και της «φιλοξενίας», είναι η πινακίδα του ΟΑΣΘ, λίγα μέτρα πιο πάνω, στην οδό Ν. Πλαστήρα: Στάση Απολυμαντήρια.
Η ΔΡΑΣΗ
Ο τίτλος της δράσης αποτελεί αναφορά στο μοναδικό υλικό ίχνος που συνδέεται σήμερα με τα Απολυμαντήρια (την ομώνυμη στάση του ΟΑΣΘ) παραπέμποντας στην άφιξη των προσφύγων στα Λοιμοκαθαρτήρια Καλαμαριάς, που αποτελούσαν τον πρώτο οδυνηρό σταθμό του μαρτυρικού ταξιδιού τους.
Πρόκειται στην πραγματικότητα για έναν αστερισμό δράσεων, που δημιουργούν ένα ψηφιδωτό ανοιχτό σε αναγνώσεις. Με αυτή την επιλογή, γίνεται φανερό ότι δεν επιχειρήσαμε να δώσουμε απαντήσεις και συγκεκριμένες ερμηνείες στο αμφιλεγόμενο θέμα της Μικρασιατικής Καταστροφής, αλλά να δημιουργήσουμε ερεθίσματα που σχετίζονται με τη “μικρή μνήμη”, αυτήν που αποτυπώνεται στις μικρές ιστορίες, στα αντικείμενα και στα προσωπικά βιώματα, αυτή την εύθραυστη μνήμη που συνδέει την προσωπική ιστορία με την Ιστορία.
Βάση αυτού του σκεπτικού, στοχεύσαμε στη δημιουργία συσχετισμών μεταξύ των αναφορών από ιστορικές και λογοτεχνικές πηγές και των στοιχείων -”ευρημάτων” της ευρύτερης περιοχής από το Καραμπουρνάκι έως την Αρετσού, αξιοποιώντας τον χώρο όπως είναι σήμερα. Με αυτόν τον τρόπο, η συνύπαρξη του παρελθόντος με το παρόν, της κρυμμένης ανάμνησης με το “τσιμεντωμένο” ίχνος, δημιουργεί ένα αινιγματικό παζλ που ανασύρει κρυμμένα νοήματα που φωτίζονται ξαφνικά. Οι καταγεγραμμένες δράσεις εμφανίζονται ως ίχνη στον ψηφιακό χώρο, με στόχο να δημιουργήσουν ένα διαφορετικό ψηφιακό μνημείο, που να περιλαμβάνει την μικρή μνήμη.
Στόχος αυτού του διαφορετικού ψηφιακού μνημείου είναι να διαφυλάξει την προσωπική ανάμνηση, να μεταφέρει τη βιωμένη εμπειρία, παράλληλα με την αποκατάσταση της ιστορικής μνήμης, ως δικαίωση για τους ανθρώπους που μαρτύρησαν στα Απολυμαντήρια και , ταυτόχρονα, να συνδέσει την κοινότητα με την σημερινή προσφυγιά, τους απάνθρωπους προσφυγικούς καταυλισμούς, τους φράχτες στα σύνορα, τα pushbacks και τα πολύνεκρα ναυάγια στη Μεσόγειο.
Η ΟΜΑΔΑ «ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ»
Η ομάδα «ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ» δραστηριοποιείται στις παραστατικές τέχνες από το 2010. Ιδρύθηκε από την ηθοποιό και σκηνοθέτρια Κλαίρη Χριστοπούλου ενώ από το 2014 εντάχθηκε στο δυναμικό της η ηθοποιός Νατάσσα Αστρεινίδη.
Η ευαισθητοποίηση του κοινού σε κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, η αποδοχή της διαφορετικότητας, η άρση των στερεοτύπων, η ανασύσταση της ιστορικής μνήμης, η φωνή στον αδύναμο και τον καταπιεσμένο ορίζουν αυτό που σημαίνει το θέατρο μία σχεδία για τον άνθρωπο στη θάλασσα.