Livaneli Sohbet / 1. Bölüm: Yeni Yıl ve Umut (16.01.2025)

Dostlarım hepinizi yeni yılda sevgiyle selamlamak istiyorum. Mutlu bir yıl olsun, iyi sağlıklı başarılı ve huzur içinde bir yeni yıl diliyorum. Önemli bir şey çünkü her şey iyi niyetle başlıyor. İyi niyet en önemli olay. İyi niyetimiz yoksa insan ilişkilerimiz yolunda yürümüyor. Biz eskiden bu ilişkileri daha iyi kuran bir millettik. Büyük küçük sokaktaki insan kadın erkek iş yeri okul bütün bunlarda daha düzgün ilişkilerimiz vardı ama maalesef bu dengeler dünyada da bozuldu. Özellikle Amerikan popüler kültürünün etkisiyle bizde de bozulmaya başladı. Bu tabii üzücü ama gene de sesi çıkmayan çok milyonlarca düzgün insan olduğunu ben biliyorum. Zaten onlarla da çoğuyla da haberleşiyor. Bana hep şu soruluyor: İnsanlık ileri mi gider geri mi? İyiye mi gidecek kötüye mi? Bunu bana konferans verdiğim Türkiye'deki üniversitelerden Amerika'daki, Çin'deki, Rusya'daki, Avrupa'daki bir sürü üniversitede her konuşmanın sonunda sordular. Dediler ki insanlık iyiye mi gider kötüye mi gider?

Aslında ben umutluyum. Umutlu bir insanım. İki sebepten böyle oluyor. Bir tanesi mesleğim gereği kamuoyunun önüne çıkan, kitap yazan, müzik yapan ve seslenen bir insansanız insanlara kalkıp da "Efendim her şey kötü, her şey berbat zaten" deme hakkınız yok. O zaman susun konuşmayın. Yani bu şuna benzer; bir doktora gitmişsiniz diyorsunuz ki "Benim şöyle şöyle ağrılarım rahatsızlıklarım var." Doktor "Senden bir şey olmaz hadi git" diyebilir mi? O zaman doktorluk yapmaması lazım. Bu da bizim gibi kamuoyu önündeki insanların umutsuzluk yaymaması gerekir. Ben böyle düşünüyorum. Ama bu umut aktif bir umut olmalı, pasif bir umut değil. Yani ben bir yerde yatayım, istediğimi yapayım, ilerisi nasılsa güzel olacakmış değil. Bunun güzel olabilmesi için bizim gayret etmemiz gerekiyor. Koşulları düzeltmek bizim elimizde. Onun için de aktif daha güzel bir dünya yaratma, daha güzel bir Türkiye yaratma umudunu aktif olarak beslemeli ve eyleme katılmalıyız.

Bunun dışında insanlık elbette ileri gidiyor. Yani düşünün binlerce yıllık insanlık elbette ileri gidiyor. Orta çağdaki gibi cadılar yakılmış Avrupa şehirlerinde başka türlü zulüm devam etmiyor mu? Ediyor. Maalesef ediyor. İnsanoğlunun o Freud'un temelinde bir yıkıcılık vardır dediği o inanç doğru mu yanlış mı onu ayrıca tartışırız. Ama bu Homo sapiens birbirini öldürüyor. Maalesef böyle. Habil Kabil'den beri böyle. Ama biz gene de barış umudunu, barış için çalışmayı elden bırakmayacağız. İnsanlık ileri gidiyor ama bu lineer bir gidiş değil. Dümdüz bir gidiş değil. Hep ileri gidiş değil. Zikzaklar yapıyor. Bazen böyle yukarı giderken zikzak aşağı düşüyor, daha sonra tekrar gidiyor. En sonunda daha yükselmiş oluyor. Ama bizim ömür dilimimiz çok kısa. Maalesef biz tarihe tanıklık ediyoruz diyoruz ama ancak küçücük bir noktasına tanıklık ediyoruz. Eğer bizim doğduğumuz yıllar ve yetiştiğimiz yıllar o zikzak aşağı doğru gittiği yıllara denk geliyorsa, felaket oluyor dünya.

Yani düşünün 1910-15’te doğan bir Osmanlı vatandaşısınız. İşte arkasından savaşlar, imparatorluğun yıkılışı, kaybedilen ülkeler ve o yas dünyası içinde ve tekrar bir mücadele, tekrar bir kalkınma hamleleri falan. Yani gerçekten diyebilirsiniz, "Dünya çok zormuş." Ama diyelim 1940’larda, 50’lerde, 60’larda doğan bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı insan daha güzel bir dünya gördü. Bakın 1940’larda Avrupa yıkıldı. Bütün Avrupa ülkeleri birbirini bombaladı. Amerika dahil Pearl Harbor dahil düşünün, yıkıldı. Milyonlarca, on milyonlarca genç öldü. Şehirler tarumar oldu. Tapınaklar, kiliseler, akademiler, her şey yerle bir oldu. Açlık, kıtlık, sefalet, bulaşıcı hastalık. Ama sonra düzeldi. O yıllarda Avrupa yıkılırken bizim ülkemiz sakindi. Evet, savaş tehlikesi var diye belki ekmek vesikaya bağlanmıştı, bazı tedbirler alınmıştı, askerlikler 4 yıla çıkarılmıştı falan ama yine de Avrupa gibi bir sefalet çekmedik.

Demek ki büyük filozof ve sosyolog tarihin en büyük insanlarından birisi olan İbn Haldun'un düşüncelerinden çıkarılan bir söz var: "Coğrafya kaderdir" diye. Doğrudan böyle bir söz yok ama onun düşüncelerinden çıkarılan bir söz bu. Evet, coğrafya kaderdir ama aynı zamanda dönem de kaderdir. Yani hangi coğrafyada ama hangi dönemdesiniz? Çünkü dünya zaman zaman çok çok değişik dönemlere giriyor. Medeniyetler çöküyor, başka medeniyetler çıkıyor. Yepyeni coğrafyalarda yeni uygarlıklar yeşeriyor. Eğer biz 10-12. yüzyıllarda yaşıyor olsaydık, dünya medeniyetinin başkenti, kültürün başkenti neresi denseydi diyecektik ki elbette Bağdat. Beyt'ül Hikme, bütün oradaki bilim adamları, matematiği, astronomiyi, algoritmayı, hepsini yapan, icat eden, yapan, hatta eski Yunan klasiklerini çeviren, bin tane satranç okuluna sahip olan Bağdat. ....

[Lpsframbuazz]

Sizi daha çok dinlemek, daha çok görmek istiyoruz. Son değerlerimizden birisiniz. Mümkün oldukça paylaşın, konuşun. Gelecek nesiller için çok değerli bunlar.

[evrenselbaris]

İlerleyen aydınlığın içindeyim
Ellerim iştahlı, dünya güzel.
Gözlerim doyamıyor ağaçlara
Ağaçlar öyle ümitli, öyle yeşil.
Güneşli bir yol gidiyor dutlukların arkasından
Mapushane revirinde penceredeyim.
Duymuyorum ilaçların kokusunu,
Bir yerlerde karanfiller açmış olacak.
İşte böyle Laz İsmail,
mesele esir düşmekte değil,
teslim olmamakta bütün mesele!

Nazım HİKMET - 1948

Sevgi ve saygılarımla

[ElysiumWhisper]

Sevgili Zülfü Livaneli,

Bir zamanlar, çocukluk yıllarımda, bir akraba ziyaretine gitmiştik. Çocukluk merakıma yenik düşerek oda oda gezip bir komodin buldum ve çekmecesini karıştırmaya başladım. İçinde bir kaset bulmuştum. Üzerindeki yazılar o an için bana pek bir şey ifade etmiyordu, ama yine de beni derinden etkileyen bir çekim hissetmiştim. Ev sahibinden izin alarak kaseti dinlemek için götürmek istedim. Ne hikmetse kabul etti.

Elimdeki bu kıymetli keşif, Gökyüzü Herkesindir albümüydü.

Almanya’dan gelmiş ve sonradan içinde ne var diyerek açıp parçaladığım Loewe marka kaset çalara yerleştirdiğimde, müzikle dolu bambaşka bir dünyaya adım attım. Dinlediğim en iyi müziklerden biriydi.

Bu kaseti hiç vermek istemedim; vermedim de ve zamanla benim için bir mihenk taşı oldu. O zamanlar baştan sona dinleyip ezberlediğim üç sanatçının albümünden biri olarak hafızama kazındınız. İlki, Ruhi Su’nun Pir Sultan’dan Levni’ye albümüydü. İkincisi, Arif Sağ’ın İnsan Olmaya Geldik albümüydü. Ancak onlar, zorunlu olarak büyüklerimin arabalarında yolculuk yaptığımda dinlettirilen sanatçılardı. Üçüncüsü ise sizin Gökyüzü Herkesindir albümünüzdü; her şarkıyı severek tekrar tekrar dinledim. Sonra diğer albümleriniz de geldi.

Çok uzatmadan, sizinle yüz yüze tanışamamış olsam da bana yaşattığınız bu anıyı sizinle paylaşmak istedim.

Saygı ve minnetle,

[gurhanguldas]

Bu ülkede sizin gibi kıymetli bir sanatçının olması beni çok mutlu ediyor. İyi ki, varsınız.🧿🙏🏻

[niluferkaya]

Hoşgeldiniz ne mutlu bizlere sizin keyifli bilgili sohbetlerinizi dinlemek..Paylaşalım herkes bilgilensin sevgiler 🌸👏👏❤️

[LordArchkhan]

Sizi dinlemek gerçekten çok keyifli. Sanki canınız bir kahve çekmiş ve gelen kahveden bir yudum aldıktan sonra alınan zevk gibi. Her hafta takip edeceğim.

[fatmakaradogan]

Hayata umudumu bağlayan umudun hâlâ var olduğunu hatırlatan yüce ve güzel yürekli insan hep var ol❤

[captkalyoncuoglu]

Baba, büyüksün. Sizin gibilere ihtiyacımız var 🙏

[AksarayMerkez-zlvg]

Sayın Livaneli sizi dinledikçe ve kitaplarınızı okudukça geleceğe daha umutlu ve güvenle bakıyorum. Size de sağlıklı ve nice mutlu yıllar diliyorum 😊

[senolylmaz]

Muhafazakar bir insanım. Sizi 80'li yıllardan beri takip ederim. O yıllarda kasetlerinizi (Güneş Topla Benim İçin - Mektup) alır ve arkadaşlarıma da dinletirdim. Ortaokul yılların da, "Arafatta Bir Çocuk" kitabınızı okumuştum. Uzun zamandır benim tek Cumhurbaşkanı adayım sizdiniz. Bugün YouTube hesabınızı görüp takibe geçtim. Sohbetlerinizi bekleyeceğim. Emeğiniz için teşekkür ederim.
.
.

[ozdemsanberk]

Kutluyorum bu içimizi açan güzel sözlerin için Sevgili hümanist Kardeşim Zülfü, ❤

[fredcakmaktas]

İyi ki varsınız Zülfü Abi..Bu vatanın deperli evladısınız.Nasıl iyi geldi bu sohbetiniz.Gönlümüz ısındı...Halkın içinden gelen, içimizi ısıtan, öğreten, bilgilendiren, entelektüelliğinizden yararlanacağımız siz değerli sanatçımızın sohbetlerine ihtiyacımız var.Devamı gelirse çok mutlu oluruz.Sevgiler, saygılar.

[sinovanian]

Gidişatın içinde ne güzel bir haber! Nefes gibi geldi iyi bir dostun yüzünü görmek, sesini duymak, hasbıhal etmek. 💐

[Dursun_Irmak]

Iyiki varsin bilge insan, sarkilarinla ruhumuz beslendi, cicekler acti. Benim ruhumun ulkesinde onder sensin. Sürgünse sürgün, bedelse bedel... hepsinden alninin akiyla ciktin. Anlarsan halden sen anlarsin. Görgüsüzler bizi goresi değil.

[Salih.]

Ülkemizin rönesans insanı, iyi ki varsınız

[mujgancolaklar]

Neden size insanlıkla ve insanlığa ait endişelerle ilgili sorular soruldugunu hiç düşündünüz mü? Bence siz bu soruların sorulacagi ve cevabini da en doğru verecek insansınız.Ne güzel bir insansınız siz, insanligin hakkını verebilen, ne güzel bir insansınız. Allah sizi özenmiş de yaratmiş ama siz de bunun hakkını vermişsiniz.

[selcuksarcam]

Ülkemizin büyük evrensel sanatçısı artık evrensel bir bilge oldu.
Lise döneminden (88 ve ötesi) sizi tanımaktan çok mutluyum. Hayatıma, kişiliğime, karekterime çok şey kattınız.
Sağ olun, var olun. Siz artık Türkiye'mizin gerçek ölümsüz Aksakal'ısınız...

[nerimanceltikcioglu]

EKRANLARIMIZA HOŞ GELDİNİZ. NE İYİ OLDU BÖYLE GÜZEL, YARARLI BİR SOHBET PROGRAMI SUNMANIZ.. YALNIZ İKİNCİ BÖLÜMÜN ORTALARINDA SES GİTTİ, GELMEDİ. GEÇİCİ Mİ KALICI MI DURUM BİLMİYORUM. SANIRIM SOHBET PROGRAMINIZIN DEVAMI GELİR. PEK ZEVK ALDIM SOHBETİNİZDEN. ÖNERİLERİNİZ, DİLEKLERİNİZ GÜZEL . ALLAH KABUL EDER İNŞALLAH.

[escapeescape]

Zülfü abi GÜNEŞ TOPLA BİZİM İÇİN seni seviyoruz

[adisguven]

Dunyanin gelmiş geçmiş en beyefendi insanlarından biri...Sevgiler yaşayan efsane.