τα τρία μοντέλα του τοκετού

Αμφισβητώντας το βιοϊατρικό πρότυπο: εναλλακτικοί τρόποι και τόποι της φροντίδας του τοκετού

Περίληψη
Το άρθρο εξετάζει τους τρεις διαφορετικούς τρόπους και τόπους φροντίδας του τοκετού που υπάρχουν σήμερα, και τα επιστημολογικά υποδείγματα (paradigms) στα οποία βασίζονται: το κυρίαρχο βιοϊατρικό πρότυπο και τα μοντέλα αμφισβήτησης του, όπως είναι η γέννα στο σπίτι ή σε κέντρα τοκετού. Βασίζεται στις έννοιες της ανθρωπολογίας για την περιγεννητική φροντίδα, σε αναλύσεις για την αλληλεπίδραση του χώρου με τις κοινωνικές διεργασίες, και τη θεωρία για τη χωρικότητα της γέννας. Γίνεται μια επισκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας, και χρησιμοποιούνται τα ευρήματα της διδακτορικής και μεταδιδακτορικής έρευνας στην Ελλάδα: ο ιατρικοποιημένος τοκετός στο νοσοκομείο, ο φυσικός, μη-παρεμβατικός τοκετός στο σπίτι, η περιστασιακή συνάντηση τους, και το υβριδικό μοντέλο του κέντρου τοκετού ή χώρων «σαν στο σπίτι» σε μαιευτήριο. Το κάθε μαιευτικό πρότυπο εξετάζεται σε σχέση με τον χώρο του τοκετού και τις πολιτισμικές αντιλήψεις για το φύλο, τη φύση και τη μητρότητα, την επιστήμη και την τεχνολογία. Διερευνώνται ακόμη τα συμβολικά νοήματα που εμπεριέχονται σε αυτά τα πρότυπα, από την υιοθέτηση του ιατροκεντρικού μοντέλου, την απόρριψη του στον τοκετό στο σπίτι μέχρι τη συνάντηση τους στα κέντρα τοκετού. Κλείνοντας, γίνεται μια υπόθεση ότι αυτός ο συνδυασμός ενέχει τη δυνατότητα συγκρότησης νέων, βελτιωμένων, προτύπων περιγεννητικής φροντίδας· ίσως τελικά και μιας νέας κουλτούρας του τοκετού.